آب با تمام زیباییهایش در آن محل برای روح و روان خسته گردشگران آرامشی دوست داشتنی به همرام دارد. اما مدتی است که سیر تحولات این دریاچه نیز مانند دریاچه ارومیه است.حق آبه آن را برای مصرف دیگری برده اند و این دریاچه نیز مانند آن شتابان به سمت خشگ شدن میرود.
یکی از مدیران سابق بهره برداری از دریاچه در این باره میگوید: از جمله مواردی که به هنگام ساخت دریاچه مورد توافق قرار گرفت این بود که حق آبه دریاچه از محل رودخانه کن و به مقدار ۵ میلیون متر مکعب در سال باشد . البته محاسبات طراحی حاکی از آن بود که تبخیر سالانه آب به بیش از ۱٫۵ میلیون متر مکعب نخواهد رسید و تجربه ۱۰ سال بهره برداری نیز موئد همین موضوع است . در طول این ده سال به هنگام فرا رسیدن موعد آبگیری شهرداری تهران و شرکت آب منطقه ای پس از طی مراحل کم افت و خیز اداری برای انتقال این سهمیه توافق میکردند و عملیات انتقال شروع میشد . دریاچه در اوایل هر سال به تراز حد اکثر خود میرسید و بسیاری از گردشگران عزیز سال نوی خود را در فضایی شاد و دل انگیز شروع میکردند .
اما سال گذشته چنین نشد. به بهانه کمبود آب تهران مسیر آبرسانی دریاچه را تغییر دادند و سهمیه آب دریاچه را به تصفیه خانه تهران فرستادند.طبق گزارشات موجود مصرف آب تهران روزانه ۳٫۵ میلیون و در طول سال بالغ بر ۱۲۷۷٫۵ میلیون متر مکعب است. مصرف دریاچه در هر سال ۱٫۵ میلیون متر مکعب است. آبی که سال گذشته از دریاچه شهدای خلیج فارس دریغ کردند فقط ۱۲ صدم درصد مصرف آب تهران بود.
باید از مسئولین محترم پرسید آیا این ۱۲ صدم درصد دردی از شهر تهران دوا نمود ؟ یا اینکه با خشگ کردن تدریجی این دریاچه دردی هم به درد های این شهر اضافه خواهد شد. تا چند روز دیگر آب در بستر رودخانه کن جاری خواهد شد و زمان آن رسیده است که شهرداری تهران و شرکت آب منطقه ای برای فراهم کردن شرایط آبگیری به دنبال برنامه ریزی برای رفع مشکلات و موانع اداری و فنی این فرایند باشند.
امسال دریاچه برای زنده ماندن ۲٫۵ میلیون متر مکعب آب نیاز دارد و با توجه به ظرفیت خطوط انتقال و تصفیه خانه دریاچه ضروری است هر چه سریع تر تمهیدات این کار فراهم شود.
هم اکنون سطح دریاچه چیتگر بیش از ۲٫۵ متر از سطح از نرمال خود پایین تر است و در بسیاری از قسمت ها بخصوص در شمال آن بستر دریاچه از محیط آبی خارج شده است.کاهش آب دریاچه که بیشتر ناشی از تبخیر سطحی است به افزایش غلظت الاینده های آب منجر میشود و حیات گونه های آبزی و کنارآبزی را به مخاطره می اندازد .بهره برداری تفریحی از دریاچه در چنین شرایطی بر شدت آلوده شدن آن میافزاید و مشگل دوچندان میشود.
نکته مهم به خطر افتادن سیستم آب بندی دریاچه است. تمام بستر دریاچه لایه ای از لاستیک محافظ ( ژئوممبران ) پوشانده شده است و کاهش ارتفاع آب سبب میشود فاصله شناور های موجود با کف دریاچه تا حد خطرناکی کم شود و در برخی قسمت ها به کف دریاچه اصابت کنند.این اتفاق برای سیستم پایداری دریاچه بسیار خطرناک است.
اگر امسال هم حق آبه دریاچه را ندهند کاهش ارتفاع آب به بیش از ۳٫۵ متر خواهد رسید و این اتفاق در اواسط تابستان که رودخانه آبی برای جبران ندارد پیش می آید . در این حال بخش بسیار بزرگی از بستر دریاچه که در طول این سال ها با لجن انباشته شده از آب بیرون خواهد آمد و ممکن است بخش قابل توجهی از آبزیان دریاچه نیز تلف شوند. چنین پدیده ای به لحاظ زیست محیطی خطر بالقوه ای برای غرب تهران و شاید برای کل تهران باشد .
شهروندان منطقه ۲۲ به خاطر دارند که سال اول آبگیری که هنوز به تراز نهایی نرسیده بودیم چه مشکلاتی بروز کرد. وفور پشه و قورباغه بر زندگی بسیاری از ساکنین نزدیک دریاچه تاثیر ناخوشایندی داشت. اما با آبگیری کامل دریاچه و رها سازی ماهیان خاص این مشکل در همان سال حل شد.
آیا ممکن است مجددا شاهد تسلط پشه و قورباقه بر منطقه باشیم ؟ همانطور که خشگ شدن دریاچه ارومیه مخاطرات زیست محیطی بسیاری برای آن منطقه و بخش بزرگی از ایران دارد غرب تهران و شاید بخش قابل توجهی از شهر تهران باید آماده باشد تا اثرات زیست محیطی ناشی از خشگ شدن دریاچه را تجربه و تحمل کند.
منبع: امتداد
