بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، مصرف دخانیات عامل مرگ ۱۰۰ میلیون نفر در قرن بیستم بوده و این میزان مرگ و میر برای قرن حاضر به یک میلیارد نفر خواهد رسید.
دکتر محمدرضا مسجدی دبیرکل جمعیت مبارزه با دخانیات ایران در روز جهانی دخانیات (۱۰ خرداد) می‌گوید: در پی همه‌گیری ویروس کرونا، از یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون سیگاری دنیا، ۷۳۰ میلیون نفر اعلام آمادگی کردند که به خاطر عدم ابتلا به این بیماری، استعمال این ماده دخانی را ترک می‌کنند.
وی می‌افزاید: به همین خاطر شعار امسال سازمان جهانی بهداشت برای روز جهانی مبارزه با دخانیات، تعهد برای ترک نامیده شده و به مردم آگاهی داده می شود که سیگار از مهم‌ترین عوامل بروز بیماری‌ها از جمله کروناست و تلاش عمومی صورت می‌گیرد که اطلاعات در مورد عوارض این ماده دخانی در اختیار مردم قرار گیرد.
مسجدی تصریح می‌کند: مصرف دخانیات ۵۰ نوع بیماری و ۲۴ نوع سرطان به وجود می آورد. از بهمن ۹۸ تاکنون کرونا باعث مرگ و میر ۴ میلیون نفر در دنیا شده اما افرادی که بر اثر دخانیات جان خود را از دست داده‌اند ۱۰ میلیون نفر است و به نظر می‌رسد در کشور ما نیز در مدت شیوع کرونا بیش از ۸۰ هزار نفر بر اثر عوارض دخانیات فوت کرده‌اند.
وی با اشاره به اینکه سیگار تنها کالاهایی است که تحریم نشده و هنوز وارد می‌شود، می‌افزاید: مشاهده می‌شود که به دلیل تحریم بسیاری از صنایع تولیدی تعطیل یا ورشکسته شدند در حالی که تعداد واحدهای تولیدی دخانیات از ۷ به ۲۱ واحد افزایش یافته و این موضوع تاسفبار است.
این فوق تخصص ریه در مورد عوارض قلیان می‌گوید: تجربه مصرف قلیان در میان دختران دانش‌آموز و دانشجو تا ۳۵ برابر افزایش یافته و زنگ هشداری برای خانواده‌هاست. آنها همسران و مادران آینده هستند و می‌توانند سلامت خود و اطرافیان را به خطر بیندازند.
مسجدی ادامه می‌دهد: دود ناشی از قلیان از طریق مخاط دهان و حنجره جذب بدن شده و آثار سوء خود را می‌گذارد. فویل آلومینیومی که در قلیان استفاده می‌شود با زغال در حال سوختن واکنش داده و مواد سرطان‌زا تولید می‌کند که موجب سرطان می‌شود.
وی با اشاره به اینکه در قلیان بیش از ۷ هزار ماده زیان‌بخش وجود دارد، تصریح می‌کند: این در حالی است که در سیگار ۴ هزار ماده مضر شناسایی شده و باید توجه داشت که ضرر قلیان بسیار بیشتر از مصرف سیگار است. به خانواده‌ها توصیه می‌شود به صورت تفریحی و جمعی کنار فرزندان خود این ماده دخانی را مصرف نکنند تا دختران و پسران نوجوان نیز از آنها تقلید نکنند.
دبیرکل جمعیت مبارزه با دخانیات ایران تاکید می‌کند: هر وعده مصرف قلیان معادل کشیدن ۳ پاکت سیگار است و بطری قلیان حدود ۸۵ درصد موارد حاوی باکتری‌های متعددی است و موجب بروز بیماری‌های مختلف می‌شود.
مسجدی ادامه می‌دهد: ۸۵ درصد اعتیاد به مواد مخدر از مصرف سیگار و قلیان در کشور آغاز می‌شود و باید دولت جدید فکری اساسی برای موضوع مبارزه با دخانیات انجام دهد؛ مالیات سیگار افزایش یابد و تولید توتون و تنباکو به حداقل برسد.
عبدالرحمن رستمیان استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز می گوید: اکنون ۱۰ میلیون نفر در کشور سیگار مصرف می‌کنند. این آمار نگران‌کننده است. مبارزه با دخانیات یک وظیفه همگانی است و باید نهادهای مختلف در کنار یکدیگر برای مقابله با این معضل همکاری کنند.
وی اظهار می‌کند: برای مبارزه با دخانیات باید کاهش تقاضا در جامعه ایجاد شود و اطلاعات مردم در مورد عوارض مصرف سیگار و قلیان از طریق آموزش رسانه‌ها و نهادها افزایش یابد تا به سمت استعمال این مواد نروند. این آموزش باید در خانواده، مدرسه و دانشگاه مورد توجه قرار گیرد تا بتوان با ایجاد کاهش تقاضا در برابر پیشگیری از دخانیات پاسخگو بود.
رستمیان می‌افزاید: متاسفانه در ۲ دهه گذشته باورهای غلط در مورد مصرف قلیان در خانواده‌ها به وجود آمده است که بی‌ضرر بوده و عارضه‌ای ایجاد نمی‌کند در حالی که توتون و تنباکوهایی که در قلیان می‌سوزد و دود می‌شود برای مصرف‌کننده و اطرافیان خطرناک است و برابر ۱۰ نخ سیگار عوارض ایجاد می‌کند.
وی با اشاره به اینکه نهادها و انجمن‌های مردمی باید ترک دخانیات را اجتماعی‌سازی کنند، می‌گوید: سالانه ۱۵ میلیارد تومان به علت مصرف سیگار در کشور دود و ۴۵ هزار میلیارد تومان برای بیماری‌های ناشی از مصرف سیگار هزینه می‌شود که بسیار سنگین است.
این استاد دانشگاه می‌افزاید: دخانیات جزو پرسودترین کالاها در کشور بوده به خاطر همین تولید آنها افزایش یافته است. اخذ مالیات بیشتر برای دخانیات باعث می‌شود تقاضا کاهش یابد و به دنبال آن هزینه‌های آن در بخش گسترش فضاهای ورزشی جوانان، تغذیه سالم و غیره صرف شود.
رستمیان می‌گوید: از آنجا که مصرف دخانیات کشنده و ویران‌کننده است، باید با اجرای قانون جامع کنترل دخانیات و عدم فروش سیگار به جوانان زیر ۱۸ سال، اخذ مالیات زیاد، اطلاع‌رسانی و آموزش بتوانیم عرضه و تقاضا را در جامعه کاهش دهیم.
