وحیدرضا زیدی‌فرد با اشاره به اقدامات صورت گرفته در حوزه صدور خدمات فنی و مهندسی، اظهار کرد: نمونه بارز آنچه در حوزه صدور خدمات فنی و مهندسی به وقوع پیوسته، کاری است که همکاران در کشور ونزوئلا در حوزه پالایشگاه سازی انجام می دهند، یک پالایشگاه را کاملا احیا کردیم و روی دو پالایشگاه دیگر در حال فعالیت هستیم.
وی با بیان اینکه این روند می تواند صنعت پالایشگاهی ونزوئلا را یک تکان اساسی بدهد، افزود: به دلیل تحریم ها ونزوئلا در این زمینه دچار مشکل شده بود با همتی که همکاران داشتند توانستیم فعالیت های خوبی را انجام دهیم. در زمینه های دیگر نیز هم با ونزوئلا و هم با کشورهای دیگر پیش می رویم.
به گفته معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری چندین کشور همسایه و غیر همسایه بازار هدف هستند، به شدت وزارت نفت و تیم های مختلف صنعت در این حوزه فعال هستند، این بحث به صورت کاملا جدی از سمت وزارت نفت و دولت حمایت می شود و جلو می رود، موضوع صدور خدمات فنی و مهندسی علاوه بر اهمیت در مباحث ارتباطات سیاسی، استراتژیک و فرهنگی در زمینه مباحث ارزآوری نیز می تواند شانه به شانه صادرات نفت و شاید بالاتر از آن به ما کمک کند.
زیدی‌فر با اشاره به جدیت وزارت نفت در این مساله، گفت: هرکدام از این برنامه ها وارد مرحله اجرایی شود رونمایی از آن اعلام خواهد شد، برخی موارد را در حال مذاکره هستیم، برخی جدی شده منتها زمانی که مسوولان تشخیص دهند که اعلام شود، جزییات آن را خواهیم گفت.
وی با بیان اینکه در دولت جدید یکی از اهداف مهم حمایت از شرکت های دانش بنیان تعریف و پس از صحبت های مقام معظم رهبری تمرکز روی این موضوع بیشتر شد، از همان ابتدا وزیر نفت نیز حمایت از شرکت های داخلی، بومی سازی، نگاه به ساخت داخل و نهایت عدم وابستگی به کشورهای خارجی مورد توجه قرار داد، اظهار کرد: پتانسیل این موضوع در کشور وجود دارد اما نیازمند یک برنامه ریزی دقیق است تا بتوانیم از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم.
انعقاد ۳۱۰۰ میلیارد تومان قرارداد و ۷۳۰۰ میلیارد تومان تفاهم‌نامه
وی با بیان اینکه چندین کار برای حمایت از شرکت های دانش بنیان صورت گرفته است، گفت: نتایج این مو ضوع در قراردادها و تفاهم نامه های موجود مشخص شده است، تا کنون نزدیک به ۳۱۰۰ میلیارد تومان یا ۹۵ میلیون دلار قرارد با شرکت های دانش بنیان و فناور منعقد شده همچنین بالغ بر ۷۳۰۰ میلیارد تومان و ۳۳۰ میلیون دلار تفاهم‌نامه در این زمینه امضا شده است ...
معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری ادامه داد: تعداد شرکت های دانش بنیان به عنوان تامین کننده کالای صنعت نفت در دولت جدید چند برابر شد و دلیل این مساله نیز چند مورد بود، یکی اینکه از شرکت ها خواستیم که به سمت دانش بنیان شدن بروند و برای شرکت هایی که خارج از لیست ما بودند شرایط ورود را تسهیل کردیم تا تشویق شدند که وارد فهرست شوند.
زیدی‌فرد با بیان اینکه در بحث ساخت بار اول نیز کارگروهی را ایجاد کردیم و با برگزاری کمیته‌های متعدد این موضوع را تقویت کردیم، ضمن اینکه وجود کارگروه‌ها سبب شد تا موانع موجود در این بخش برداشته شود، البته دولت نیز تمهیداتی را در این راستا داشت که در پیشبرد کار بسیار موثر بود.
وی با بیان اینکه هفته گذشته توانستیم رتبه نخست را در تولید بار اول اقلام راهبردی در سطح وزارت خانه های کشور دریافت کنیم، گفت: برای حوزه صدور خدمات فنی و مهندسی نیز کارگروهی ایجاد شد تا با مشارکت شرکت های داخل صنعت نفت و خارج از این صنعت زمینه صدور خدمات فنی و مهندسی فراهم شود، در حقیقت به نوعی به آن ها نیز کمک می کنیم که بازار خود را پیدا و بعد از پیدا کردن بازار کمک خواهیم کرد که محصولشان را صادر کنند.
