اقتصاد بر سر یک دو راهی مبهم

قلم‌نیوز:در آستانه پایان ضرب‌الاجل ایران برای خروج از پروتکل الحاقی، سه‌شنبه‌ شب پس از آنکه رافائل گروسی تهران را ترک کرد، از توافقی موقت با تهران خبر داد.

مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نتایج رایزنی با مقامات ایران را فشرده، خوب و منطقی ارزیابی کرد و گفت که دو طرف درباره تداوم فعالیت‌های ضروری بازرسان آژانس در ایران به یک تفاهم دوجانبه، فنی و موقت دست یافتند. اما توافقی که روز سه‌شنبه بین ایران و آژانس منعقد شد به سرعت با واکنش نمایندگان مجلس روبه‌رو شد.

واکنش‌ها با توییت محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شروع شد. او در توئیترش نوشت:« ‏مطابق قانون مجلس، اجرای پروتکل الحاقی از روز ۵ اسفند به طور کامل متوقف خواهد شد و هر نوع دسترسی فراتر از پادمان مطلقاً ممنوع و غیرقانونی است. هر نوع همکاری فراپادمانی با آژانس در آینده نیز طبق ماده ۷ مستلزم تصمیم‌گیری مجلس است. ماده ۹ قانون، اجرای دقیق آن را تضمین خواهد کرد.»

در ادامه واکنش‌ها علیرضا زاکانی، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس گفت: «ما از دولتی‌ها می پرسیدیم که شما برجام را با دوستان نوشته‌اید یا با دشمنان؟ می‌گفتند: با دشمنان، پاسخ ما این بود که آنچه مشاهده می‌شود خلاف این است. این اتفاق در تفاهم‌نامه اخیر نیز افتاده است. به نظرم دولت راهی جز اجرای قانون ندارد. باید قانون در کشور حاکم شود. دشمنان هم بدانند که دوره گول زدن افکار عمومی و ایجاد شرایط دوگانه و اضطراری برای ایران گذشته است.»

از سوی دیگر مجتبی ذوالنوری، رئیس کمیسیون امنیت ملی گفت: « این توهین به شان ملت ایران است که امروز نوکر خودشان را یعنی نافائل گروسی را به ایران بفرستند و دولت نیز تمام اراده ملت و قانون را زیرپا گذاشته و با آن قراردادی را منعقد کند که نقض صریح قانون است. نمایندگان در این قانون تصویب کردند که استنکاف و امتناع و ممانعت از اجرای این قانون جرم است.

رئیس جمهور در این قانون مجری قانون شناخته شده است. امروز مجلس شورای اسلامی باید محکم بایستد و قرار نیست شان مجلس زیر پا گذاشته شود. تا قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها اجرا و بیانیه مشترکی که منعقد شد، پاره نشود، هیچ مقام دولتی حق ورود به مجلس را ندارد.»

البته واکنش‌ها به این چند نظر محدود نمی‌شود و دیگر بهارستانی‌ها نیز مخالفت خود را با توافق اخیر ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطرح کردند.

با وجود اماواگرها در خصوص توافق ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمیف حال این پرسش مطرح می‌شود که مذاکرات چه درصورت تداوم و چه در صورت لغوشدن، نتیجه‌ای برای اقتصاد ایران به همراه خواهد داشت؟

در این راستا سیاوش غیبی‌پور، دکترای اقتصاد با بررسی مذاکرات ایران با آژانس به تاثیرات تصمیمات سیاسی بر اقتصاد اشاره کرد و در این‌باره به «ابتکار» گفت: تجربه ثابت کرده است که هر تهدید خارجی، تحریم جدید و نامساعد شدن روابط خارجی ارزش پول ملی ما را کاهش می‌دهد و این یعنی سبب افزایش نرخ ارز خارجی می‌‌شود.

