اگرچه پیش از آغاز رسمی تبلیغات کاندیداهای ریاست جمهوری و شوراهای شهر و روستا تعداد زیادی از شهروندان ایرانی در فضای مجازی ضمن پیوستن به کمپین#نه به تبلیغات کاغذی، تاکید نامزدها بر تبلیغات کاغذی را رد کردند و حتی ایسنا پیش از این در گزارشی، ابعاد زیست محیطی این موضوع را مورد بررسی قرار داد، با این وجود، در شرایط حاضر شاهد پخش و نصب تراکتها و پوسترهای تبلیغاتی بسیاری در سطح کشور هستیم.
تبلیغات کاغذی بهسرعت چهره شهر را دگرگون کرده است. بدیهی است توقع نمیرود که کاندیداها تبلیغات کاغذی را به طور کامل کنار بگذارند اما امروزه دیگر دوره تبلیغ کاغذی آن هم به گستردگی گذشته، سپری شده است چون بسیاری از شهروندان ایرانی با بهرهگیری از گوشیهای هوشمند و حضور فعال در فضای مجازی به شناسایی نامزدهای ریاست جمهوری و شورای شهر می پردازند، اما گویا برخی از کاندیداها همچنان علاقهمند هستند ردیفی از عکسهایشان را روی در و دیوارهای شهر و روستا نصب کنند.
مصرف بی رویه کاغذ علاوه بر اینکه به سرمایههای مالی و محیط زیست کشور خسارت وارد میکند، چهرهای آشفته و زشت را تحویل شهروندان میدهد. در این میان آنچه ماجرا را بدتر می کند؛ آنست که با وجود اینکه در بسیاری از شهرها فضاهای مخصوصی برای نصب عکس و پوسترها در نظرگرفته شده ولی هواداران کاندیداها به این فضاها قانع نیستند و مبادرت به نصب تصاویر کاندیداها در گوشه و کنار شهر کردهاند که تخلف بودن این موضوع باید مورد بررسی قرار گیرد.
بر کسی پوشیده نیست که آثار چسب و کاغذ تا ماهها بعد از پایان انتخابات روی دیوارهای شهرها باقی خواهند ماند چون کاغذها عمر کوتاهی دارند و به سرعت از بین میروند و به شدت چهره شهر را زشت میکنند و باعث افزایش آلودگی بصری میشوند حتی کندن آنها نیز چهره شهر را زشتتر میکند، پس سئوال اصلی این است؛ آیا بعد از برگزاری انتخابات، نامزدهای ریاست جمهوری و به ویژه شورای شهر و روستاها در مورد پاکسازی آثار تبلیغاتشان مسئولیتی را بر عهده خواهند گرفت؟ از سوی دیگر شهرداریها و دهیاریها باید هزینه و وقت برای زدودن آثار تبلیغات کاغذی اختصاص دهند.
محمد درویش - مدیر کل دفتر مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست- در گفت و گو با ایسنا، شفافیت مالی کاندیداهای ریاست جمهوری و شورای شهر و روستاها را عاملی مهم در کاهش میزان مصرف کاغذ میداند و معتقد است: در جهانی که ابزارهای مدرنتری برای ارتباط و تبلیغ وجود دارد، دلیلی ندارد از ابزارهای ۵۰ سال پیش استفاده کنیم. نباید فراموش کنیم که نوع تبلیغات کاندیداها نشاندهنده نوع نگرش آنها نیز است و حتی این موضوع میتواند شاخصی برای مردم باشد. کاندیداهایی که کمتر از اپلیکیشنها و کلیپهای موثر و جذاب استفاده میکنند و از فضای اینستاگرام و شبکههای اجتماعی و وبسایتها دور هستند، نشان میدهند که تسلط به ابزارهای روز جامعه ندارند. کسانی که چنین تسلطی ندارند نمیتوانند مشکلات شهر و کشور را بهخوبی رصد کنند و به دنبال حل و فصل آنها باشند.
شاید هنوز برخی به اثر تبلیغات مدرن و استفاده از فضای مجازی به جای تبلیغات سنتی و مصرف کاغذ معتقد نیستند، در این باره درویش با اشاره به اینکه آمارهایی که وزارت ارتباطات منتشر کرده، تاکید میکند که میزان دسترسی به اینترنت بیش از سهچهارم مردم ایران را در بر میگیرد و تقریبا هیچ ابزار دیگری قابل رقابت با اینترنت نیست، میگوبد: افزون بر این شرکتهای تلفن همراه اعلام میکنند که مجموعه مشترکان آنها بیشتر از جمعیت ایران است بنابراین در شرایط حاضر تلفن همراه و اینترنت میتواند ابزار موثری برای تبلیغ و ابزار جایگزین بسیارمناسب برای کاغذ و پوستر باشد. هر کسی که در این جامعه زندگی میکند، میداند که بهترین، موثرترین و سریعترین ابزار اطلاعرسانی تلفن همراه است و کاندیداها میتوانند با استفاده از شبکههای اجتماعی، پادکستها و کلیپها همه برنامههای تبلیغاتی خود را به سمع و نظر مردم برسانند.
تنها سه روز به پایان دوره تبلیغات باقی مانده شاید در ساعات پایانی، تبلیغات کاغذی به اوج خود برسد، اما مسئله آنست که شاید این روزها آخرین فرصتی است که کاندیداها از این جهت خود را محک زده و نام خود را به عنوان یک نامزد محیط زیستی یا یک نامزد مصرف گرا معرفی کنند. نامزدی که به عصر الکترونیک قائل است و فضای مجازی را در اولویت تبلیغات قرار می دهند یا نامزدی که با طرد شبکه های مجازی همچنان به دنبال معرفی خود به شکل سنتی هستند. با نزدیک شدن به روز و ساعات پایانی تبلیغات و آغاز برگزاری انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری و پنجمین دوره شورای شهر و روستا انتظار می رود ضمن روشن شدن منابع مالی نامزدها برای هزینه این تبلیغات، تبلیغات کاغذی کاهش یابد.