در تولید کاتالیست پتروشیمی بی‌نیاز شویم
معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری با تاکید بر اینکه هر کمکی از وزارت نفت در این حوزه مقدور باشد انجام خواهد داد، گفت: در بحث تولید دانش فنی و بومی سازی کاتالیست ها اقداماتی انجام شده و بنا این است که تا پایان کار دولت در زمینه تولید کاتالیست پتروشیمی بی نیاز شویم و هیچ نیازی به واردات کاتالیست نداشته باشیم، کما اینکه اکنون برای اولین بار محصول کاتالیست پتروشیمی را به روسیه صادر کردیم.
زیدی‌فر با بیان اینکه در بحث ممنوعیت خرید کالای خارجی اقدامات جدی صورت گرفته است، گفت: به محض اینکه تشخیص دهیم کالایی امکان ساخت داخل را دارد، فهرست از سوی همکاران تهیه می شود، اخیرا نیز بیش از ۲۰۰ قلم کالای جدید به فهرست قبلی اضافه شد و اعلام کردیم که به هیچ عنوان شرکت ها حق خرید کالای خارجی این محصولات را ندارند.
به گفته وی، در بحث دانش بنیان با چندین نهاد و سازمان تفاهم نامه امضا کردیم تا از ظرفیت و پتانسیل های آن ها استفاده کنیم، در همین راستا قرارداد هایی در دولت قبل با تعدادی دانشگاه بر مبنای میدان محور منعقد شد. دولت جدید به این نتیجه رسید که شکل آن را تغییر دهد، یعنی شکل فناورانه به آن بدهیم، از دانشگاه ها خواستیم تا فعالیت خود را متوقف کنند تا روند جدیدی برای آن ها تعریف شود، در روند جدید نیز از شکل میدان محور به مساله محور تغییر رویه دادیم.
استفاده از پتانسیل‌های جهاد دانشگاهی در صنعت نفت
معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری با بیان اینکه جلسات متعددی در این راستا برگزار شد اخیرا نیز شکل جدید به آن ها ابلاغ شده است، گفت: در حوزه جهاد دانشگاهی نیز باتوجه به پتانسیل های بالایی که در این حوزه وجود دارد اقدامات متعددی از دولت قبل انجام شد، منتها دولت جدید حرکت را فعال تر کرد، مواردی که متوقف شده بود را مشخص کردیم، به‌طور مستمر نیز جلساتی را با جهاد دانشگاهی برگزار می کنیم.
زیدی‌فر با اشاره به همکاری های وزارت نفت و وزارت دفاع گفت: وزارت دفاع پتانسیل های بالایی در حوزه ساخت قطعات و تجهیزات صنعتی دارد، از قبل تا حدی با این پتانسیل آشنا بودیم اما در این دوره بنا را روی این گذاشتیم که بیشتر این پتانسیل را شناسایی کنیم، از زمانی که تفاهم نامه را امضا کردیم کارها به خوبی پیش می رود، چند مورد به قراداد رسیدیم و چندین مورد دیگر در آستانه عقد قرارداد هستیم و امیدواریم با حرکتی که در وزارت نفت و وزارت دفاع در حال انجام است بتوانیم نتایج خوبی را شاهد باشیم.
صرفه‌جویی ۳۰۰ میلیون دلاری در صنعت نفت
غلامرضا خوانساری، مدیرکل نظام تأمین و تجاری‌سازی فناوری وزارت نفت نیز در این گفت‌وگو با اشاره به اقدامات صورت گرفته در حوزه ساخت داخل، گفت: در مجموعه وزارت نفت تا کنون ۱۰۴ پروژه ساخت بار اول در جریان قرار گرفته از این تعداد، ۴۲ طرح به ارزش ۷۰ میلیون دلار مجوز معافیت از تشریفات قانون مناقصات را اخذ کردند که از این ۴۲ طرح ۳۷ طرح به ارزش ۳۲ میلیون دلار به مرحله عقد قرار داد رسیده است، با به نتیجه رسیدن این طرح هزینه کالا بین ۳۰ تا ۶۰ درصد نسبت به نمونه خارجی کاهش پیدا می کند و با به نتیجه رسیدن سالانه می توانیم ۳۰۰ میلیون دلار صرفه جویی ارزی داشته باشیم که این عدد قابل توجهی است.
