اگرچه برخی منتظر هستند واکسن ایرانی و یا نوع خاصی از
واکسن خارجی به بازار بیاید، اما هیچ‌کدام از واکسن‌های تولیدی در کشورهای
مختلف جهان تمامی مراحل پنج‌گانه تولید واکسن را طی نکرده است و ایمنی
صددرصدی ایجاد نمی‌کند.
بر اساس گزارش های ارائه شده ، تمام
واکسن‌های تأیید شده سازمان جهانی بهداشت نشان داده‌اند که در محافظت از
انسان در برابر بیماری شدید ناشی از کرونا بسیار اثرگذار هستند. همچنین
تزریق واکسن از مرگ بر اثر ابتلا به کرونا جلوگیری می‌کند و تاکنون موردی
از فوت مبتلایان به کرونا که واکسن نیز تزریق کرده‌اند، گزارش نشده است.
نکته مهم این است که افراد واکسینه شده در صورت ابتلا به بیماری
کووید-۱۹ دچار مرگ و میر و عوارض جدی ناشی از بیماری نخواهند شد. با تزریق
همه واکسن ها ممکن است عوارض جدی به صورت نادر بروز نماید، اما عواقب ابتلا
به بیماری کووید-۱۹ از عوارض احتمالی و نادر واکسن ها بسیار بیشتر است و
واکسیناسیون یک امر ضروری برای حفظ سلامت هر فرد و جامعه است.
اثر بخشی واکسن از چه زمانی آغاز می شود و تا چه زمانی ماندگار می ماند؟
ایمنی زایی واکسن دو تا سه هفته بعد از تزریق نوبت اول آغاز می شود و دو
هفته بعد از تزریق نوبت دوم کامل می شود. بنابراین ریسک ابتلا به بیماری
کووید-۱۹ در روزهای ابتدایی بعد از تزریق واکسن وجود دارد و نباید نادیده
گرفته شود. ماندگاری ایمنی در برابر ویروس کرونا بعد از تزریق واکسن های
کووید-۱۹ مشخص ناست، اما انتظار می رود دو هفته بعد از کامل شدن
واکسیناسیون، فرد واکسینه شده حداقل ۶ ماه در برابر ویروس کرونا ایمنی
داشته باشد.
میزان اثر بخشی واکسن های کووید-۱۹ چقدر است؟
همه واکسن های کووید-۱۹ به طور قابل توجهی ریسک تشدید بیماری و مرگ و میر
ناشی از بیماری کووید-۱۹ را در صورت ابتلا کاهش می دهند. این واکسن ها ریسک
ابتلا (به صورت ناقل با علائم خفیف و یا بدون علامت) به بیماری کووید-۱۹
را نیز کاهش می دهند، با این وجود اطلاعات در مورد میزان اثربخشی واکسن های
کووید-۱۹ در برابر سوش های نوپدید ویروس کرونا محدود است.
واکسن‌های کرونا چگونه عمل می‌کنند؟
واکسن‌ها با تقلید یک عامل عفونی – ویروس، باکتری یا دیگر میکروارگانیسم‌های عامل بیماری – عمل می‌کنند. این کار به سیستم ایمنی ما «یاد می‌دهد» که چگونه به طور سریع و مؤثر به این عامل واکنش نشان دهد.
واکسن‌ها معمولا یک نوع ضعیف‌شده از یک عامل عفونی را ارائه می‌کنند که به سیستم ایمنی ما اجازه می‌دهد تا آن را در حافظه‌اش ضبط کند. بدین ترتیب،قبل از اینکه ویروس ما را بیمار کند، سیستم ایمنی ما می‌تواند سریعا آن را شناسایی کرده و مقابله کند. برخی از واکسن‌های کرونا به این صورت طراحی شده‌اند.
آیا واکسن‌های کرونا دربرابر انواع جدید نیز اثربخشی دارند؟
سازمان جهانی بهداشت می‌گوید که انتظار می‌رود واکسن‌های تأیید شده کنونی حداقل تا حدی حفاظت را در برابر انواع جدید ویروس کرونا فراهم کنند.
کارشناسان در اقصی‌نقاط جهان به طور مداوم در حال مطالعه چگونگی اثرگذاری گونه‌های جدید بر رفتار ویروس، شامل هر گونه تأثیر بالقوه بر اثرگذاری واکسن‌های کرونا، هستند.
اگر ثابت شود هر کدام از این واکسن‌ها در برابر یک یا چند گونه جدید اثرگذاری کمتری دارند، می‌توان ترکیب واکسن را برای حفاظت بیشتر در برابر گونه‌های جدید تغییر داد. در آینده، برخی تغییرات در واکسیناسیون مانند استفاده از دوز اضافه و دیگر بروزرسانی‌ها شاید ضروری باشد.
