صفرهای کم ارزش؛ سفره های خالی

قلم‌نیوز:حذف صفرها از پول ملی چندین‌بار در جریان مدیریت اقتصادی کشور مطرح شده و هربار به دلیلی روند اجرای آن مسکوت مانده بود اما بالاخره اسکناس‌های جدید با صفرهای کمرنگ چاپ شد و آنطور که پیش‌تر هم اعلام شده بود، قرار است در ۲ تا ۵ سال آینده، واحد پولی ایران شاهد حذف چند صفر باشد.

حذف صفر از پول ملی ایران از جمله بحث‌هایی است که از گذشته تا به امروز بارها مطرح شده و این ماجرا موافقان و مخالفان بی‌شماری داشته است. عده‌ای معتقدند حذف صفر باعث تقویت ارزش ریال می‌شود این درحالی است که برخی از کارشناسان بر این باورند که حذف چند صفر نمی‌تواند جایگاه دومین واحد پولیِ کم ارزش جهان را از ایران بگیرد.

کاهش ارزش پول در کشورهای مختلف یک مسئله عادی است، به گفته کارشناسان یکی از اصلی‌ترین موارد در کاهش ارزش پول یک کشور می‌تواند میزان تورم آن باشد. از سوی دیگر اینکه قدرت خرید افراد در جامعه چقدر باشد نیز می‌تواند ارزش پول ملی کشورها را تعیین کند.

اکنون ریال ایران دومین واحد پولی ضعیف در جهان است و رتبه نخست به «بولیوار ونزوئلا» اختصاص دارد. حال این پرسش مطرح می‌شود که دومین واحد پولیِ کم ارزش جهان چه اثرات منفی بر اقتصاد خواهد داشت؟ وحید شقاقی‌شهری، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در پاسخ به این پرسش گفت: ارزش پول ملی نشان‌دهنده قدرت خرید خانوارها است. از سوی دیگر با کاهش ارزش پول ملی به دلیل واردات محوری اقتصاد ایران ما شاهد افزایش تورم در اقتصاد هستیم. لذا رتبه دوم از لحاظ کم ارزش بودن پول ملی ایران هم بار تورمی به کشور تحمیل می‌کند و هم به شدت قدرت خرید ایرانیان را کاهش می‌دهد.

این کارشناس اقتصادی در ادامه صحبت‌هایش به شوک‌های ناشی از کاهش ارزش پول ملی اشاره کرد و گفت: یکی از مسائلی که در تمام کشورها به آن توجه ویژه می‌شود حفظ ارزش پول ملی است. هنگامی که ارزش پول ملی پایین باشد بدون‌شک شوک‌های تورمی شدیدی به اقتصاد کشور وارد می‌شود.

شقاقی‌شهری همچنین در بخش دیگری از صحبت‌هایش کوچک‌ شدن سفره‌های مردم را نتیجه کاهش ارزش پول ملی دانست و در این خصوص گفت: ما در دهه 90 به دلیل تحریم‌ها که باعث کاهش ارزش پول ملی شد شاهد شوک‌های بزرگی بودیم. کشور در دو مرحله شاهد کاهش ارزش پول ملی بود و این مسئله تبعات سنگینی را به کشور تحمیل کرد و در پی آن سفره‌های مردم کوچک و کوچک‌تر شد. لذا دولت سیزدهم باید تمام تلاش خود را در جهت حفظ و تقویت ارزش پول ملی کشور قرار دهد.

این استاد دانشگاه حفظ و تقویت ارزش پول ملی را مهم‌ترین کار دولت جدید دانست و در این باره ادامه داد: حفظ و تقویت ارزش پول ملی کشور با کنترل تورم، اجرای سیاست‌های کنترل تورمی، تقویت تراز تجاری غیر نفتی کشور، کاهش و کنترل واردات غیررسمی و قاچاق و به واسطه انضباط مالی و پولی محقق می‌شود و دولت جدید باید در جهت حفظ و تقویت پول ملی تلاش کند چراکه در دهه 90 کشور شاهد کاهش شدید ارزش پول ملی و چالش‌ کوچک‌ شدن سفره‌های مردم بود.

شقاقی‌شهری از دلیل اقدام برخی کشورها به حذف صفر از پول ملی گفت: حذف صفر از پول ملی زمانی اتفاق می‌فتد که ارزش پول ملی یک کشور به شدت کاهش پیدا کرده باشد، عملا از بعُد بین‌المللی یک جو روانی منفی در میان کشورها به وجود می‌آید و از بعُد حسابداری نیز محاسبات سخت می‌‌شود در آن شرایط برای حذف صفر از پول ملی اقدام می‌کنند. بنابراین حذف صفر از پول ملی به معنای تقویت ارزش پول نیست و تنها وقتی این کار انجام می‌شود که بخواهند در محاسبات کار را آسان کنند.

این کارشناس مسائل اقتصادی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به نکات ضروری پیش از حذف صفر از پول ملی اشاره کرد و در این خصوص گفت: نکته دیگری که باید به آن اشاره کنم این است که کشورها زمانی دست به حذف صفر از پول ملی‌شان می‌زنند که بتوانند تورم را مهار کنند، سیاست‌های تقویت ارزش پول ملی را در نظر بگیرند و بعد از ثبات‌بخشی به اقتصاد و بهبود مسائل اقتصادی و تجاری شروع به حذف صفر کنند. این مسئله در ترکیه، آرژانتین و برخی دیگر از کشورها انجام شده است.

وی در پایان با اشاره به عوامل تاثیرگذار بر تقویت پول ملی گفت: در مجموع می‌توان گفت بدون کنترل تورم و ثبات‌بخشی به اقتصاد حذف صفر از پول ملی فایده‌ای برای کشور نخواهد داشت و این تصمیم فقط برای سهولت محاسبات حسابداری و تزریق بار روانی مثبت در روابط اقتصادی بین‌المللی اتخاذ می‌شود. تقویت پول ملی به دنبال ثبات اقتصاد، کاهش تورم، افزایش قدرت خرید، بهبود سیاست‌های تجاری اقتصادی می‌آید و در اقتصاد ایران ما هیچ‌راهکاری به جز موارد گفته‌شده نداریم و باید برای بهبود وضعیت به دنبال اصلاح برخی موارد در اقتصاد کشور برویم.

منبع: ابتکار