قلم‌نیوز:بهمن سال گذشته بهارستان‌نشینان قاطعانه دست رد به سینه شفافیت زدند، آن هم
چند روز بعد از اینکه رأی به اولویت آن داده بودند. رفتارهای دوگانه
اصولگرایان در بحث شفافیت وقتی معنا پیدا می‌کند که از لزوم رأی به طرح
جدید شفافیت سخن می‌گویند، اما خبری از شفاف‌سازی از دست‌کاری جداول بودجه
نیست.
هرچند رسوایی این اتفاق غیرقانونی یکی از موانع مهم محمدباقر قالیباف برای
نامزدی در انتخابات ۱۴۰۰ بود، اما هنوز خبری از ابهام‌زدایی نیست. قالیباف
نامزد نشد، زیرا یکی از مهم‌ترین سؤالات از او درباره سوءاستفاده از قدرت
در نادیده‌گرفتن حق سایر نمایندگان مجلس و دورزدن قانون در دست‌کاری بودجه
بعد از تصویب، از آن دست مواردی است که جوابش هرچه باشد گل به خودی خواهد
بود.
نباید فراموش کرد که کارکرد مجلس با شهرداری تهران تفاوت بسیار دارد و اگر
گزارش قرائت‌شده در شورای شهر از تخلفات شهرداری دوران قالیباف بازتاب
قضائی و حتی رسانه‌ای درخوری نداشته حداقل دست‌کاری جداول بودجه یا تخلفاتی
از این دست در مجلس به خوبی دیده می‌شوند و گریز از آن امکان‌پذیر نیست.
گریز از شفافیت با نظر ۱۵ نماینده مجلس
حال اگرچه نمایندگان اصولگرای مجلس یازدهم بعد از واکنش‌های منفی به ردشدن
طرح شفافیت، در تکاپوی اصلاح نگرش افکار عمومی بر رفتار و تصمیم
بهارستان‌نشینان برآمده‌اند، اما طرح جدید هم قرار نیست کارایی داشته باشد
زیرا امکان مخفی‌شدن آرای نمایندگان را با به‌رأی‌گذاشتن نظر ۱۵ نفر از
نمایندگان مجلس در مخالفت با شفافیت آرا، پیش‌بینی کرده است.
ترس از عواقب شفافیت آرا
توجیه آنها همان صحبت مجلس دهمی‌هاست که از عواقب رأی‌دادن می‌ترسند.
نمایندگانی که با حقوق نجومی بر صندلی‌های بهارستان تکیه زده‌اند شجاعت
دفاع از رأی خود را ندارند، زیرا به‌راحتی ممکن است برای رأی‌دادن به یک
لایحه یا طرح ملی یا معاهده‌ای چون برجام یا لوایح اف‌ای‌تی‌اف مورد
بازخواست مخالفان تندرو قرار بگیرند. حرف‌زدن، تصمیم‌گیری و رأی‌دادن در
بهارستان نه از ترس خدا و رعایت حق و عدالت و منافع مردم که از ترس برخی
جریان‌ها چیزی از استقلال قوه مقننه باقی نگذاشته است که امروز بخواهد شعار
شفافیت سر دهد.
می‌خواهند آرای نمایندگان مطابق سلیقه یک جریان باشد
سال گذشته زمانی که طرح شفافیت رد شد، عبدالحسین روح‌الامینی، نماینده
مردم تهران در مجلس، در مخالفت با این طرح با اشاره به رد کلیات بودجه در
جلسه علنی مجلس، گفت که مراد واقعی از «شفافیت» همانا «تحت فشار قراردادن
افراد برای اینکه رأی‌شان مطابق یک سلیقه یا جریان باشد»، است.
او گفت: «ما قیافه شفافیت می‌گیریم و کارهایمان کاریکاتوری است درحالی‌که
در عصر الکترونیک هیچ‌چیز نمی‌تواند پنهان باشد»؛اما محمدباقر قالیباف،
رئیس مجلس، در دفاع از طرح شفافیت در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: «به
طرح شفافیت، رأی موافق دادم ولی متأسفانه این طرح تصویب نشد. امیدوارم با
ایجاد اصلاحات مدنظر نمایندگان و افزوده‌شدن به دامنه شفافیت، طرح مجددا به
صحن بیاید و در همین مجلس، قفل تصویب شفافیت آرا شکسته شود».
در دگر سوی ماجرا، الیاس نادران در جریان بررسی این طرح و در مخالفت با آن
گفت: «مشکل امروز مجلس رفتار دوگانه‌ای است که نمایش شفافیت می‌دهیم و
پنهان‌کاری می‌کنیم». او از برخوردهای دوگانه «رئیس محترم مجلس» انتقاد کرد
و گفت: «این رفتارها نمایشی است و نه اصل رأی به شفافیت».
