نوذر شفیعی در ارزیابی خود از تحولات تایوان و تشدید تنش میان آمریکا و چین گفت: یکی از مباحث اصلی سیاست بین الملل رقابت قدرت های بزرگ است، در طول تاریخ همیشه قدرت های بزرگ برای کسب بهترین موقعیت در جهان که همان موقعیت هژمون است رقابت داشته اند. تا الان نزدیک به بیش از ۱۶ مورد از این رقابت ها ثبت شده که از این تعداد ۱۲ مورد به جنگ منجر شده است.
وی با بیان این که رقابت قدرت های بزرگ برای کسب موقعیت هژمونی اجتناب ناپذیر است، اظهار داشت: برداشت آمریکا این است که کشور و قدرت اول یا برترین قدرت در جهان است و چین با رشد قابل توجهی که دارد این موقعیت هژمون را به چالش می طلبد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: قدرت هژمون چند راه برای کنترل قدرت نوظهور یعنی چین در پیش دارد که مهم ترین آن جنگ است؛ جنگ ممکن است از طرف قدرت نو ظهور هم رخ دهد اما اساس کار این است که قدرت هژمون به جنگ متوسل می شود تا قدرت نو ظهور رشد نکند. در حال حاضر نیز سایه چنین موضوعی را در تایوان می بینیم که احتمال دارد در آینده به وقوع بپیوندد.
شفیعی ادامه داد: مساله دیگر محدودسازی است یعنی آمریکایی ها اکنون به شدت چین را در مجموعه ای از پیمان های امنیتی دو جانبه و چندجانبه تحت محاصره قرار داده اند. در حال حاضر ماهیت روابط آمریکا و چین محدودسازی-همکاری است یعنی روابط این دو کشور در یک نقطه عطف تاریخی قرار دارد.
وی خاطرنشان کرد: این نقطه عطف تاریخی یک نقطه گذار است، ممکن است چین از آمریکا عبور کند یا آمریکا مانع از رشد چین شود و آن را به عقب برگرداند. در واقع این که کدام استراتژی منحصر رفتار آمریکا یا چین است متفاوت می باشد اما استراتژی که دو کشور باید از آن پرهیز کنند جنگ است. جنگ دو قدرت هسته ای در زمانی که کره شمالی یا روسیه در کنار چین قرار دارند، هزینه برای هر دو بالا خواهد بود.
این کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به این که اختلاف چین و آمریکا ساختاری است، گفت: در واقع اختلاف بر سر موقعیت هژمون بوده و به نوعی بازی با حاصل جمع صفر می باشد. این احتمال وجود دارد که دو طرف به جنگ سرد تن دهند ولی حتی پذیرش وقوع جنگ سرد بین آمریکا و چین به معنی افزایش هزینه های نظامی و حتی احتمال وقوع درگیری در نوع گرم است.
شفیعی در پایان اظهار داشت: بنابراین فعلا نمی توانیم شاهد تثبیت رابطه چین و آمریکا در موقعیت همکاری جویانه باشیم و روابط این دو کشور به سمت تنش، اصطکاک و احتمال وقوع جنگ گرم و یا سرد هم می رود.
