در آخرین روزهای فروردین یک مقام مسئول، میزان خسارات مالی سیل را 35 هزار میلیارد تومان اعلام کرد. عددی که برای خیلی‌ها غیرباور بود چرا که حداقل تا 18 فروردین ماه میزان خسارتی که به حوزه کشاورزی وارد شد، بیش از 6700 میلیارد تومان، شبکه حمل و نقل تا 2هزار میلیارد تومان وخانه‌های روستایی۸۴۰ میلیارد تومان بود. منتقدان به عدد 35 هزار میلیارد تومان می‌گفتند دولت عدد نزدیک به حجم خسارت‌ها را اعلام نکرده است. آنها اظهار می‌کردند با حجم وسیعی از سیلاب‌ها که کشور با آن روبه رو شده میزان خسارت کلی بیش از 45 هزار میلیارد تومان است. در سیلاب امسال 28 استان از 31 استان کشور در سیل فروردین ماه 98 تحت تأثیر قرار گرفته‌اند. استان‌هایی که بیشترین آسیب‌ها را دیده‌اند شامل استان‌های خوزستان، لرستان، کرمانشاه، ایلام، همدان، کهگیلویه وبویراحمد، چهارمحال و بختیاری، فارس، گلستان، مازندران، سمنان و خراسان بوده‌اند. حال مرکز پژوهش‌های مجلس با گذشت یک ماه از سیلی که نوروز 98 را برای مردم تلخ کرد، آخرین گزارش از میزان خسارت در بخش‌های مسکن و حمل و نقل که بیشتر مربوط به حوزه زیرساختی است را اعلام کرد. البته گفته می‌شود گزارش این مرکز کامل نیست و تمام بخش‌ها مورد بررسی قرار نگرفته است.
840 روستا آسیب دید
در سیلاب اخیر، در مجموع 840 روستا، 11 هزار و 220 ابنیه فنی و 725 پل و آبرو تخریب شده است. این میزان تخریب از 10 تا 70 درصد را شامل می‌شود. در بخش زیرساخت ریلی هم خسارت سنگینی وارد شده، مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش خود نوشته است، ۱۱۱ کیلومتر خط آهن، زیرسازی و ابنیه در سیلاب آسیب دیده که این خسارت زیان حدود 179 میلیارد تومانی ایجاد کرده است. طبق برآورد اولیه در سیل اخیر، بیش از ۴۱ هزار میلیارد ریال به زیربناهای حمل و نقل جاده‌ای کشور شامل ۱۶۶۰۰ کیلومتر از راه‌ها در ۶۸۰۰ نقطه، خسارت وارد شده است.
کدام راه‌ها بیشتر تخریب شد؟
از آنجا که بیشتر خسارات وارده بر ابنیه فنی مربوط به سه استان خوزستان، گلستان و لرستان بوده است، چنانچه ابنیه فنی خسارت‌دیده در سه استان مذکور با کل ابنیه فنی موجود در استان‌های مذکور مقایسه شود، ملاحظه می‌شود که نزدیک به 30 درصد از ابنیه فنی سه استان مذکور که بیشتر آنها پل در راه روستایی است، در جریان سیل اخیر، تخریب شده و یا خسارت دیده‌اند.
خسارت ۳۵ هزار میلیارد تومانی در بخش مسکن
از طرفی بخش مسکن در سیلاب فروردین ماه بیشترین خرابی را دیده به گونه‌ای که ۳۵ هزار میلیارد تومان به ۱۵۱ هزار واحد مسکونی شهری و روستایی خسارت وارد شده است. این عدد حدود 7 برابر هزینه زلزله سرپل ذهاب درسال 96 (5 هزار میلیارد تومان) بوده است. با این حجم از خرابی‌ها ۵۱ هزار واحد مسکونی نیاز به بازسازی و ۱۰۰ هزار واحد نیاز به نوسازی مجدد دارند. در گزارش سازمان ملل متحد از حادثه سیلاب امسال ایران، ۱۲ میلیون نفر تحت تأثیر بوده‌اند، ۳ هزار و ۱۹۲ تن کشته و مصدوم شدند، ۳ میلیون نفر نیازمند انواع امدادرسانی بودند، ۳۷۱ هزار نفر مجبور به ترک منزل خود شدند و ۹۴۳ مرکز درمانی آسیب دید. ضمن این‌که بر اساس اعلام وزارت کشور ۵۸ روستا نیازمند جابه جایی از محل سابق خود هستند.
راه‌ها با چه خسارتی مواجه شد؟
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس حاکی از آن است که در بارندگی‌های اخیر در محورهای مواصلاتی به بیش از 41 هزار میلیارد ریال به زیربناهای حمل و نقل جاده‌ای کشور خسارت وارد شده است، رقم مذکور برآورد اولیه‌ای از خسارت وارده است.خسارت‌های مذکور به گونه‌ای است که در مواردی مرمت و تأمین جریان عادی عبور و مرور به فوریت و زمان اندک قابل تأمین است، ولی در خسارت‌های سنگین‌تر جبران آن به زمان و اعتبار نیاز دارد. در جریان بارندگی‌های اخیر در مجموع به بیش از 16600 کیلومتر از راه‌ها در 6800 نقطه خسارت وارد شده است.
مرکز پژوهش‌های مجلس دو نکته را برای موضوع بازسازی مناطق سیل زده عنوان کرده است؛ نخست آن‌که باید توجه داشت بازسازی‌های کوتاه‌مدت با این‌که باید در مدت زمان کوتاه انجام شود تا ارتباط مناطق مختلف را مجدداً برقرار کند، اما آثار بلندمدتی خواهند داشت؛ مکانی که یک بار در حادثه ویران شده است، مشخصاً خطرپذیری بالایی در حوادث آتی خواهد داشت و چنانچه توجه، دقت و هزینه کافی در بازسازی آن صورت نگیرد، در حوادث آتی هزینه‌های به مراتب بیشتری پدید خواهد آورد بنابراین لازم است توجه شود کیفیت در بازسازی سریع فدای کمیت نشود. نکته دیگر اهمیت ارتباط نزدیک و مستقیم برنامه‌ریزان بازسازی با جوامع حادثه‌دیده است، نیازها، انتظارات و مشکلات حادثه‌دیدگان باید به عنوان ستون اصلی برنامه‌ریزی ساخت و سازهای آتی قرار گیرد.
وضعیت سال آبی
دفتر مطالعات زیربنایی مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش خود آورده است؛ سال‌های آبی متوالی 97-96 و 98-97 به ترتیب از نظر خشکسالی و ترسالی در طول دوره آماری ثبت شده کشور بسیار کم‌سابقه است. در سال آبی 98-97 تا 20 فروردین سال‌جاری درصد اختلاف متوسط بارندگی در کل کشور با موقعیت مشابه زمانی در سال آبی گذشته و متوسط درازمدت به ترتیب 181 و 46 درصد بوده است.
