عبدالناصر همتی در برنامه امشب گفتگوی ویژه خبری با بیان اینکه سخت ترین شرایط را گذرانده ایم و از آن عبور کرده ایم، گفت: با توجه به مذاکراتی که از سوی ایران در حال انجام است، به نظر می رسد که شرایط، بهتر خواهد شد.
همتی گفت: تغییر در بازار ارز بیشتر روانی است و انتظارات بالا و پایین می شود. مسوولان باید در اظهارات خود مراقبت کنند و جو روانی بر بازار حاکم است که برگرفته از مسائل سیاسی و تحریم و مسائل خارجی است. انتظارات تعدیل و مثبت می شود و قیمت ارز به زیر ۲۰ هزار تومان هم خواهد رسید.او ادامه داد: نگران رشد نقدینگی بودیم و تلاش داریم رشد نقدینگی منطقی باشد. به سرکوب نرخ ارز اعتقادی ندارم، اما انتظارات تعدیل خواهد شد و نرخ ارز به زیر ۲۰ هزار تومان می‌رسد.
همتی در پاسخ به این سوال که دولت نقدینگی خود را چطور تامین کرده و آیا این تامین منابع، باعث افزایش قیمت ارز خواهد شد، افزود: بانک مرکزی طرفدار این نیست که قیمت ارز بالا بماند تا دولت نقدینگی تامین کند؛ بلکه بانک مرکزی تمام تلاش خود را خواهد کرد تا نقدینگی مورد نیاز دولت را تامین نماید؛ این در حالی است که سال قبل ۱۵ میلیارد دلار برای ارز ۴۲۰۰ تومانی تخصیص داده شده که بانک مرکزی ۷ میلیارد دلار آن را از ذخایر خود تامین کرده است.
همتی گفت: نرخ ارز در بازار ربطی به تامین ارز دولتی ندارد؛ ضمن اینکه امسال نیز بانک مرکزی بخشی از نیازهای دولت را از ذخایر خود تامین کرد؛ این در شرایطی است که برخی معتقد بودند که بازار را باید با ارزپاشی تعدیل کرد؛ اما بانک مرکزی این کار را نکرد و محکم ایستاد و علیرغم بی سابقه ترین فشارهای تحریم، کالاهای مردم را با دلار ۴۲۰۰ تومانی تامین کرد.
از منابع ارزی بلوکه شده خود در عمان استفاده کردیم
همتی با بیان اینکه احساس کردم که مسئولان کشور عمان در مذاکرات طولانی و مفصل خود با ایران، عزم جدی برای همکاری با ایران دارند گفت: ما منابع ارزی خوبی در عمان داشتیم که از آن استفاده کردیم و امیدواریم این روابط بهبود یابد.
وی گفت: از منابع بلوکه شده خود در عمان استفاده کردیم و در مقابل، از کره‌ای ها برای عدم آزادسازی منابع خود شکایت خواهیم کرد.
رئیس کل بانک مرکزی در خصوص خنثی سازی تحریم ها گفت: در حداکثر تحریم ها، کالاهای غیرنفتی، نفت و فرآورده های نفتی را صادر می کنیم و البته هنوز هم تحریم ها تمام نشده است؛ ضمن اینکه از ابتدای بهمن یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار ارز از سوی صادرکنندگان در نیما عرضه شده و تولید در کشور راه اندازی کرده است.
وی از طراحی بسته ای برای تامین مالی زنجیره خودروسازی خبر داد و گفت: این امر تحقق خواهد یافت، چراکه خودروسازی ایران به سمت شرایط بهتری خواهد رفت؛ البته ما هم نظارت می کنیم که منابع هدفمند در خطوط تولیدی از جمله لوازم خانگی، قطعه سازی، کشاورزی و خودروسازی استفاده شود و از رشد اقتصادی مناسبی برخوردار شویم.
برخی سیاستهای غلط تجاری منابع ارزی کشور را می بلعید
همتی با بیان اینکه برخی سیاستهای تجاری و ارزی کشور، تمام ارزهای ایران را می بلعید، گفت: طی سالهای گذشته چندصد میلیارد دلار از ارزهای ایران از روش واردات کالاهای لوکس و غیرضروری یا دارای مشابه داخلی یا حتی از طریق واردات بدون انتقال ارز از کشور خارج شده است؛ اما باید به طور جدی این موضوع را در سیاستگذاری های خود در نظر بگیریم که منابع ارزی را بهینه مصرف کنیم.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه من همچنان مخالف ارز ۴۲۰۰ تومانی هستم، گفت: ارز ۴۲۰۰ تومانی زمانی به کالاهای اساسی داده شد که البته آن زمان نرخ دلار نیمایی ۷ هزار تومان بود؛ اما به تدریج ارز نیمایی رشد کرد؛ اما در همان مقطع ما تامین ارز ۴۲۰۰ تومانی را کمتر کردیم؛ اما وقتی که فاصله بالا رفت، مجبور هستیم که ارز ۴۲۰۰ تومانی برای حمایت از اقشار آسیب پذیر تزریق کنیم.