این درحالی است که نرخ خارجی ریشه و منشا تغییرات در تمام بازارهای داخلی است. این تجربه علمی نیست اما به هرحال ثابت شده است که هرگاه نرخ ارز افزایشی شده است، بازارهای داخلی به میزان مختلف تغییراتی را داشته‌اند. بنابراین هرگونه تصمیم تازه می‌تواند تاثیرات قابل توجه‌ای را برای بازارهای اقتصادی ما به همراه داشته باشد.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: اکنون کشور بر سر یک دوراهی قرار گرفته است، من نمی‌گویم کدام مسیر صحیح است و یا در کدام مسیر حرکت کنیم، اما هر مسیری که راه ارتباطات ایرن با دیگر کشورها را هموار کند بدون شک ارزش پول ملی را افزایش می‌دهد و سبب تغییرات مثبتی در اقتصاد خواهد شد. حال ممکن است لوایح مجلس که در مجمع هست به نفع کشور باشد و یا ممکن است نظر دولت برای همکاری با آژانس راه عبور از مشکلات باشد. به هرحال تصمیم‌گیران باید سیاستی را اتخاذ کنند که سبب افزایش ارزش پول ملی کشور شود.

غیبی‌پور در ادامه گفت‌وگو به بررسی شرایط اقتصاد ایران به هنگام تصمیم‌گیری‌ها پرداخت و در این خصوص گفت: اگر راه مخاطره را در پیش بگیریم در کوتاه‌مدت نرخ ارز افزایشی خواهد شد، هنگامی که دلار گران شود ما شاهد نوسان در دیگر بازارها خواهیم بود. همانطور که اشاره کردم اکنون کشور بر سر دوراهی قرار دارد و این مشخص نبودن وضعیت باعث می‌شود که بازارها راکد بمانند. یعنی خرید‌وفروش‌ها کاهش می‌یابد، سرمایه‌گذاری‌ها راکد می‌شود و افراد برای انجام هر معامله‌ای صبر می‌کنند تا وضعیت توافقات مشخص شود. به عبارتی دیگر فعلا یک حالت برزخی برای اقتصاد ایران به وجود آمده است.

این دکترای اقتصاد با بیان اینکه اگر سیاست‌گذاران تصمیمی با کمترین خطا و خطر را بگیرند، بازارهای اقتصادی شاهد روند نزولی قیمت‌ها خواهند بود، گفت: ما با دو مسیر روبه‌رو هستیم، اگر سیاست‌گذاران تصمیمی با کمترین خطا و خطر را بگیرند، بازارهای اقتصادی شاهد روند نزولی قیمت‌ها خواهند بود و اگر تصمیم مخاطره‌آمیزی گرفته شود بازارها روند صعودی قیمت‌ها را در پیش خواهند گرفت.

البته باید اشاره کنم که همین روند صعودی نیز دائمی و در بلندمدت نخواهد بود، چراکه در بازارهای اقتصادی نوسانات تا یک محدوده‌ای ادامه پیدا می‌کند و پس از آن روند نوسانات بازمی‌گردد و به یک نقطه تعادل می‌رسد.

وی اظهار کرد: بنابراین ممکن است عدم‌همکاری با آژانس، نوسانات نرخ ارز را به همراه داشته باشد اما این نوسانات با هماهنگی‌های داخلی کاهش یافته و به یک نقطه تعادل می‌رسد اما فعلا ممکن است در حالت عدم تعادل قرار بگیریم.

غیبی‌پور در بخش دیگری از صحبت‌هایش به تاثیر اتفاقات سیاسی بر مسائل اقتصادی اشاره کرد و در این‌باره گفت: اقتصاد خروجی تغییرات در جامعه است، یعنی خروجی هر اتفاقی در اقتصاد مشخص می‌شود. به عبارت دیگر تغییرات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در ارزش‌گذاری پول ملی، تورم و نرخ ارز موثر خواهد بود.

به همین دلیل تصمیمات بین‌المللی تاثیر خود را به سرعت بر سفره معیشت مردم مشخص می‌شود، چراکه با هر تصمیمی که نرخ ارز افزایشی شود قیمت در دیگر بازارها افزایشی خواهد شد، بنابراین معیشت مردم تحت تاثیر قرار می‌گیرد. البته ممکن است مدت‌زمان تحت تاثیر قرار گرفتن اقتصاد متفاوت باشد اما به هر صورت مسائل به هم مرتبط بوده و این ارتباط معیشت افراد را تحت تاثیر قرار دهد.

منبع: ابتکار