اما کار مهم در این میان این است که واکسینه شوید و تمهیدات لازم برای
کاهش شیوع ویروس را انجام دهید – این امر به کاهش احتمال پرش ژنتیکی در
ویروس کمک می‌کند.
تمهیدات مورد نظر عبارتند از:
- به اطلاعات غیر از نیروهای بهداشتی و پزشک توجه نکنید و اگر واجد شرایط دریافت واکسن هستید، حتما آن را تزریق کنید.
- واکسن های موجود مورد تایید است و فوایدش بیشتر از عوارض احتمالی و نادر است.
- شماره تماس محل تزریق واکسن را داشته باشید تا اگر سوالی برایتان به وجود آمد بپرسید.
- تا قبل از تماس مراکز بهداشت محل سکونتتان، هیچ مراجعه حضوری نداشته باشید.
- سعی کنید با سالمندان، علمی و شفاف درباره واکسن صحبت کرده و با زبان قابل فهم، فواید واکسن را برایشان تشریح کنید.
- کسی را برای تزریق واکسن اجبار نکرده و با رضایت و توصیه درست، وی را راهنمایی کنید.
- در زمان مراجعه به مراکز بهداشتی حتما اصول بهداشتی را جدی گرفته و از
هرگونه تجمع و هجله پرهیز کنید تا فرآیند تزریق واکسن و نام نویسی به درستی
انجام شود.
- در هنگام مراجعه لباس گشاد و راحت بپوشید تا تزریق واکسن به راحتی انجام شود.
- قبل از تزریق واکسن، همه سابقه پزشکی، حساسیت، بیماری های همراه و غیره را به مراقب سلامت و پزشکی مستقر در محل بازگو کنید.
- اگر توصیه پزشک این بود که واکسن تزریق نکنید، لطفا به حرف ایشان اعتماد کنید.
- قبل و بعد از تزریق واکسن، برای کاهش علایم آن، نیاز به مصرف هیچ دارویی نیست.
- بدون توصیه پزشک و مراقب سلامت، هیچ دارویی مصرف نشود.
- سالمندان تا بعد از دریافت واکسن توسط فرزند و اقوام یاری شوند.
- در مورد مراقبت‌های پس از تزریق اگر سوالی دارید از کارشناس محل واکسیناسیون بپرسید.
- بعد از تزریق حتما 20 دقیقه در فضای مناسب تخصیص داده شده بمانید و اگر علایم زودهنگامی داشتید به نیروهای بهداشتی گزارش دهید.
- اگر علایم بعد از واکسن داشتید، به توصیه پزشک و مراقب سلامت محل تزریق
واکسن میتوانید از تَب بُرها و مُسَکِن‌های ساده استفاده کنید.
- فرد دریافت کننده واکسن پس از تزریق، به دلیل تزریق آن ناقل بیماری نیست و نیازی به قرنطینه ندارد.
- علایم پس از تزریق واکسن شامل تَب، درد محل تزریق، بدن درد، سر درد،
لرز، درد چشم، تهوع و گرفتگی و کوفتگی بدن است که در 48 ساعت رفع شده و جای
نگرانی ندارد.
- در صورت بروز هریک از علایم حتما با پزشک خود تماس بگیرید.
- به هیچ عنوان بعد از تزریق واکسن رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی و ماسک زدن، دوری از دورهمی‌ها را فراموش نکنید.
- پس از تزریق دوز دوم واکسن، برای ایجاد ایمنی زمان نیاز است.
- اگر علامت‌های شدید و نگران کننده حس کردید و زمان زیادی طول کشید حتما به پزشک مراجعه کنید، هرچند بُروز این علایم نادر است.
- اگر محل تزریق درد می‌کرد، با پارچه تمیز و خنک میتوانید از مقدار درد بکاهید.
ویروس کرونا موجب بیماری عفونی «کووید-۱۹» می‌شود و این ویروس ۲۴ آذر ۱۳۹۸
در شهر «ووهان» واقع در مرکز کشور چین گزارش شد، ابتدا از این بیماری
به‌عنوان ذات‌الریه نام برده می‌شد، اما کمیسیون ملی بهداشت چین در ۹ دی
۱۳۹۸ به‌صورت رسمی شیوع این ویروس را در چین اعلام کرد.
«کرونا»، ویروسی است که گستردگی شیوع آن بسیار وسیع است و از جمله راه‌های انتقال آن عطسه، سرفه، دست‌دادن و روبوسی است؛ پزشکان توصیه می‌کنند، افراد علاوه بر پرهیز از دست‌دادن، روبوسی و حضور در مرکزهای عمومی؛ به هنگام عطسه لازم است، جلوی بینی خود را با دستمال بگیرند و یا برای مهار آن از آرنج خود استفاده کنند.
برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا؛ رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی همچون استفاده از «ماسک» و «فاصله‌گذاری اجتماعی» توصیه شده است.