کالاهای اساسی کنونی با نرخ دلار ۹ تا ۱۳ هزار تومانی تامین ارز می‌شوند
وی افزود: اگر ارز ۴۲۰۰ تومانی به ۲۳ هزار تومانی برسد، ممکن است مردم آسیب ببینند؛ این در حالی است که روغن، سویا، ذرت و برخی نهاده های دامی اکنون در بازار بین ۹ تا ۱۳ هزار تومانی به ازای هر دلار در حال تامین است؛ این در حالی است که اگر این ارز به ۲۳ هزار تومان برسد، حتما دیگر نرخ کنونی در بازار اعمال نخواهد شد.
همتی گفت: معتقدم که ارز باید تک نرخی باشد تا رانتی وجود نداشته باشد؛ اما جابجایی منابع از ۴۲۰۰ تومانی به ارز آزاد باید خیلی با دقت انجام شود که شوک تورمی نداشته باشیم.
مخالف حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی نیستم، اما با دقت
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه اگر بنای دلار ۲۳ هزار تومان باشد، باید این نرخ باز هم کاهش یابد پس نوسان در قیمتها خواهیم داشت؛ گفت: ما مسائل روزمره مردم را به شرایط بازار آزاد نمی توانیم بسپاریم؛ ضمن اینکه اگر تحریم ادامه یابد باید روی خوراک روزانه مردم کنترل بیشتری داشته باشیم.
وی افزود: من مخالف برداشته شدن ارز ۴۲۰۰ تومانی نیستم؛ اما مسائل کشور مسائلی نیست که یک شب آزمون کنیم و فردا اعمال نماییم.
برخی بانکها کج سلیقگی می کنند
همتی در خصوص مصادره واحدهای تولیدی از سوی بانک گفت: در اینکه بانکها برخی اوقات کج سلیقی در مورد واحدهای تولیدی دارند، شکی نیست؛ اما باید این را در نظر بگیریم که ده ها هزار واحد تولیدی وجود دارند و بانکها آنها را تامین مالی کرده اند که در بخش تسهیلات مسکن روستایی، سرمایه در گردش و مواردی از این دست تامین مالی صورت گرفته است.
از ابتدای امسال بانکها ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان وام دادند
رئیس کل بانک مرکزی گفت: از ابتدای سال تاکنون ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی پرداخت شده که ۶۰ درصد آن سرمایه در گردش بوده که ۷۲۰ هزار میلیارد تومان منابع را شامل می‌شود که منجر به رشد اقتصادی بخش های مختلف هم شده است. در این رابطه دادستان کل کشور در بانک مرکزی حضور یافته که بر اساس آن جلسه، کمیته‌ای مشترک میان نظام بانکی و دادستانی به صورت منظم دو هفته یکبار تشکیل شده است تا مورد به مورد مسائل مطرح شود.
همتی با بیان اینکه هر روز چندین نامه نظارتی و اعتراضی به بانکها از سوی بانک مرکزی ارسال می‌شود گفت: مقاومت زیادی در برخی مناطق و شهرستانها برای تعطیلی شعب وجود دارد و نمایندگان مجلس و استاندار نامه می زنند که فلان شعبه تعطیل نشود.
وی در خصوص بنگاهداری بانکها و اموال مازاد آنها نیز گفت: در حال حاضر بانکها برای کمک به بورس، در حال خرید برخی از شرکتها هستند؛ بنابراین فعلا عرضه اموال مازاد بانکها متوقف شده تا تاثیر منفی در بورس به جای نگذارد.
همتی در خصوص موسسه کاسپین گفت: سپرده گذاران دارای سپرده تا سقف یک میلیارد تومان در کاسپین را تسویه کرده ایم، اما اگر اموال این موسسه را به فروش برسانیم، حتما پول این دسته از سپرده گذاران را نیز پرداخت خواهیم کرد.
از بازار سرمایه حمایت می کنم
وی با بیان اینکه همواره حمایت لازم را از بازار سرمایه به عمل آورده ام، گفت: از ۱۳ خرداد تا مرداد ۹۹ نرخ سود بین بانکی افزایش داشت ولی در همان مدت شاهد رشد ۱۰۰ درصدی سهام بودیم؛ پس نرخ سود بین بانکی اگر هم افزایش یافت، بین خود بانکها بوده است؛ اما نرخ سود سپرده برای مردم از ۱۵ درصد به ۱۶ درصد رسیده است؛ اما ما با توجه به عملیات بازار باز مصمم هستیم که نرخ بازار بین بانکی را به نرخ کریدور یعنی کف ۱۴ درصد و سقف ۲۲ درصد برسانیم.
نرخ سود بین بانکی به ۱۸ تا ۱۸.۵ درصد در روزهای آینده خواهد رسید
همتی گفت: خرید و فروش اوراق خزانه از سوی بانک مرکزی شامل عملیات بازار باز می شود که زمانی که نرخ بین بانکی بالا رود، بانک مرکزی خرید اوراق را انجام می دهد؛ اما اکنون میانگین نرخ بین ۱۸ تا ۱۸.۵ درصد برسد ما ورود می کنیم و در روزهای آینده نیز بازار بین بانکی را به ۱۸ تا ۱۸.۵ درصد خواهیم رساند.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: اکنون در ماه دهم از سال رشد ۱۸ درصدی پایه پولی را تجربه می کنیم که این علیرغم تحریم بسیار کارنامه خوبی است.
مشکلات احتمالی افزایش وام ازدواج
وی در خصوص افزایش وام ازدواج در سال ۱۴۰۰ گفت: امسال ۷۷۰ هزار وام ازدواج پرداخت کرده که مبلغ آن ۳۷ هزار میلیارد تومان است؛ این در حالی است که این وام قرض الحسنه است و این رقم هم بیشتر از مبلغ پرداختی برای عوارض کرونا است؛ اما نگرانی بانک مرکزی این است که اگر مبلغ این وام بیشتر شود؛ ممکن است منابع محدود بانکی سبب شود که عده ای در صف بمانند و عده ای هم نتوانند به این وام دسترسی کنند؛ پس اقساط این وام ها هم افزایش خواهد یافت؛ حتی اگر تعداد اقساط بالاتر در نظر گرفته شود؛ اما به تبع آن ضامنین نیز بیشتر خواهند شد.
همتی گفت: به نسبت تورم باید وام ازدواج نیز افزایش یابد؛ البته بانکها منابع دیگری از حساب جاری ندارند؛ چراکه بانکها منابع زیادی را به عنوان وام قرض الحسنه می پردازند؛ اما حساب جاری روزانه بوده و وقتی که یک وام قرض الحسنه ده ساله داده می شود این منابع نمی توانند به حساب جاری برگردند.
ادغام بانکها با حمایت مقام معظم رهبری به خوبی انجام شد
وی در خصوص ادغام بانکها نیز گفت: از نظر بانک مرکزی بانکی جز بانک سپه در این پروسه ادغامی وجود ندارد؛ اما دارایی ها و املاک آنها باید ارزیابی شده و تعهدات نیروهای مسلح نیز باید اجرایی گردد؛ البته برخی سهامداران نیز نسبت به سهام خود انتقاد دارند که بانک سپه باید آن را بررسی کند؛ اما این پروژه بسیار عظیم بوده و این یکی از تدابیر مهم مقام معظم رهبری بود که دو و نیم سال از انرژی همه بخش های ذیربط را گرفت و این پروژه با حواشی کمی به سرانجام رسید.
افزایش نرخ سود بانکی در دستور کار نیست
همتی در خصوص نرخ سود سپرده نیز گفت: در شرایط اقتصاد تورمی، نرخ سود باید افزایش یابد و این دیدگاه گروهی از اقتصاددانان است اما گروه دیگری معتقد به کاهش سود هستند تا پی به ای بازار سرمایه نسبت به سود سپرده برتری یابد؛ البته ما قادر به بالابردن نرخ سود سپرده نیستیم و این اعتقاد من در شرایط کنونی است تا منجر به ناترازی بیشتر بانکها نشود؛ ضمن اینکه تورم کنونی ناشی از سود بانکی نیست؛ بلکه ناشی از شوک ارز و انتظارات تورمی است.
مشکل مهاجران افغانستانی
رییس کل بانک مرکزی درباره مشکلات کارت بانکی افغانستانی های ساکن ایران اظهار کرد: پس از بازگشت از سفر شیراز به محض اطلاع از ماجرایی که برای بعضی از مهاجران و مشتریان شبکه بانکی در خصوص اخذ کد شهاب اتفاق افتاده بود، دستور تمدید مهلت یک ماهه به بانک ها ابلاغ شد. کد شهاب همان کد ملی (اشخاص حقیقی) یا شناسه ملی(اشخاص حقوقی) و کد فراگیر(اتباع خارجی) است که براساس مصوبات شورای عالی مبارزه با پولشویی اخذ این کد اجباری است که افرادی که تراکنش بانکی دارند هویت شان نزد بانک ها روشن باشد.
