زنگ اختتامیه سی‌وچهارمین جشنواره فیلم فجرنواخته شد و پرونده نخستین نمایش‌های عمومی فیلم‌های امسال بسته و جوایز میان آنها تقسیم شد. در میان مهمانان چهار وزیر به چشم می‌خورند: وزیر ارشاد؛ کار؛ ورزش و راه.
ساعتی قبل از جشنواره
اختتامیه سی‌وچهارمین جشنواره فیلم فجر با اینکه از ساعت ۱۹ آغاز می‌شود اما از هم‌اکنون تجمع مردم در ورودی درب‌های برج میلاد آغاز شده و بیشتر آنها در جستجوی کارت دعوتی برای ورود به سالن برگزاری اختتامیه هستند.
تفاوت شیوه برگزاری این مراسم با بسیاری از نشست‌هایی که تا روز گذشته در کاخ جشنواره برگزار شده؛ هماهنگی کارت‌ها با شماره‌ی صندلی‌هایی‌ست که قرار است مهمانان روی آنها بنشینند. از این رو ماموران تشریفات سالن‌ها با دقت کارت‌های دعوت را بررسی کرده و آنها را با شماره صندلی میهمان هماهنگ می‌کنند.
در میان شلوغی موجود درمقابل درب ورودی برج میلاد؛ مهمانان ویژه این مراسم شامل نامزدهای بخش‌های مختلف؛ هنرمندان میهمان و مدیران دعوت شده برای مراسم؛ سوار بر اتومبیل‌های تشریفات وارد پارکینگ‌های مخصوص شده و از آنجا به سمت سالن هدایت می‌شوند.
در این مراسم برندگان بخش‌های سودای سیمرغ، نگاه نو، سینماحقیقت و هنر و تجربه معرفی می‌شوند.
اگرچه قرار است این مراسم بدون فرش قرمز برگزار شود؛ گفته می‌شود حدود دو هزار کارت برای مهمانان امشب تدارک دیده شده است.
قرار است مراسم اختتامیه سی‌وچهارمین جشنواره فیلم فجر به‌صورت مستقیم از دو شبکه نمایش و خبر پخش شود. البته رسم سال‌های قبل تلویزیون برای پخش مراسم‌های اختتامیه جشنواره فیلم فجر؛ عدم نمایش حضور بانوان و بازیگران و کارگردانان بر روی سن و در مواقعی مواقع پخش تصاویر لان‌شات از برخی از آنها بوده است. باید دید امسال صداوسیما برای حضور بانوان در این مراسم چه برنامه‌ای تدارک دیده است.
سی‌وچهارمین جشنواره فیلم فجر با دبیری محمد حیدری به کار خود پایان می‌دهد. حیدری از همان نخستین روز جشنواره پست دبیری این جشنواره را برای سال آینده نیز از آن خود کرد. باید دید با نقدهای زیادی که به این دوره از جشنواره وارد است؛ آیا رئیس سازمان سینمایی همچنان بر این تصمیم خود مصر خواهد بود؟
از قرار معلوم برخی شهرداران بعضی مناطق مختلف تهران نیز ازجمله مهمانان خاص این مراسم هستند.
قرار است مجری مراسم امشب مهدی سلوکی باشد. محمد معتمدی نیز برای دقایقی برای حاضران در سالن آواز خواهد خواند.
دقایقی قبل علی جنتی (وزیر ارشاد) و حسین فریدون (دستیار ویژه رئیس‌جمهور) وارد سالن شدند. دیگر وزرایی که قرار است به حاضران در این مراسم بپیوندند؛ علی ربیعی (وزیر کار)؛ محمود گودرزی (وزیر ورزش) و عباس آخوندی (وزیر راه) هستند.
آغازی به موقع برای جشنواره
اگرچه هنوز میهمانان به‌صورت کامل در سالن مستقر نشده بودند و سالن نیز پرنشده بود؛ اما راس ساعت ۱۹ زنگ اختتامیه سی‌وچهارمین جشنواره فیلم فجر با سرود ملی جمهوری اسلامی ایران نواخته شد و آنها که در سالن بودند به احترام سرود و پرچم ایران از جای خود برخاستند.
سپس قرآن قرائت شد و در ادامه مهدی سلوکی روی سن حاضر شد و خیلی کوتاه گفت: امسال نیم میلیون نفر به تماشای فیلم‌های جشنواره نشستند.
برد و باخت مهم نیست
در ادامه؛ محمد حیدری؛ نخستین مقام رسمی مراسم بود که خودنوشته‌‌ی کوتاهش که بی‌شباهت به نامه نبود را برای حاضران قرائت کرد. او نوشته بود: سینما المپیک نیست، تصویری برای تشریح اندیشه‌هاست و به اشتراک گذاشتن خویش با دیگران با آینه‌ای در دست؛ در برابر جامعه‌ای که نسبت به آن همگی مسئول هستیم.
