چتر برجام بر سر اقتصاد

قلم‌نیوز: البته آزادسازی منابع به معنی ورود اسکناس به ایران نیست و ایران از این دارایی فقط می‌تواند در ازای واردات کالا استفاده کند. با انتشار این خبر برخی از فعالان بازار از احتمال عقب‌نشینی دلار به کانال‌های پایین صحبت می‌کنند و بر این باورند در صورت کاهش نرخ ارز ما شاهد تعدیل قیمت در بازارهای موازی خواهیم بود.

کاهش نرخ ارز و رابطه آن با چگونگی قیمت در بازارها موازی از جمله مسائلی است که بارها مورد بررسی قرار گرفته و از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین خبر آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده و احتمال کاهش قیمت دلار، این پرسش را مطرح می‌کند که کاهش نرخ ارز چه اثری بر بازارهای مالی خواهد گذاشت؟

عبادالله محمدولی در گفت‌وگو با اقتصاد24 با اشاره به وضعیت بازار طلا طی ماه‌های آتی و تاثیر آزادسازی منابع ارزی کشور بر این بخش گفته است: «قیمت طلا با سیگنالی که به این بازار وارد شده تا اطلاع ثانوی بالا نمی‌رود و اگر اخبار مثبتی که می‌آید ادامه دار باشد افزایشی را در بازار نخواهیم داشت.»

محمدولی با اشاره به بحث مذاکرات وین گفت: «مذاکرات بعدی ماه اوت یعنی حدودا یک ماه دیگر است. در کنار آن، بحث آزاد کردن دارایی‌های ایران در ژاپن و کره به تدریج تاثیر بسیار زیادی روی بازار طلا و سکه می‌گذارد.»

از سوی دیگر برخی‌ از فعالان بازار سرمایه نیز به تاثیر مستقیم نرخ ارز و شاخص بورس اشاره دارند و معتقدند در صورت افزایش و یا کاهش نرخ ارز، شاخص از خود واکنش نشان می‌دهد. به هر صورت این‌روزها عده‌ای از کارشناسان و فعالان به انتظار تاثیر آزادسازی منابع‌ ارزی بر بازارهای اقتصادی هستند

این در حالی است که برخی از کارشناسان اثر خبر آزادسازی منابع ارزی ایران را محدود می‌دانند. هوشیار رستمی، تحلیلگر مسائل اقتصادی با اشاره به آزادسازی منابع بلوکه‌شده ارزی ایران و تاثیر آن بر اقتصاد به «ابتکار» گفت: قطعا آزادسازی منابع ارزی ایران اثرگذار خواهد بود اما باید ببینیم منظور از اثر چیست؟ اگر منظور این است که با منابع ارزی آزادشده آیا می‌توانیم به رشد اقتصادی امیدوار باشیم و یا اوضاع کلی اقتصادی از لحاظ شاخص‌های مهم تغییری کند، خیر.

چنین وضعیتی پیش نخواهد آمد اما این آزادسازی می‌تواند اثری جزئی در بازار ارز داشته باشد، البته باید اشاره کنم مقدار آزادشده خیلی نمی‌تواند موثر در بازار باشد و بیشتر اثر روانی خواهد داشت که با توجه به بحث‌های ضدونقیض درخصوص توافقات گمان می‌کنم اثر روانی این آزادسازی هم آنچنان پایدار نخواهد بود.

رستمی افزود: در مجموع می‌توانیم بگوییم اگر از جنبه واقعیت بخواهیم بررسی کنیم اثر واقعی آزادسازی‌ها بر اقتصاد بسیار محدود خواهد بود و اثر روانی آن هم با توجه به اخبار ضدونقیض درخصوص برجام خیلی نمی‌تواند تغییری را در اقتصاد ایجاد کند.

این تحلیلگر اقتصادی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به منابع ارزی دوره‌های گذشته اشاره کرد و در این خصوص گفت: ما در دوره‌های گذشته منابع ارزی گسترده‌ای داشتیم اما این منابع نتوانست تغییر اساسی در اقتصاد ما ایجاد کند بنابراین حتی اگر تمام منابع ارزی کشور آزاد شود اما ندانیم که باید از این منابع چگونه و در چه جایی هزینه کنیم نباید انتظار تغییر و تحولی هم در اقتصاد داشته باشیم.

وی در پاسخ به این پرسش که پس از کاهش نرخ ارز ما باید منتظر واکنش از سوی کدام ‌یک از بازارهای مالی باشیم؟ گفت: اگر توافقات به خوبی پیش برود و منابع ارزی ایران آزاد شود باید در ابتدا بازار ارز از این ماجرا تاثیر بپذیرد. در ادامه بازار بورس نیز از نرخ ارز تاثیر می‌پذیرد، همیشه گفته می‌شود اگر نرخ ارز رشد کند شاخص بازار بورس هم افزایشی می‌شود و اگر قیمت دلار افت کند بدون شک تاثیر منفی در بازار سرمایه خواهد داشت.

این تحلیلگر اقتصادی ادامه داد: از آنجایی که در بخش واقعی اقتصاد اتفاقی رخ نمی‌دهد بنابراین شرکت‌های بورسی که صادرات دلاری دارند و ارزش جایگزینی آنها به نرخ دلار وابسته است طبیعی است که وقتی نرخ دلار افزایش یابد سهام این شرکت‌ها مثبت شود و یا برعکس به هنگام افت نرخ دلار شاهد افت ارزش سهام این شرکت‌ها باشیم.

وی در پایان به تاثیر محدود آزادسازی منابع ارزی بر بازارهای اقتصادی اشاره کرد و در این خصوص گفت: به هر صورت باید منتظر باشیم و نتیجه مذاکرات را ببینیم اما من آنچنان خوشبینی نیستم که این حجم از آزادسازی تاثیری در اقتصاد بگذارد و می‌توان گفت که تاثیر آن محدود خواهد بود بنابراین محدود بودن اثر آن در بازار ارز سبب می‌شود که ما شاهد تاثیر و تغییری در بازارهای موازی نباشیم. این در حالی است که اگر مذاکرات به نتیجه نرسد قاعدتا دلار افزایشی خواهد شد و این افزایش قیمت در بازارهای دیگر نیز اثرگذار خواهد بود.

منبع: ابتکار