کد خبر: ۸۶۵۴
تاریخ انتشار: ۱۰:۰۸ - ۰۸ شهريور ۱۳۹۶
در شبكه‌ اجتماعي توييتر يكي از راه‌هاي جلب توجه كردن مردم، مسوولان و گروه‌هاي مختلف سياسي و اجتماعي، به راه‌انداختن توفان است؛ توفاني از توييت‌ها كه با يك هشتگ مشترك نوشته مي‌شود. يكشنبه شب، پنجم شهريورماه اين توفان بر سر موضوع حمايت از تحصيل كودكان افغان در ايران برپا شد. كاربران بسياري با هشتگ #ازمهر جا نمانند نوشتند. موجي كه به راه افتاد تا آنجا پيش رفت كه وزير آموزش و پرورش هم با آن همراه شد. محمد بطحايي در توييتر خود نوشت: «تحصيل علم و دانش در هر شرايطي حق تمام افراد است، تلاش مي‌كنم تا دانش‌آموزان هيچ مليتي از مهر جا نمانند.»

ماجراي حق تحصيل كودكان افغان فارغ از داشتن كارت اقامت يا نداشتن آن از دو سال پيش مورد توجه ويژه قرار گرفت، زماني كه رهبر انقلاب دستور واضحي صادر كرد: «هيچ كودك افغانستاني، حتي مهاجريني كه به‌صورت غيرقانوني و بي‌مدرك در ايران حضور دارند، نبايد از تحصيل بازبمانند و همه آنها بايد در مدارس ايران ثبت‌نام شوند.» از شهريور همان سال روند ثبت‌نام كودكان افغان حتي بدون داشتن مجوز اقامت والدين، در مدارس عادي آغاز شد. با اين وجود در طول دو سال گذشته مشكلاتي در راه بخشي از متقاضيان ثبت‌نام در مدارس به وجود آمد. 

مشكل اطلاع‌رساني در خصوص به وجود آمدن اين امكان براي تحصيل كودكان افغان، مشكلات مربوط به دريافت شهريه و البته برخي موانع ديگر مانند مساله كبر سن و از سوي ديگر برخي برخوردهاي سليقه‌اي در ثبت‌نام اين دانش‌آموزان در مدارس عادي از جمله مشكلاتي بود كه سال گذشته پيش‌روي آنها قرار داشت.

قربانعلي پدر دانش‌آموز افغان يكي از كساني است كه در سال‌هاي گذشته مدام به دنبال ثبت‌نام بچه‌هايش در مدرسه و پيگيري امكان ادامه تحصيل آنها بوده است. او و خانواده‌اش سال‌ها ساكن بندرعباس بوده‌اند و بعد با مهاجرت به تهران مشكلات‌شان آغاز شد: «وقتي آمديم تهران كارت مجوز اقامت‌مان تمديد نشد و بعد هم به همين دليل بچه‌ها را در مدرسه ثبت‌نام نمي‌كردند و هر كدام از دو پسرم دو سال از تحصيل بازماندند.» تا پيش از صدور دستور ثبت‌نام كودكان افغان، فرزندانش در مدارس مخصوص افغانستاني‌ها تحصيل مي‌كردند و سال گذشته توانستند در مدارس عادي و همراه با دانش‌آموزان ايراني ثبت‌نام شوند. 

حالا پسر ١٢ ساله‌اش براي درس خواندن مشكلي ندارد اما پسر بزرگش كه سال گذشته وارد كلاس نهم شد حالا به سن ١٩ سال رسيده است: ‌«امسال براي ثبت‌نام به دفتر كفالت رفتيم اما گفتند كه سن پسر بزرگم بالاتر از سن قانوني تحصيل در اين مقطع است و نمي‌توانند مجوز بدهند. گفتم خب دو سال نگذاشتيد درس بخواند اما مجوز ندادند. حالا بايد ببينيم تا اول مهر چه مي‌شود كرد.» او البته معتقد است كه امسال وضعيت ثبت‌نام در مدارس ساده‌تر از سال‌هاي قبل شده است: «پسر كوچكم بدون مشكل دارد درس مي‌خواند و برخوردها با او هم خوب است، دست‌شان درد نكند.»

فعاليت‌هاي مدني به ثمر نشسته است

«هركجا كه به دنيا آمده باشند حق تحصيل دارند، ايران و افغانستان ندارد.» يكشنبه شب كاربران توييتر روي حق تحصيل كودكان فارغ از مليت و وضعيت اقامتي‌شان تاكيد كردند. هشتگ «از مهر نمانند» كه كاربران براي رساندن صداي خود از آن استفاده كرده بودند، تيتر مطلبي بود كه روزنامه وقايع اتفاقيه در آن به بررسي مشكلات حق تحصيل كودكان افغان پرداخته بود. يكي از كاربران براي دعوت از ديگران براي حمايت از حق تحصيل كودكان افغان شعري از نجيب بارور، شاعر افغانستاني را نوشت: ‌«هر كجا مرز كشيدند شما پل بزنيد.»