متن نامه حیدری به جامعه سینمایی کشور چنین است:
سلام
این نامه را برای شما می‌نویسم شاید عجیب باشد که خودت برای خودت نامه بنویسی و خودت به خودت بگویی که چگونه می‌توانی بهتر باشی یا کجای این راه را باید دوباره ترمیم کنی؛ هیچ قاضی و محکمه‌ای جز وجدان نمی‌تواند انسان را با خودش رو به رو کند و از این دیدار در میعادگاه مفهوم عمل باکی نداشته باشد، پس... من محمد حیدری، متولد سال ۱۳۴۹زاده ایران، همین خاک پر غرور برای شما آقای حیدری دبیر محترم فجر می‌نویسم، جایگاهی که در آن قرار گرفته‌ای نه متعلق به تو نه بسیاری دیگر پیش و پس از توست، روخانه‌ای است که محل گذر است و دوباره از آن نمی‌توان گذشت. بیاموز از آن فرهنگ مدارا را که نیازمند جامعه مدنی امروز است به دوستان نزدیک باش و به رقیبان نزدیک‌تر. بگذار شنیدن از ضعف‌های خویش را بیاموزیم، بیاموز جشنواره آوردگاه سلیقه‌هاست. قیاس در کار هنری امری نسبی است و انتخاب سخت‌ترین کار است اما چاره‌ای جز انتخاب نیست و همین انتخاب است که تراژدی را می‌سازد، زندگی را می‌سازد و در کنار رقابت، رفاقت را می‌سازد.
آقای حیدری یاد بگیر امسال و این جشنواره می‌گذرد سیمرغ را تو نمی‌دهی. دیگران می‌گیرند و این هر دو در خانواده بزرگ سینما شکر خداوند را طلب می‌کند و تنگ نظری را در این میان جایی نیست چراکه مهم برنده شدن نیست و بیاموز که اصلا بردی و باختی وجود ندارد، سینما المپیک نیست، تصویری برای تشریح اندیشه‌هاست و به اشتراک گذاشتن خویش با دیگران با آینه‌ای در دست در برابر جامعه‌ای که نسبت به آن همگی مسئولیم... و مردمانی شریف که ما را می‌بینند و قضاوتمان می‌کنند.
از تو می‌خواهم سروری فروافتاده باشی و باور داشته باش تو نیز کامل نبودی و نخواهی بود، در رفع ضعف‌ها و نقص‌های خویش بکوشی و اگر حسنی بود فراموشش کنی. دیگر آنکه بدانی همدلی و تعامل مسیری است برای ساختن چیزهایی است که نداریم تو را آقای حیدری و سینماگران این مُلک را به عنوان یک مخاطب سینما، به مدارا، همدلی و تعامل با یکدیگر و دوستی و صلح و پرهیز از هر گونه قضاوت و داوری دعوت می‌کنیم. امید، امید، امید نقشی که آینده را می‌سازد.
پخش کلیپ‌های مختلفی با موضوع پیام وزیر ارشاد و رییس سازمان سینمایی، فعالیت دبیرخانه فجر، اقتصاد مقاومتی و مساله تحریم‌ها از دیگر بخش‌های مراسم بود.
صداوسیما اختتامیه را پخش نکرد
صداوسیما که گفته شده بود قرار است مراسم اختتامیه را از دو شبکه نمایش و مستند مستقیم پخش کند؛ پخش برنامه‌های عادی خود را در زمان برگزاری مراسم اختتامیه ادامه داده و هیچ تصویری از اختتامیه جشنواره فیلم فجر به‌صورت مستقیم از رسانه ملی پخش نشد.
اهدای سیمرغ‌ها
برندگان بخش انیمیشن
اولین بخش از اهدای جوایز مراسم اختتامیه سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر به معرفی برگزیدگان بخش پویانمایی اختصاص داشت.
جایزه ویژه این بخش ضمن تقدیر از مجید اسماعیلی برای فیلم «پادشاه آب»، به حامد کاتبی برای کارگردانی فیلم «در مسیر باران» اهدا شد.
جایزه بهترین فیلم انیمیشن به محمد امین همدانی برای انیمیشن «فهرست مقدس» تقدیم شد.
برندگان بخش هنر و تجربه
از بین نامزدهای بخش «هنر و تجربه» شامل «چهارشنبه» به کارگردانی سروش محمدزاده، «سگ و دیوانه عاشق» به کارگردانی علی محمد قاسمی، «ممیرو» به کارگردانی هادی محقق، «نیم رخ‌ها» به کارگردانی زنده یاد ایرج کریمی و «یک شهروند کاملا معمولی» به کارگردانی مجید برزگر تندیس ویژه این بخش تقدیم شد به سروش محمدزاده برای کارگردانی «چهارشنبه».
