در سالهای اخیر کشور به دلیل رشد جمعیت، توسعه صنایع، افزایش سطح اراضی آبی زیرکشت و تشدید دخالت بشر در محیط زیست و... دچار افت فشار منابع آبی شده است در این بین کشور با سرانه آب تجدیدپذیر ۱۴۵۰ مترمکعبی در سال در مرحله «تنش آبی» قرار دارد که این امر بیانگر مصرف زیاد و ناپایدار منابع آبی کشور در سالهای گذشته بوده است.
از سوی دیگر بارش ۲۴۹ میلیمتر در سال، امروز به حدود ۲۱۴ میلیمتر به طور متوسط رسیده که این میزان بارش یک سوم متوسط جهانی است به طور کلی آمارها نشان میدهد ایران با دارا بودن یک درصد از جمعیت جهان تنها ۰.۳۶ درصد از منابع آب تجدیدپذیر دنیا را در اختیار دارد، بنابراین آب موجود برای حل نیازهای ما در بخشهای مختلف کافی نیست.
نبود آب کافی و مصرف بالای آن در بخش کشاورزی بیانگر این است که باید به سمت سیاست آب مجازی و راههای دیگر روی بیاوریم البته این گرایش به سمت آب مجازی نه به عنوان یک راه حل بنیادی و درازمدت بلکه به عنوان یک راه حل کوتاه مدت پاسخگو خواهد بودچرا که سیاستِ روی آوردن به آب مجازی بهویژه در حوزه صنایع غذایی میتواند در بلندمدت روی امنیت غذایی کشور و توسعه روستاها تأثیر منفی بگذارد.
واردات آب مجازی به صادرکنندگان محصولات غذایی این اجازه را میدهد که هر زمان خواستند بتوانند با این اهرم به کشور واردکننده فشار آورده و سیاستهای خود را به کشور واردکننده القا کنند، در همین راستا چندی پیش حمید چیتچیان وزیر نیرو راه حل درازمدت و بنیادی رفع بحران آب در کشور را در گروِ مصرف آب باتوجه به ظرفیتهای اکولوژیک هر منطقه دانست و بر این باور است که اعمال سیاست آب مجازی نمیتواند یک راه حل درازمدت مناسبی برای حل بحران آب کشور باشد.
وی با بیان اینکه آب مجازی یک مفهوم مفید برای حفاظت از محیط زیست و تابآوری منابع آبی کشور است اما بایستی به تمام پیچیدگیهای آن نیز توجه داشت، اظهار کرده بود که وزارت نیرو به دنبال استفاده بهینه از آب مجازی است و همواره به عنوان یک منبع نامتعارف از آن سود خواهد برد.
وضعیت تنش آبی در ایران روز بهروز وخیم تر میشود و بیشک حل این مساله نیازمندد تدوین یک برنامهریزی منسجم و عملیاتی کردن درست آن است، گرچه دولت یازدهم در این راستا گامهای خوبی برداشته اما بدیهی است که برای ریشهکن شدن این بحران عظیم باید تدابیر کوتاه مدت و دراز مدت بیشتری اتخاذ و عملیاتی شود.