خوانساری با بیان اینکه زیرساخت هایی اکنون آماده شده و این فرآیند محقق شده است، اظهار کرد: این فرآیند برای سال ۱۴۰۲ یک تحول در صنعت نفت ایجاد می کند، در بعضی از کالاها تکنولوژی برخی از شرکت‌های خارجی استفاده شده، اما عمدتا با ظرفیت دانش بنیان‌ها در داخل کشور ساخته می‌شوند، تقریبا تمام این پروژه‌ها بالای ۷۰ درصد داخلی است. برای اینکه ۱۰۰ درصد کالای تولید شده داخلی باشد توجیه اقتصادی لازم است و لزومی ندارد که مواد اولیه را در داخل سرمایه گذاری کنیم.
وی با اشاره به نقش این کالاها در نوسازی تجهیزات فرسوده صنعت نفت اظهار کرد: فرآیند نگهداری و تعمیرات تجهیزات وزارت نفت براساس مدیریت دارایی فیزیکی که تعریف شده پشتیبانی می‌شود. یعنی در واقع برخی از کالاها برای پشتیبانی فرآیندی که قبلا انجام شده و نیاز به خدمات و تعمیرات دارد استفاده می‌شود و بخش دیگری از کالاها در توسعه صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرد. مانند پروژه گوره جاسک، عمده تجهیزات این پروژه از ظرفیت سازندگان داخلی بود بنابراین کاربرد دوگانه دارد یعنی از این کالاها هم در حوزه نگهداری و تعمیرات و هم در حوزه توسعه استفاده می‌شود.
به دنبال گواهینامه کیفیت بین‌المللی هستیم
مدیرکل نظام تأمین و تجاری‌سازی فناوری وزارت نفت در پاسخ به این سوال که آیا امکان انتقال این کالاها به خارج از کشور وجود دارد ادامه داد: مبنای مقایسه کالا با تولیدات بین‌المللی گواهی‌نامه‌های کیفیت محصول است. برنامه ریزی قوی در مجموعه انجام داده‌ایم که از ظرفیت انجمن‌ها استفاده کنیم همچنین به کمک سازمان ملی استاندارد زیرساختی را ارائه می‌کنیم که بتوانیم گواهی بین‌المللی کیفیت محصول را داشته باشیم صرفا نگاه ما تامین کالای داخلی صنعت نفت نیست و نگاهی به صادرات این محصولات نیز داریم.
خوانساری ادامه داد: بعضا می‌بینیم کالایی که در صنعت نفت استفاده می‌کنیم برای سازنده مقرون به صرفه نیست که صرفا برای بخش داخل این محصول را تولید کند بنابراین با این نگاه به این سمت رفته‌ایم که زیرساخت صدور گواهینامه کیفیت محصول را ایجاد کنیم، مذاکرات با شرکت‌هایی که ارتباط بین‌المللی با مراکز صدور گواهینامه کیفیت بین المللی دارند انجام شده و تا پایان سال اولین در این بخش اقداماتی انجام خواهد شد.
وی تاکید کرد: در گذشته نیز نهاد صدور کیفیت انجمن نفت فعال بوده و بالغ بر حدود ۱۷ بسته کالایی را در بحث صدور گواهی کیفیت پوشش داده است.
مدیرکل نظام تأمین و تجاری‌سازی فناوری وزارت نفت در پاسخ به این سوال که آیا در این مجموعه، محصولات هایتک نیز وجود دارد، گفت: قطعا بله، می توان یک نگاه آینده نگرانه برای ارزآوری در این حوزه داشته باشیم، البته در حال حاضر نیز این کار در حال انجام است توربینی که قرارداد آن با کشور روسیه منعقد شد از همین مسیر رقم خورد، وزارت نفت قرارداد های قوی با مجموعه مپتنا منعقد کرد و نتیجه آن شد که مپنا به این فناوری دست پیدا کند و در نهایت منتج به صادرات توربین شد.
بومی‌سازی صنعت نفت به ۹۰ درصد می‌رسد
خوانساری با اشاره به ارزآوری این بخش، گفت: این مساله بستگی به بازاری دارد که بتوانیم به آن دست یابیم مذاکراتی در حال انجام است و باتوجه به رایزنی هایی که مقامات دو کشور انجام می دهند می توان در این بخش گام برداشت.
