۵۰ نوع رادیو دارو تولید می‌کنیم

به گزارش قلم نیوز و به نقل از ایسنا، محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی صبح امروز - سه‌شنبه - ضمن بازدید از نمایشگاه پژوهش، فناوری و فن بازار از سه رادیوداروی تشخیصی رونمایی کرد.

رادیوداروی تشخیصی ۶۴Cu-DOTATATE، رادیوداروی پپتیدی تشخیصی نوین ۶۴Cu-PSMA و رادیوداروی درمانی۱۷۷Lu-CXCR۴ برای تشخیص تومورهای مغزی سه رادیو دارویی هستند که امروز در مصلی تهران و در غرفه سازمان انرژی با حضور معاون رئیس جمهور از آنها رونمایی شد.

پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای وابسته به سازمان انرژی اتمی ایران موفق به تولید «رادیوداروی تشخیصی 64Cu-DOTATATE برای تصویربرداری از تومورهایی با منشا نورواندوکراین به روشPET » شده است.

رادیوداروهای مبتنی بر پپتید دارای مزایای زیادی هستند که آنها را به جذابترین رادیوداروها برای کاربردهای ترانوستیک تبدیل کرده است. یکی از ارزشمندترین این رادیوداوها، رادیوداروی تشخیصی64Cu-DOTATATE است که برای تصویربرداری از تومورهای با منشا نورواندوکراین و متاستازهای احتمالی ناشی از آن به روش PET مورد استفاده قرار می‌گیرد.  این رادیودارو با نام تجاری Detectnet دارای مجوز FDA برای استفاده در بیماران است و علیرغم قیمت بسیار بالای نمونه خارجی این رادیودارو، به دلیل نیمه عمر نسبتا پایین رادیوایزوتوپ مس-64 امکان وارادات آن به کشور وجود ندارد.

تهیه و ارزیابی رادیوداروی64Cu-DOTATATE با موفقیت در پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای سازمان انرژی اتمی ایران انجام شد و آزمایشات پیش بالینی آن با موفقیت به انجام رسید.

امروز همچنین از «رادیوداروی پپتیدی تشخیصی نوین 64Cu-PSMA به‌منظور تشخیص هدفمند و پیگیری درمان سرطان پروستات متاستاتیک» رونمایی شد.

سرطان پروستات شایع ترین سرطان بدخیم در مردان است و تشخیص زودرس سرطان پروستات در مراحل اولیه می تواند با بهبود کامل بیمار همراه باشد و از هزینه های آتی این بیماران جلوگیری کند. رادیوداروی 64Cu-PSMA  به طور هدفمند آنتی ژن غشایی پروستات را هدف قرار می‌دهد و در خط مقدم تحقیقات دارویی برای تصویربرداری و کاربردهای درمانی سرطان پروستات قرار دارد.

این محصول برای نخستین‌بار با موفقیت در کشور و در مقیاس بالینی تولید شده و فاقد نمونه مشابه داخلی بوده و در مرحله اخذ کمیته اخلاق در پزشکی جهت انجام مطالعات بالینی است. تا به امروز، تنها چند کشور محدود از جمله ایالات متحده، آلمان و هلند موفق به تولید و بهره برداری از این رادیودارو شده‌اند و قیمت هر دوز این نوع از رادیوداروها در اروپا و آمریکا حدود 3 تا 5 هزار دلار است که با توجه به تولید داخلی قیمت هر دوز آن معادل 8 تا 10 میلیون تومان در مقیاس صنعتی است که بسیار مقرون به صرفه خواهد بود.

یکی دیگر از دستاوردهای پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای که امروز از آن رونمایی شد «رادیوداروی درمانی 177Lu-CXCR4 به منظور درمان بالینی هدفمند متاستازهای سرطانی بیان کننده گیرنده کموکاینی CXCR4 به منظور تشخیص تومورهای مغزی در بیماران و تعیین درجه آن» بود.

کموکاین رسپتور 4 (CXCR4) در بیش از 20 سرطان انسانی به شدت بیان شده است و ارتباط قابل توجهی با متاستازهای سرطانی دارد. به‌منظور درمان بیمارانی که تومور سرطانی در آنها تشخیص داده می شود نیاز به رادیوداروی درمانی از CXCR4 است برای این منظور برنامه‌ریزی برای تهیه رادیوداروی درمانی 177Lu-CXCR4 با هدف از بین بردن سلول‌های توموری آغاز و مراحل بررسی‌های پیش بالینی آن با موفقیت انجام شد. پس از تولید و کنترل کیفی رادیودارو و انجام بررسی‌های حیوانی نتایج به دست آمده موثر بودن رادیوداروی تهیه شده در مراحل مختلف درمان تومور را نشان داد. در حال حاضر برنامه‌ریزی برای انجام بررسی‌های بالینی رادیوداروی تشخیصی و درمانی رسپتور CXCR4 در حال انجام است.

محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی در مراسم رونمایی از سه رادیوداروی جدید گفت: همکاران ما فعال و پایدار فرایند تحقیقات را با ظرفیت سازی خوبی محقق کردند.

گفت: سال گذشته در همین ایام گفتیم سازمان در توسعه رادیوداروها، اثربخشی آن‌ها در بخش رادیوداروی درمانی و دقت و قدرت تشخیص تمرکز می‌کند و این سه رادیودارو نتیجه این تلاش است.

وی گفت: ۵۰ نوع رادیو دارو تولید می‌کنیم و ۱۰ رادیودارو نیز در فرایند بالینی قرار دارد.

رییس سازمان انرژی اتمی گفت: رادیوداروها عمر کوتاه دارند. هر دوز اینها در بازار امروز متوسط ۴ هزار دلار است و به لحاظ تحریم و گران بودن امکان واردات آن را نداریم اما خودمان با تلاش متخصصان آنها را تولید کردیم.