حتی یک رأی منفی به شفافیت را قبول نداریم
البته رأی منفی به طرح شفافیت، نمایندگان همیشه مدعی را از تک و تا نینداخت
و به‌گونه‌ای سخن گفتند که گویی ما مردم عادی در روز رأی‌گیری رأی منفی به
شفافیت داده‌ایم و آنها را خجل کرده‌ایم. حتی علی حدادی، نماینده مردم
طالقان و ساوجبلاغ در مجلس شورای اسلامی، در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت:
«حتی یک رأی کمتر هم قابل قبول نیست. مجلس انقلابی باید شفافیت آرا را
تصویب کند.
هرچند قاطبه مجلس و نمایندگان موافق باشند اما با حتی یک رأی کمتر هم نتیجه
همان عدم شفافیت است! ما خواستار بررسی و رأی‌گیری مجدد هستیم. آرای
نمایندگان باید شفاف باشد. مجلس انقلابی باید شفاف باشد».
در نهایت با سروصدای زیاد ۵۰ نماینده خواستار رأی‌گیری مجدد شدند، زیرا طبق
ماده ۱۳۰ آیین‌نامه داخلی مجلس اگر طرحی مورد تصویب مجلس قرار نگیرد، بدون
تغییرات اساسی تا شش ماه نمی‌توان آن را در مجلس پیشنهاد کرد، مگر آنکه ۵۰
نفر از نمایندگان تقاضای طرح مجدد آن را داشته باشند. این پیشنهاد در صحن
رأی آورد تا فرصت بررسی مجدد فراهم شود.
حال طرح از سوی هیئت‌رئیسه پارلمان اعلام وصول و برای بررسی بیشتر به
کمیسیون تدوین آیین‌نامه داخلی ارجاع داده شده است. پیش از این نیز
نمایندگان در همین راستا طرحی را تدوین کرده بودند که در کمیته‌ای به ریاست
محمدجواد کریمی‌قدوسی این طرح در حال بررسی‌شدن است.
اینکه کدام طرح در نهایت جنبه قانونی خواهد گرفت مشخص نیست و حتی ممکن است
نمایندگان به این طرح نیم‌بند شفافیت که با نظر نمایندگان می‌تواند به
رأی‌گیری مخفی ختم شود هم رأی ندهند.
محتوای طرح جدید شفافیت
متن طرح جدید نمایندگان برای شفافیت آرا به شرح زیر است: «ماده ۱- یک تبصره
به عنوان تبصره (۳) به ماده (۵) قانون آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی
به شرح ذیل الحاق می‌شود:
تبصره ۳- نماینده رسانه ملی با رعایت شرایط مندرج در این ماده اجازه حضور و تهیه گزارش از جلسات کمیسیون‌های مجلس را خواهد داشت.
ماده ۲- در ماده (۶۴) قانون، پس از عبارت «به اطلاع نمایندگان» عبارت «و مردم» اضافه می‌شود.
ماده ۳- یک تبصره به ماده (۱۱۹) قانون، به شرح ذیل الحاق می‌شود:
تبصره- هیئت‌رئیسه مجلس موظف است در پایان هر جلسه علنی مجلس شورای اسلامی
آرای هریک از نمایندگان را به جز مصادیق بند (۳) ماده (۱۱۸) به تفکیک
موافق، مخالف، ممتنع و عدم مشارکت در سامانه اطلاع‌رسانی مجلس شورای اسلامی
به طور شفاف اعلام نماید؛
به نحوی که مشاهده و داده‌پردازی آن برای آحاد ملت امکان‌پذیر باشد. گزارش
حضور، غیاب، تأخیر و نیز مأموریت‌های داخلی و خارجی تمام نمایندگان نیز
باید هر ماه توسط هیئت‌رئیسه مجلس به‌طور شفاف در سامانه مذکور اطلاع‌رسانی
شود. ماده ۴- در ماده (۱۲۰) قانون، عبارت «هریک از روش‌های دیگر أخذ رأی»
جایگزین عبارت «استفاده از دستگاه الکترونیکی یا قیام و قعود» می‌گردد.
ماده ۵- بند (۳) ماده (۱۲۲) قانون حذف می‌شود. ماده ۶- یک تبصره به عنوان
تبصره (۲) به ماده (۱۲۲) قانون به شرح ذیل الحاق می‌شود: تبصره ۲- در
مواردی که حداقل 15 نفر از نمایندگان درخواست رأی‌گیری مخفی با ورقه دهند،
ابتدا بدون بحث نسبت به درخواست رأی‌گیری می‌شود و در صورت تصویب، در اصل
موضوع درخواست رأی‌گیری مخفی با ورقه انجام خواهد شد».
