اجرای پروژه‌های دولت الکترونیکی یکی از مهم‌ترین اقدامات برای اجرای شعار امسال به نام «تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین» عینیت یافته است. سازمان حفاظت محیط زیست نیز همگام با دیگر دستگاه‌های دولتی و غیردولتی در راستای تحقق این هدف و اجرای شعار محیط زیستی سال با عنوان «محیط زیست مردم پایه، هوشمند و فناورانه»، موضوع دولت الکترونیک را در سرلوحه برنامه‌های خود قرار داده است. بر این اساس، سامانه پنجره واحد مدیریت زمین، یکی از ۲۳ پروژه اولویت‌دار دولت الکترونیک است که به منظور ایجاد سهولت در ارایه خدمات و مجوزهای زمین محور و مدیریت و پایش بهینه اراضی ایجاد و راه‌اندازی شده است.
ثبت و صدور مجوزهای مرتبط با ساخت و ساز در اراضی و املاک خصوصی و استعلامات مربوطه، ثبت و واگذاری بهره‌برداری از اراضی و املاک ملی، دولتی و وقفی، ثبت و پیگیری گزارش‌های مردمی زمین خواری و نظارت بر اجرای قوانین مرتبط با حوزه زمین، اهداف چهارگانه سامانه است. به عبارت دیگر زمین، سامانه‌ای است که امکان ثبت درخواست و پیگیری به‌صورت الکترونیک و بدون مراجعه حضوری را برای متقاضیانی فراهم می‌کند که قصد اقداماتی نظیر تغییر کاربری، تفکیک، تجمیع، واگذاری و ساخت و ساز در اراضی و املاک کشور را دارند.
سامانه زمین دارای دو زیرسامانه با عنوان درگاه متقاضیان و پایش اراضی است و هم اکنون به نشانی https://iraneland.ir قابل دسترس و استفاده برای کاربران است. سامانه پایش اراضی به عنوان یکی از دو بخش اصلی سامانه «پنجره واحد مدیریت زمین» با رصد کردن استان‌های اصفهان، البرز، قزوین و زنجان شروع به کار کرده است و ماموریت ویژه جلوگیری از تخریب اراضی کشاورزی و حفظ جنگل‌ها و مراتع را دنبال می‌کند. ذینفعان سامانه پایش اراضی را طیف قابل توجهی از دستگاه‌هایی تشکیل می‌دهند که به نوعی تکلیف قانونی برای حفظ، نگهداری و مدیریت اراضی کشور به عهده آنها گذاشته شده است که در این خصوص می‌توان به وزارت راه و شهرسازی، سازمان محیط زیست، سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای، سازمان امور اراضی، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور اشاره کرد.
در همین رابطه سازمان فناوری اطلاعات به تازگی اعلام کرد طی مراسمی که به میزبانی استانداری تهران برگزار شد، سامانه پنجره واحد مدیریت زمین در استان تهران استقرار یافت. در این مراسم احسان کشتکاری-عضو هیات عامل سازمان فناوری اطلاعات ایران- با اشاره به این که بررسی تجربه‌های گذشته در حوزه پروژه‌های دولت الکترونیک نشان می‌دهد، رفتارهای جزیره‌ای هیچ گاه مثمرثمر نبوده است، اظهار کرد: سامانه زمین یکی از ۲۳ پروژه اولویت‌دار دولت الکترونیک است که مصداق بسیار خوبی از همکاری دستگاه‌های مختلف در کشور با یکدیگر است که با اشتراک‌گذاری اطلاعات در یک سامانه واحد، ذینفعان حوزه زمین را از مراجعات حضوری بی‌نیاز می‌کند.
کشتکاری از نقش سازمان فناوری اطلاعات ایران در سامانه زمین یاد کرد و گفت: سازمان فناوری اطلاعات ایران به عنوان راهبر فنی این سامانه، ابزارها، زیرساخت‌های فنی و تکنولوژی مورد نیاز در حوزه زمین را فراهم کرده است تا بتوانند به جای ارائه خدمت از پنجره‌های متعدد، از طریق یک پنجره واحد به ارائه خدمات بپردازند.
در ادامه این مراسم، مازیار مباشری-مدیرکل دفتر تدوین ضوابط فنی و مقررات دولت الکترونیکی- به ارائه جزئیات این سامانه پرداخت و بیان کرد: در حال حاضر ۱۰ دستگاه، اطلاعات پایه سامانه پنجره واحد مدیریت زمین را تامین می‌کنند تا مردم بتوانند به صورت هوشمند و بدون مراجعه حضوری از خدمات این سامانه بهره‌مند شوند.
وی، سامانه زمین را به دو بخش اصلی تقسیم کرد و افزود: زیرسامانه پایش اراضی با دریافت تصاویر ماهواره‌ای به پردازش اطلاعات می‌پردازد و بر اثر آن تخلفات حوزه زمین را به پنج دستگاه متولی در حوزه حفاظت گزارش می‌دهد. بخش درگاه متقاضیان مردمی نیز به تسهیل دریافت مجوزهای حوزه زمین برای مردم می‌پردازد که با توجه به همکاری حدود ۲۱ دشتگاه از حوزه آب و فاضلاب گرفته تا مسکن و شهرسازی و برق و گاز و غیره به استعلامات ثبت شده به طور سیستمی پاسخ داده می‌شود.
مباشری به استقرار سامانه زمین در حدود ۲۴ استان کشور اشاره کرد و از برخی دستگاه‌هایی که قرار بوده به این سامانه متصل شوند درخواست کرد تا عقب‌ماندگی‌های خود را جبران کنند و از شهرداری تهران نیز خواست تا در ارائه نقشه‌هایی که پیش از این به منظور تکمیل سامانه مورد تقاضا قرار گرفته بود؛ تعجیل نماید.
در خاتمه این مراسم، علیرضا فخاری- استاندار تهران- با اشاره به لزوم استفاده از تجارت سایر استان‌ها که پیش از این سامانه زمین در آنها استقرار یافته است، تصریح کرد: یکی از اصلی‌ترین مزایای این سامانه این است که زمین؛ پایش رفتارهای سازمانی را امکان‌پذیر می‌کند. ضمن این که کوتاه‌شدن مسیر فرآیندها از طریق سامانه پنجره واحد مدیریت زمین، شفافیت را به همراه می‌آورد و جاهایی که کار به بن‌بست می‌خورد قابل شناسایی است.
وی با بیان این مهم که انجام پایش و پالایش در سامانه زمین، ویژگی مثبته این سامانه است، متعادل‌سازی در توزیع عادلانه ثروت در میان مردم را از دستاوردهای مثبت سامانه زمین دانست که قادر است به کنترل جریان‌های سودجو در کشور بپردازد.
چندی پیش هم -مدیر کل دفتر تدوین ضوابط فنی و مقررات دولت الکترونیکی- در این زمینه گفته بود سامانه زمین در حوزه پایش اراضی کشور تا کنون در ۱۰ استان شامل قزوین، اصفهان، زنجان، البرز، کردستان، یزد، کرمان، کردستان، کرمانشاه و مرکزی مورد اجرا و بهره‌برداری قرار گرفته است و مقدمات اجرایی آن نیز در ۱۱ استان دیگر انجام شده و به زودی اراضی آسیب‌پذیر زیست‌محیطی آنها تحت رصد تصاویر ماهواره‌ای قرار می‌گیرد. همچنین ارائه بخشی از خدمات حوزه زمین از طریق سامانه به مردم و سرمایه‌گذاران در ۲۰ استان فراهم شده و به زودی در کل کشور مقدور می‌گردد.