دومین تندیس این بخش به زنده‌یاد ایرج کریمی تقدیم شد که با حضور مادر این کارگردان فقید؛ جایزه در دستان مادر مرحوم کریمی جای گرفت.
برندگان بخش مستند
سیمرغ بلورین بهترین فیلم مستند به فیلم «A157» به کارگردانی بهروز نورانی‌پور رسید. بهترین کارگردانی به مهرداد اسکویی برای فیلم«رویاهای دم صبح» و بهترین دستاورد فنی به رضا تیموری برای فیلم «اهالی خیابان یکطرفه» ساخته مهدی باقری اهدا شد.
برندگان بخش نگاه نو
در بخش نگاه نو؛ سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی به سعید روستایی برای «فیلم ابد و یک روز» رسید. سیمرغ بلورین جایزه ویژه هیات داوران نیز به محمدحسین مهدویان برای فیلم «ایستاده در غبار» اهدا شد و در این بخش؛ سیمرغ بلورین بهترین فیلم به فیلم سینمایی «ابد و یک روز» و تهیه‌کننده این فیلم؛ سعید ملکان اهدا شد.
برندگان بخش سودای سیمرغ
در میان برندگان جوایز بخش اصلی جشنواره اسامی زیر دیده می‌شود:
سیمرغ بلورین بهترین جلوه‌های ویژه میدانی به ایمان کریمیان برای «ایستاده در غبار» رسید.
سیمرغ بلورین بهترین جلوه‌های بصری نیز به سیدهادی اسلامی برای فیلم «بادیگارد» اهدا شد.
سیمرغ بلورین بهترین چهره‌پردازی به سعید ملکان برای فیلم «ابد و یک روز«» رسید.
سیمرغ بلورین بهترین صحنه و لباس نیز به محمدرضا شجاعی برای فیلم «ایستاده در غبار» تعلق گرفت.
سیمرغ بلورین بهترین صدا نصیب سعید بجنوردی و محمدرضا دلپاک برای فیلم «لانتوری» شد.
سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن به محمدرضا علیقلی برای فیلم «امکان مینا» و «دختر» تعلق گرفت.
سیمرغ بلورین بهترین تدوین نیز نصیب بهرام دهقانی برای فیلم «ابد و یک روز» شد.
سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری به پیمان شادمان‌فر مدیر فیلمبرداری «خشم و هیاهو» اهدا شد.
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن نصیب شبنم مقدمی برای دو فیلم «نفس» و «زاپاس» شد.
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد به نوید محمدزاده بازیگر فیلم «ابد و یک روز» رسید.
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن به پریناز لیدیار برای فیلم «ابد و یک روز» رسید.
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد به پرویز پرستویی برای فیلم «بادیگارد» رسید.
سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه به سعید روستایی برای فیلمنامه «ابد و یک روز» رسید.
سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی به سعید روستایی برای فیلم «ابد و یک روز» رسید.
سیمرغ بلورین جایزه ویژه هیات داوران در بخش کارگردانی به هومن سیدی برای «خشم و هیاهو» رسید.
سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره به فیلم «ایستاده در غبار» به تهیه‌کنندگی حبیب والی‌نژاد رسید.
سیمرغ بلورین نگاه ملی جشنواره به فیلم «نفس» به کارگردانی نرگس آبیار رسید.
در این بخش دبیر جشنواره به‌صورت ویژه از خانواده احمد متوسلیان تقدیر کرد و از آنها تقدیر اهدا کرد.
سینرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران به فیلم نیز به «ابد و یک روز» به کارگردانی سعید روستایی رسید.
واکنش‌هایی که دیده شد و قصه‌هایی که به زبان آمد
ــ شاید بد نباشد در ابتدای این حاشیه‌نوشت؛ به حضور مشتاقان سینما در ساعت‌های پس از آغاز مراسم اشاره کنیم. با اینکه اختتامیه سی‌وچهارمین جشنواره فیلم فجر به پایان دقایق اجرایی خود رسیده اما هنوز سیل علاقمندان به سینما و سینماگران پشت درهای سالن برج میلاد دیده می‌شوند و هنوز بسیاری علاقمند هستند بتوانند راه ورودی به داخل سالن پیدا کنند. بیشتر علاقمندان وقتی با هنرمندی مواجه می‌شوند از او تقاضای گرفتن عکس سلفی را می‌کنند که در بیشتر موارد نیز با پاسخ مثبت هنرمندان مواجه می‌شود.
ــ اما در داخل سالن؛ اولین قصه‌ی توام با افسوس و تاثیر جشنواره؛ حضور مادر ایرج کریمی؛ کارگردان فقید سینما؛ بود. وقتی علی حضرتی جایزه بهترین فیلم هنر و تجربه را برای فیلم نیمرخ‌ها به مادر ایرج کریمی تقدیم کرد؛ حاضران در سالن به احترام ایرج کریمی و مادرش ایستادند و او را تشویق کردند.
ــ مهرداد اسکویی روی سن خطاب به حاضران گفت: ما زمانی که فیلم اجتماعی می‌سازیم می‌خواهیم آلارم دهیم.
ــ اصلانی بعداز اهدای جایزه به فیلم A۱۱۵ در بخش سینماحقیقت از حاضران در سالن خواست به خاطر جنایاتی که در سوریه درحال رخ دادن است؛ بایستند.
ــ سامان مقدم تنها داور بخش نگاه نو بود که به دلیل سفر خارج از کشور در صف داوران در هنگام اهدای جوایز حاضر نبود.
ــ سعید روستایی کارگردان فیلم ابد و یک روز وقتی برای گرفتن سیمرغ بلورین بهترین فیلم در بخش نگاه نو روی سن حاضر شد؛ حضار با تشویق‌های پیاپی خوشحالی خود را بابت اهدای این جایزه به این کارگردان جوان ابراز کردند. در این لحظه روستایی با تشکر از تهیه‌کننده فیلمش خطاب به او گفت: زمانی که دو سال هیچکس این فیلمنامه را بازنمی‌کرد شما به من اطمینان کردید و ممنونم.
ــ سعیدمهدویان در زمان دریافت جایزه ویژه هیات داوران؛ با بیان این مطلب که فیلمسازانی مثل حاتمی‌کیا هر روز در این کشور متولد نمی‌شوند؛ جای او را در این مراسم خالی کرد.
ــ معرفی برگزدیگان جوایز سودای سیمرغ توسط بهرام رادان انجام شد. او در این زمان مهدی سلوکی را در معرفی برگزیده‌ها یاری کرد.
ــ هادی اسلامی که برای گرفتن جایزه بهترین جلوه‌های بصری در فیلم بادیگارد روی سن حاضر شده بود: جایزه‌اش را به ابراهیم حاتمی‌کیا تقدیم کرد.
ــ محمدرضا دلپاک جایزه‌اش برای بهترین صدابرداری فیلم لانتوری را به یدالله نجفی تقدیم کرد و با بغضی که در گلو داشت؛ گفت: من بیست روز سکوت کردم و تشکر می‌کنم از همه لانتوری‌های عزیز و رضا درمیشیان که مرا راهنمایی کرد.
ــ رضا میرکریمی که برای گرفتن جایزه محمدرضا علیقلی به خاطر موسیقی متن فیلم دختر روی سن آمده بود؛ بی‌هیچ صحبتی سن را ترک گفت.
ــ شبنم مقدمی در زمان دریافت جایزه بهترین نقش مکمل زن؛ گفت: دو سال قبل که سیمرغ روی شانه‌های من نشست؛ جایزه‌ام را به پدر و مادرم تقدیم کردم. امروز یک سال است پدرم را ندارم و می‌خواهم این جایزه را به روح بلند و شریف او که از او بسیار آموختم؛ تقدیم کنم و به مادرم که برای ما باید هم پدر باشد و هم مادر.
ــ نوید محمدزاده نیز در زمان دریافت جایزه بهترین نقش مکمل مرد برای فیلم ابدو یک روز غرق تشویق حاضران شد. محمدزاده این خوشحالی را با فرستادن بوسه‌ای به سمت حضار پاسخ داد و از آنها قدردانی کرد.
ــ پرویز پرستویی در زمان دریافت جایزه نقش اول مرد برای بازی در بادیگارد گفت: من پرویز پرستویی بازیگر نقش حیدر بادیگارد هستم. خالق بادیگارد ابراهیم حاتمی‌کیاست. خوشحالم که در هدایت و رهبری حاتمی‌کیا توانستم ایفاگر نقشی باشم که هیات داوران آن را شایسته سیمرغ دانستند. سیمرغ را اول به حاتمی‌کیا تقدیم می‌کنم و به رسم ادب به اساتیدی که در این سالن حضور ندارند. پنج تن سینما. عزت الله انتظامی، علی نصیریان، جمشید مشایخی، محمدعلی کشاورز و داوود رشیدی.
ــ حبیب والی‌نژاد که برای گرفتن جایزه بهترین فیلم روی سن حاضر شد؛ با تاسف خطاب به حاضران گفت: سردار حسین همدانی بسیار علاقمند به دیدن فیلم ایستاده در غبار بود اما پنج ماه قبل از بین ما رفت.
ــ حجت‌الله ایوبی تصمیم نهایی خود را برای دبیری سال آینده جشنواره فیلم فجر بازهم تکرار کرد: محمد حیدری؛ دبیر دوره سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر خواهد بود.