 برخي چهره‌هاي سرشناس هم با اين موج همراه شدند، مهناز افشار، بازيگر در توييتر خود نوشت: «كودكان همسايه به ما پناه آورده‎اند، حداقل بهشون فرصت آموختن و خواندن بدهيم تا بتوانند تاريخ سرزمين‌شان را بخوانند.» اين موج توييتري نظر برخي از كاربران افغان را هم به خود جلب كرد. برخي‌هاي‌شان از خاطره تبعيض تحصيلي در ايران نوشتند و برخي ابراز خوشحالي كردند كه جامعه مدني از حق تحصيل كودكان هم‌وطن‌شان حمايت مي‌كند: ‌«از فعالان ايراني كه براي حق تحصيل كودكان پناهجوي افغانستان كمپين مي‌كنند سپاسگزاريم! هيچ كودكي نبايد از حق آموزش محروم شود. »

موجي كه در توييتر به پا شد نمونه‌اي بود از فعاليت‌هاي مدني، يكي از دلايلي كه به قول رييس هيات‌مديره انجمن حمايت از زنان و كودكان پناهنده (حامي) سبب شده تا امسال وضعيت ثبت‌نام كودكان افغان در مدارس ايراني به‌شدت نسبت به سال‌هاي گذشته بهتر شود. 

فاطمه اشرفي به «اعتماد» مي‌گويد: «سال گذشته با وجود همه آماده‌سازي‌ها و رفع مشكلات قانوني و آيين‌نامه‌اي، فقط ١٠ درصد از جمعيت هدف ما توانستند از اين امكان قانوني براي تحصيل استفاده كنند. يكي از دلايل مساله اطلاع‌رساني بود كه به صورت گسترده‌اي انجام نشد و يكي از مشكلات جدي ديگر موانع انساني بود. مديران برخي مدارس و برخي مسوولان استاني و محلي بعضا به اجراي اين ماجرا عقيده‌اي نداشتند و اين باعث شد كه ما شكايت‌هاي بسياري از سوي خانواده‌هاي افغان دريافت كنيم كه در برابر ثبت‌نام بچه‌هاي آنها مقاومت شده است و اعمال سليقه‌هاي شخصي باعث شد برخي از بچه‌ها ثبت‌نام نشوند. خوشبختانه امسال در نتيجه حساسيت‌سازي‌هاي اجتماعي و حضور گسترده نهادهاي مدني در تعامل با اداره اتباع و وزارت كشور و سطوح مختلف آموزش و پرورش اين موانع به‌شدت كم شده است. »

 اشرفي مي‌گويد كه هنوز تا رسيدن به حالت ايده‌آل و برابر شدن حق دسترسي كودكان افغان و ايراني به تحصيل راه درازي مانده است اما دستاوردهاي امسال نشان مي‌دهد كه مي‌توان به آينده اميدوار بود: ‌«تا همين الان ٦٠ هزار كارت حمايتي جديد توسط اداره اتباع صادر شده است. يعني ٦٠ هزار مورد جديد جداي از كساني كه سال گذشته اين كارت را دريافت كرده بودند. اينكه چه تعداد از دريافت‌كنندگان اين كارت در نهايت در مدارس ثبت‌نام شوند را البته بايد با رسيدن مهر و پايان يافتن ثبت‌نام‌ها بررسي كرد. موضوع مهم اين است كه موانع انساني براي ثبت‌نام اين كودكان و رفتار تبعيض‌آميز بسيار كاهش داشته است.»

رييس هيات‌مديره انجمن حامي مي‌گويد كه در حال حاضر مشكل عمده در تحصيل كودكان افغان، مشكلات سخت‌افزاري مانند سكونت در حاشيه شهرها و سختي دسترسي به مدارس و موسسات آموزشي است. 

مساله‌اي كه گريبان كودكان حاشيه‌نشين، چه افغان و چه ايراني را گرفته است. اشرفي به مساله كبر سن هم به عنوان يكي از مشكلات اشاره دارد: ‌«برخي دانش‌آموزان خارج از سن قانوني مربوط به يك مقطع تحصيلي يا همان كبر سن نمي‌توانند وارد نظام آموزشي شوند. اين يكي از مشكلات بزرگ در سر راه تحصيل كودكان افغان بود كه مثلا از ١٠ سالگي تازه مي‌خواستند مدرسه را شروع كنند و از آنجايي كه خيلي به ندرت پيش مي‌آيد آموزش و پرورش ما با چنين مشكلات جمعي گسترده‌اي روبه‌رو شود، در چنين مواردي طول مي‌كشد تا راه‌حلي براي آن داشته باشد. حالا ما مذاكراتي با نهضت سوادآموزي داشته‌ايم و اين مركز در حال آماده‌سازي خود براي جذب اين دسته از دانش‌آموزان است تا بتوانند به تحصيل بپردازند.»
نظرات بینندگان
نام:
ایمیل:
* نظر: