شیوع کرونا در جهان و آغاز این بیماری از چین حالا نه فقط افکار عمومی ایران که همه جهانیان را به این غول اقتصادی بزرگ متوجه کرده است.
مجیدرضا حریری، رییس اتاق بازرگانی ایران و چین معتقد است نوعی غرض ورزی در انتشار اخبار مرتبط با چین وجود دارد . وی در گفتگویی آنلاین با کافه خبر خبرانلاین با تاکید بر اینکه در همین دوران سخت ایران پولی بلوکه شده در چین ندارد، می گوید چینی‌ها بابت نگهداری ذخایر ایران نیز هزینه‌ای طلب نمی‌کنند .وی معتقد است از منظر اقتصادی نپیوستن به اف‌ای‌تی‌اف هیچ توجیه خاصی ندارد و این مساله بیش از پیش سیاسی شده است . او در این مصاحبه مفصل به سئوالاتی درباره افزایش حساسیت افکار عمومی نسبت به روابط ایران و چین و همچنین تاثیر نپیوستن به اف‌ای‌تی‌اف بر روابط ایران و چین پاسخ داد. قسمت دوم مصاحبه آنلاین حریری با کافه خبر در روزهای آتی منتشر خواهد شد.
چرایی گسترش چین ستیزی در ایران
مجیدرضا حریری با اشاره به اینکه رقبای منطقه‌ای از مراودات ایران و چین نگران هستند، گفت: پشت مساله چین‌ستیزی و مانور خبری بر این مساله، امیال سیاسی و هم رقابت‌های اقتصادی منطقه‌ای و جهانی وجود دارد.
رییس اتاق بازرگانی ایران و چین در توضیح این مطلب افزود: به اعتقاد بنده این مساله بیشتر درفضای مجازی اتفاق می افتد و در فضای واقعی این موضوع کمتر است. قطعا چین‌ستیزی نزد مردم ما هرچه بیشتر نمود یابد و به آن دامن زده شود، منافع ما را تحت تاثیر قرار می دهد.قاعدتا کسانی که از رابطه خوب تجاری میان ایران وچین نگران هستند و منافع منطقه‌ای و جهانی خود را در خطر از دست رفتن می‌بینند، این گونه مسائل و تبلیغات را در ایران دامن می‌زنند و باید گفت به حتم منفعت ملی ما در این مساله نیست.
حریری گفت: زیرا ما مشاهده می کنیم در منطقه کشورهایی که بیشتر در اردوگاه غرب هستند مانند عربستان سعودی، امارات نسبت به ما رابطه بیشتر تجاری با چین دارند در اصل ما شریک چهارم چین در منطقه هستیم و عربستان سعودی، امارات و عراق در زمینه میزان مبادله تجاری با چین از ما جلوتر هستند.
وی درباره تاثیر این مساله بر روابط تجاری میان ایران و چین خاطر نشان کرد: اگر با همین روند پیش برویم در سال‌های آتی مثلا قطر هم این زمینه تجارت با چین از ما جلو می‌زند؛ این کشورها رابطه اقتصادی و تجاری بیشتری با چین دارند و اگر ما بخش‌هایی از کالاهای مورد نیاز چین را در منطقه تامین کنیم، یعنی سهم صادرات نفت و پتروشیمی عربستان سعودی به چین را در اختیار گرفته‌ایم.
وی تاکید کرد: دامن زدن به این مسائل را باید جزو رقابت‌های منطقه‌ای بر سر کالاهایی مختلف از جمله صادرات نفت و پتروشیمی دانست که آن در فضایی سیاسی مطرح می‌کنند و هر روز یک شایعه می‌سازند برای نمونه یک روز گفته می‌شود خلیج فارس به چین داده شده و هر روز مورد جدید مطرح می شود.
این فعال بخش خصوصی در پاسخ به این سوال که آیا این دست مسائل مانعی بر سر راه سرمایه‌گذاری چینی‌ها در ایران بوده است یا خیر، گفت: خیر به طور مستقیم چنین اتفاقی نیافتاده است اما همیشه به عنوان یک مانع ذهنی بد مطرح است و اگر چنین موانعی وجود نداشته باشد، حتم بدانید منفعت ملی ما بیشتر می‌شود.
تاثیر اف‌اتی‌اف بر روابط ایران و چین
حریری درباره بررسی مساله پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف و تبعات و تاثیر آن بر تجارت خارجی و روابط بانکی میان ایران و چین توضیح داد: موضوع اف‌ای‌تی‌اف بسیار سیاسی شده و هرگونه اظهار نظری راجع به آن منجر به برداشت سیاسی می شود اما دو نگاه به موضوع اف‌ای‌تی‌اف وجود دارد؛ یک نگاه صرف اقتصادی است، بدان معنی که ما باید قواعد بین‌المللی را در حوزه بانکداری بپذیریم و طبیعی است که یکی از همین قوانین، مقرراتی است که گروه ناظر اقدام مالی معروف به اف‌ای‌تی‌اف به همه دنیا اعلام کرده است و دیدگاه دیگر نیز سیاسی است ؛ بدان معنا که از منظر سیاسی نمی‌توان یا نباید به اف‌ای‌تی‌اف بپیوندیم.
حریری در توضیح این مطلب افزود: البته ما بخش مهمی از خواسته‌های اف‌ای‌تی‌اف را پذیرفته‌ایم به جز آن دو مورد که به مجمع تشخیص مصلحت نظام رفته و مسکوت مانده است و دیدگاه اقتصادی ایجاب می‌کند آن ۲ مورد را بپذیریم.
وی عنوان کرد: دیدگاه سیاسی در مورد این نگاه دیگری بوده و از زاویه دید متفاوت به مساله نگاه می‌شود که بنده تخصصی در این زمینه ندارم، سیاستمداران باید دلایل سیاسی خود را مطرح کنند و کسانی که صاحبنظر هستند روی این دلایل بحث کنند.
وی تاکید کرد: اما از نظر اقتصادی هیچ منطقی وجود ندارد که خود را بانکداری دنیا محروم کنیم اما باید به یک نکته مهم توجه داشت و اینکه اکنون اف‌ای‌تی‌اف باعث عدم استفاده ما از سیستم‌های بانکداری الکترونیکی نشده است بلکه ما تحریم هستیم و الان اف‌ای‌تی‌اف هیچ تاثیری در رابطه ما با هیچ کشوری در دنیا ندارد بلکه مانع بزرگتری به نام تحریم بر سر راه ما قرار دارد.
حریری گفت: هنگامی که تحریم رفع شود، مساله اف‌ای‌تی‌اف تبدیل به موضوع مهم اقتصاد ما می شود؛ اکنون کسی نمی تواند بگوید به دلیل نپیوستن به اف‌ای‌تی‌اف دچار محدودیت بانکی هستیم زیرا تحریم ها موجب محدودیت ها شده است.
وی خاطر نشان کرد: باید توجه داشت ما مانند پرنده‌ای در داخل قفس تحریم زندگی می‌کنیم که پر و بال ما چیده شده و پس از بازشدن در قفس و بیرون آمدن ما از آن مشخص می‌شود که نمی‌توانیم پرواز کنیم زیرا پر و بال نداریم؛ امروز اگر کسانی بگویند اف‌ای‌تی‌اف مانع اصلی روابط اقتصادی ما در دنیاست، خطا کرده‌اند زیرا در شرایط کنونی، تحریم مانع اصلی ما محسوب می‌شود اما به حتم اگر تحریم‌ها برطرف شود در آن صورت اف‌ای‌تی‌اف تبدیل به مانع اصلی روابط اقتصادی ما می شود.
رییس اتاق بازرگانی ایران و چین بیان کرد: هم زمان با اتفاقاتی که به سمت رفع تحریم می‌رود باید مسوولان مملکت برای موضوع اف‌ای‌تی‌اف نیز فکر کنند که اگر شرایط تحریم‌ها تغییر کرد و کمتر شد یا کلا برطرف شد، زمان زیادی را باید بابت عدم دسترسی به سیستم بانکی به دلیل اف‌ای‌تی‌اف از دست دهیم.
ایران پول بلوکه شده در چین دارد؟
رییس اتاق بازرگانی ایران و چین درباره پول‌های بلوکه شده ایران در بانک‌های خارجی گفت: دو مدل پول در بیرون از کشور داریم، دسته نخست پول‌های حاصل از فروش نفت به کشورهایی است که قبل از تحریم‌های نفتی از ما نفت می‌خریدند و یا حتی بعد از اعمال تحریم‌ها نیز تعدادی از این کشورها مستثنی شدند و توانستند چندماهی به خرید نفت از ایران ادامه دهند.
حریری افزود: پول‌های حاصل از فروش نفت ایران دراین کشورها مانده و آنها می‌گویند به دلیل تحریم‌ها به جای آن پول‌ها حتی نمی‌توانند به ما کالا دهند. وی تصریح کرد: پول نفت ایران نزد این کشورها مانده و در مقابل ما نیز نتوانسته‌ایم نه اصل پول را دریافت کنیم و نه کالایی از این کشورها وارد نماییم.
وی بیان کرد: از جمله این کشورها می‌توان به ژاپن و کره جنوبی اشاره کرد که پول‌های ما در این کشورها بلوکه شده است و نه اصل پول را می‌توان از آنها گرفت و نه به جای پول ایران به ما کالا می‌دهند.
وی خاطر نشان کرد: تعدادی از کشورها نیز هستند که ما به آنها نفت فروخته‌ایم و نم توانند پول نفت را برای ما انتقال دهند اما به جای آن کالا به ما می‌دهند که می توان از کشورهایی مانند هندوستان و چین نام برد؛ البته باید گفت میزان واردات کالا از هندوستان ممتر از میزان پول ما در این شکور است از این رو بخشی از پول‌های ما در هندوستان رسوب کرده است.
حریری با این مقدمه به موضوع پول‌های بلوکه شده ایران در چین پرداخت و گفت: با این توضیح ما پول بلوکه شده‌ای در چین نداریم یعنی به همان میزانی که نفت فروختیم، از چین کالا خریده‌ایم .به عبارت دیگر ما بخش مهمی از نیازهای وارداتی خود را از چین تامین کرده‌ایم.
پشت‌پرده سپرده‌گذاری‌ها در چین چیست؟
حریری درباره سایر منابع مالی بلوکه شده ایران در سایر کشورها توضیح داد: البته پول‌های دیگری هم خارج از کشور داریم که ذخایر ارزی بانک مرکزی بوده و باید گفت پشتوانه‌ای است که بانک مرکزی بر اساس آن ریال چاپ می‌کند. این پول‌ها تا قبل از تحریم‌های اولیه تا سال‌های ۸۶ و ۸۷ در بانک‌های اروپایی بود اما با توجه به پیش‌بینی‌ها و احتمال تحریم‌های شورای امنیت و آمریکا علیه ایران، این پول‌ها از بانک‌های روپایی خارج شد و به بانک‌های مطمئن برخی کشورها مانند چین منتقل گردید.
حریری در توضیح این مطلب ادامه داد: این احتمال وجود داشت که منابع ما در بانک‌های اروپایی مورد تعرض آمریکایی‌ها قرار گیرد و با صدور رای دادگاه‌هایی در امریکا و اروپا ، برداشت از ذخایر ایران صورت گیرد . با این سابقه ما دست به انتقال این منابع به بانک‌های کشورهای مطئن و دوست مانند چین زدیم.
رییس اتاق بازرگانی ایران و چین گفت: به این ترتیب اخباری که در رابطه با وجود ۱۸ تا ۲۰ میلیارد دلار پول ایران در بانک‌های چین منتشر می‌شود از همین جا نشات می‌گیرد. در حقیقت ایران ۱۷ میلیارد دلار از ذخایر خود را که متعلق به بانک مرکزی است و قابل خرج کردن نیست در بانک‌های چین نگهداری می‌کند.
حریری در پاسخ به این سوال که آیا بابت نگهداری ذخایر ارزی در بانک‌های چین، مبلغی پرداخت می شود؛ بیان کرد: خیر بر اساس اطلاعات بنده مبلغی بابت نگهداری این پول به چین پرداخت نمی‌شود.
حریری درباره اینکه برخی کارشناسان اقتصادی می‌گویند بانک‌های درجه ۲ و ۳ چینی بابت انتقال وجوه و ... کارمزد ۲۰ تا ۲۵ درصدی از تجار ایرانی اخذ می‌کنند، نیز گفت: این مساله را تکذیب می‌کنم و چنین چیزی صحت ندارد و اگر کسی این ادعا را مطرح می‌کند باید دید آیا با چین تجارت می‌کند و چه کسانی هستند اما اگر کسی کد تخصیص ارز از بانک مرکزی برای واردات کالا گرفته و بابت آن کارمزد ۲۵ درصد و ۳۰درصد و ... به جایی در چین پرداخت کرده به ما مراجعه کند تا از طریق اتاق بازرگانی موضوع را پیگیری کنیم و تاکید می کنم نباید چنین موضوعی اتفاق بیافتد.
وی درباره میزان معمول اخذ کارمزد توضیح داد: میانگین هزینه‌هایی که به تجارت خارجی ما در اثر تحریم‌ها اضافه شده برابر با هفت تا هشت درصد است اما اینکه کسی برای خرید کالا از کشور چین از بانک مرکزی کد تخصیص ارز گرفته باشد و بگوید ۲۰ یا ۲۵درصد کارمزد پرداخت کرده‌ام، حتما قابل پیگیری است . در ضمن اگر حتی نقل و انتقال پول از طریق صرافی نیز این میزان کارمزد ندارد.
