مرکز آمار ایران از افزایش ۷۹.۳ درصد قیمت زمین طی پاییز امسال در مقایسه با پاییز سال گذشته خبر داد.
زمین یکی از نهادههای اصلی در هزینه تمام شده مسکن است. در مناطقی از کشور و بویژه در تهران 70 درصد قیمت نهایی مسکن را قیمت زمین تشکیل میدهد. با افزایش قیمت مسکن از زمستان سال قبل، زمین نیز به تبعیت از آن رشد قیمت داشت. رشد قیمتی زمین موجب افزایش ارزش ساختمانهای کلنگی شده است که ارزش دارایی صاحبان این املاک را بالا برده اما از طرف دیگر این تهدید نیز وجود دارد که نوسازی بافتهای فرسوده بهخاطر افزایش قیمت زمین آن، متوقف یا به کندی انجام شود در حالی که نوسازی بافت فرسوده اولویت دولت در دو سال آینده برای ساخت و ساز است.
21 درصد افزایش قیمت نسبت به تابستان
گزارش مرکز آمار نشان میدهد متوسط قیمت هر مترمربع زمین یا زمین ساختمان مسکونی کلنگی معامله شده در پاییز با میانگین مساحت 292 مترمربع بیش از 2 میلیون تومان بوده که نسبت به فصل قبل (تابستان 97) 21.6 درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته (پاییز 96) 79.3 درصد افزایش یافته است. زمین، مصالح، دستمزد و خدمات،
4 نهاده تأثیرگذار بر قیمت نهایی مسکن است که در میان آنها زمین بیشترین تأثیر را در هزینه مسکن دارد اما این اثر در تمام مناطق یکسان نیست و ممکن است در مناطقی کمتر یا بیشتر باشد. با توجه به افزایش قیمت مصالح کاهش روند ساخت و ساز بزرگترین مسألهای است که ممکن است بازار مسکن را در سالهای آینده با کمبود عرضه مواجه کند.
به زعم کارشناسان بازار مسکن رونق بازار مسکن و سرعت ساخت و ساز یکی از عوامل تعیینکننده در افزایش قیمت زمین است. و برعکس هر زمان که رکود در بازار مسکن حاکم بوده، نرخ زمین نیز تغییر زیادی نمیکند. بر اساس آمارهایی که از ابتدای سال تاکنون از بازار مسکن ارائه میشود رونق بازار مسکن در بهار امسال کم کم جای خود را به کاهش معاملات داده است. پیشبینی فعالان بازار مسکن رکود تدریجی بازار بهخاطر جهش قیمتی است با این تعابیر احتمال ثبات قیمت مسکن در ماههای آینده وجود دارد. اما موضوع دیگری که باید به آن توجه کرد افزایش قیمت زمین بهخاطر منابع محدود است. افزایش مهاجرت زمین را در شهرها بویژه در کلانشهرها و حاشیه آنها محدود کرده و به همین دلیل قیمت زمین همچنان در حال رشد است. از طرفی کاهش زمینهای خالی و ساخت و ساز جدید بدون شک زمین را در آینده بسیار ارزشمندتر خواهد کرد. در بسیاری از کشورها سهم قیمت زمین تا یک پنجم قیمت مسکن است و به همین دلیل جهشهای ناگهانی مانند آنچه در ایران شاهد آن هستیم در قیمت مسکن در این کشورها رخ نمیدهد.
عرضه زمینهای دولتی
یکی از برنامههای دولت برای افزایش عرضه مسکن واگذاری زمینهای تحت اختیار دولت و نهادها است. در طرح بازآفرینی شهری تمام نهادهای دولتی مکلف شدهاند زمینهای در تصرف خود را در اختیار این طرح قرار دهند تا این برنامه مشوقی برای حضور بخش خصوصی در پیشبرد این برنامه باشد. برخی تحلیلگران بازار مسکن بر این باور هستند که عرضه زمینهای در اختیار دولت میتواند موجب افزایش ساخت و ساز شود.
افزایش 60 درصدی بهای مسکن
گزارش بانک مرکزی در خصوص رشد قیمت مسکن نشان میدهد متوسط قیمت فروش هر مترمربع زیربنای مسکونی در کل کشور 2 میلیون 600 هزار تومان با میانگین مساحت ۱۰۷ متر مربع و متوسط عمر بنای ۱۱ سال بوده است، که نسبت به فصل قبل ۱۷.۸ درصد و نسبت به فصل مشابه سال قبل ۶۰.۳ درصد افزایش داشته است. متوسط این رشد در تهران و در مدت یکسال نزدیک به 90 درصد است.
25 درصد رشد قیمت اجاره
متوسط مبلغ اجاره ماهانه به علاوه سه درصد ودیعه پرداختی برای اجاره یک متر مربع زیربنای مسکونی معامله شده در کل کشور 10 هزار تومان با میانگین مساحت ۹۷ متر مربع و متوسط عمر بنای ۱۳ سال بوده است، که نسبت به فصل قبل ۰.۹ درصد و نسبت به فصل مشابه سال قبل ۲۵.۴ درصد افزایش داشته است.