وی با بیان اینکه اکنون ۸۵ درصد صنعت نفت بومی سازی شده است ولی با حرکت نهضت ساخت داخل برای سال ۱۴۰۲ برنامه‌ریزی کرده ایم که این عدد به بالای ۹۰ درصد برسد.
تدوین ۳۵ کلان پروژه با دانشگاه‌ها
محمد چهاردولی مدیرکل امور پژوهش وزارت نفت نیز در این گفت‌وگو با اشاره به تدوین سند تلفیقی برنامه راهبردی توسعه فناوری وزارت نفت گفت: مجموعه وزارت نفت در حمایت از طرح های دانشگاهی پیشرو است، بالغ بر ۳۵ کلان پروژه با دانشگاه ها داریم که از نظر مبلغی می‌توان گفت حدود ۷۰ درصد قراردادهای دانشگاه با وزارت نفت و چهار شرکت اصلی آن است.
وی با بیان اینکه بعضا قرارداد های بلند مدتی در این حوزه تدوین شده است، گفت: هدف این است که دانشگاه ها در حوزه های بالادست و پایین دست فعال شوند و به فناوری‌هایی دست یابند، در حال حاضر میدانی برای دانشگاه ها باز شده که اگر خوب عمل کنند، بسیاری از فارغ التحصیلان را می توانند درگیر کند و کارهایی برای صنعت انجام شود.
مدیرکل امور پژوهش وزارت نفت با بیان اینکه دستاوردهای خوبی را توسط بخش دانشگاهی شاهد بودیم و در حوزه تولید محصولات اقدامات خوبی صورت گرفته است، اظهار کرد: برای ساماندهی این مساله در آذرماه سال گذشته سند جهت گیری کلان و سیاست های پژوهش و فناوری وزارت نفت ابلاغ شد و بر مبنای آن شرکت های ما برنامه راهبری توسعه فناوری را تحویل دادند که بعد از جمع بندی سند تلفیقی برنامه راهبردی توسعه صنعت نفت ابلاغ شد.
چهاردولی با بیان اینکه این سند، یک سند مادر برای توسعه فناوری های وزارت نفت در بخش بالادست، پایین دست، میان دست، حوزه منابع انسانی، تحول دیجیتال و اچ اس ایی است، گفت: فعالیت ها مشخص و تدوین شده و در بخش بعدی زیرفناوری هرکدام از این موارد را با کمک شرکت‌ها احصا می کنیم.
وی ادامه داد: در دوره آتی تلاش خواهد شد تا برنامه های فناورانه وزارت نفت حول این محور باشد یعنی یک نقشه راه برای بخش فناوری صنعت نفت تدوین خواهد شد.
صادق صفارزاده دبیر نخستین کنفرانس و نمایشگاه مدیریت فناوری محصولات دانش‌بنیان در صنعت نفت ایران با بیان اینکه کنفرانس مدیریت فناوری محصولات دانش بنیان از ۲۲ آذزرماه تا ۲۴ آذرماه در محل پژوهشگاه صنعت نفت برگزار می‌شود، گفت: این کنفرانس با تدبیر دانشگاه صنعت نفت و همکاری ارکان مختلف زیست بوم فناوری و نوآوری صنعت نفت و ۱۵۰ شرکت دانش بنیان در حال برگزاری است.
وی با بیان اینکه در این برنامه بیش از ۸۰ مقاله علمی و تخصصی از بین مقالات دریافتی پذیرش شده و به صورت پوستر و سخنرانی ارائه و تعدادی نیز در کتابچه کنفرانس چاپ خواهد شد، اظهار کرد: ۲۰ نشست تخصصی برنامه ریزی و از متخصصان صنعت نفت دعوت شده در بخش های مختلف حاضر شوند، هم شرکت های دانش بنیان توانمندی های خود را مطرح می کنند و هم چهار شرکت اصلی در آنجا حضور خواهند داشت، نیاز ها و فرصت های خود را مطرح خواهند کرد و امیدواریم که بتوانیم به نتایج خوب برسیم.
وی با اشاره به رونمایی از سند برنامه تلفیقی توسعه راهبردی فناوری وزارت نفت، گفت: در این برنامه بیش از ۱۰۰۰ نفر از مدیران، کارشناسان و خبرگان صنعت نفت دعوت شدند. اتفاق خوبی که در این رویداد هست از سازمان انرژی اتمی دعوت به عمل آمده است، پتانسیل خوبی در این حوزه وجود دارد و امیدواریم با همکاری که بین وزارت نفت و سازمان انرژی اتمی اتفاق می افتد شاهد همکاری های آتی بیشتری باشیم.
