دلار ۱۵ هزار تومانی؛ از ادعا تا واقعیت

قلم‌نیوز:نرخ دلار در حالی در محدوده 24 تا 25 هزار تومان قرار دارد که حسن روحانی در بیان کم‌سابقه‌ای از دلار 15 هزار تومانی خبر داده و گفته است: «تصمیم ما این است که سال آینده قیمت دلار را پایین بیاوریم و متوازن کنیم و متعادل کنیم.

مردم بدانند قیمت فعلی دلار که در نیما و بازار وجود دارد واقعی نیست. دست بانک مرکزی در اعمال سیاست بر نرخ ارز بسته است اما در آینده شرایط بهتر می‌شود و اگر منابع آزاد شود دلار تا ۱۵ هزار تومان پایین خواهد آمد.» اما با توجه به شرایط فعلی اقتصاد آیا وعده دلار 15 هزار تومانی قابل تحقق است یا خیر؟

حسن روحانی، رئیس جمهوری در جلسه هیئت دولت با توجه به نرخ دلار برای سال آتی گفته است: «قیمت فعلی دلار واقعی نیست، اگر منابع در اختیار بانک مرکزی قرار بگیرد، فردا صبح قیمت دلار از 25هزار تومان به 15 هزار تومان می‌رسد.»

به گفته روحانی، اگر صرفا 7 میلیارد دلار منابع ایران که در بانک‌ یکی از کشورها (کره جنوبی) بلوکه شده، در اختیار بانک مرکزی قرار بگیرد، قیمت دلار از 25 هزار تومان به 15 هزار تومان می‌رسد.

رونمایی از نرخ پیشنهادی دلار در سال آتی توسط دولت، ابهامات و پرسش‌های بسیاری را به وجود آورده است، چراکه هیچ‌گونه اتفاق سیاسی و گشایشی رخ نداده که انتظار کاهش نرخ ارز در بازار را داشته باشیم، پس وعده ئیس جمهور برای کاهش نرخ ارز در سال آتی بر پایه چه تحلیل و قاعده‌ای است؟

این پرسش در حالی مطرح می‌شود که نرخ ارز تحت تاثیر عوامل مختلف اقتصادی تعیین می‌شود و گفته‌های روحانی برای دلار 15 هزار تومانی این ابهام را برای برخی‌ها به وجود می‌آورد که نوسان قیمت دلار طی سال‌های اخیر بیش از آنکه مروبط به تحریم‌ها و متغیرهای باشد، منوط به تصمیمات دولت بوده است.

در حالی که روز سه‌شنبه در بازار آزاد دلار با قیمت ۲۵۱۰۰ خرید و فروش می‌شد روز گذشته قیمت دلار وارد کانال ۲۴ هزار تومانی شد. به گفته فعالان بازار صحبت‌های بی‌سابقه رئیس‌جمهوری درباره دلار ۱۵ هزار تومانی سبب شد تا بازار شاهد کاهش قیمت اندکی شود.

البته برخی دیگر از فعالان بر این باورند که وعده ارزانی تاثیری کوتاه‌مدت بر بازار خواهد داشت و نمی‌توان امیدوار بود که تنها یک دستور بدون تغییر در حوزه اقتصادی و حتی تصمیمات سیاسی و همچنین آزاد شدن پول‌های بلوکه شده ایران بازار به سمت کاهش قیمت حرکت کند. با وجود نظرات متفاوت درخصوص چگونگی آینده نرخ ارز این پرسش مطرح می‌شود که آیا کاهش دلار تا کانال 15 هزار تومان امکان‌پذیر است یا خیر؟

میثم رادپور، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با اقتصاد۲۴ در این خصوص می‌گوید: «از منظر عرضه و تقاضا، آزاد شدن ۷ میلیارد دلار پول‌های بلوکه شده از کشور کره جنوبی می‌تواند در بازار ارز تاثیر داشته باشد، اما بازار ارز به متغیر‌های دیگری نیز ارتباط دارد. طی این سال‌ها تجربه در بازار از دوره‌های تثبیت و جهشی حکایت می‌کند که این دوره‌ها در سال‌های گذشته بسیار کوتاه‌تر شده است؛ بنابراین کاهش قیمت دلار به مسائل دیگری مانند ساختار اقتصادی نیز بستگی دارد.»

وعده اخیر روحانی با اماواگرهای بسیاری همراه بوده و مشخص نیست که آینده بازار ارز کدام سمت‌وسو را برای ادامه حرکت در سال آتی انتخاب می‌کند. سیاوش غیبی‌پور، دکترای اقتصاد با اشاره به صحبت‌های رئیس جمهور درخصوص وضعیت نرخ ارز به «ابتکار» گفت: درخصوص وعده رئیس‌جمهور برای کاهش نرخ ارز سه سناریو می‌توان در نظر گرفت.

سناریو اول که خوش‌بینانه خواهد بود این است که ما بتوانیم نفت و محصولات غیرنفتی را در حجم و اندازه بالا به فروش برسانیم و ارز ناشی از صادرات‌مان در دسترس باشد و در کشور دیگری بلوکه نشود. غیبی‌پور افزود: اگر این اتفاق رخ دهد قطعا عرضه در بازار ارز بالا رفته و منابع ارزی دولت وسیع می‌شود، در چنین شرایطی ما شاهد کاهش قیمت ارز خواهیم بود.

وی با بیان این مسئله که هدف‌گذاری برای نرخ ارز با اماواگ همراه است ادامه داد: اینکه مشخصا یک نقطه قیمتی هدف‌گذاری شود و بگویند حتما ارز در این نقطه می‌ایستد، این هدف‌گذاری کمی با اماواگر همراه خواهد بود. چراکه قیمت ارز تحت تاثیر عواملی همچون عملکرد بازارهای دیگر، تورم، تحریم و ... بوده و نمی‌توان تنها با ورود منابع ارزی به کشور و یا با دستور این انتظار را داشت که قیمت‌ها ریزش شدید داشته باشد.

این کارشناس اقتصادی در ادامه گفت‌وگو با اشاره به سناریوی دوم برای وعده رئیس‌جمهور درخصوص کاهش نرخ ارز گفت: سناریوی بعدی که بیشتر مورد توجه قرار گرفته این است که منابع ارزی دولت ایران آزاد و در اختیار کشور قرار بگیرد. ایران طی سال جاری بابت فروش نفت منابع ارزی حدود 20 تا 30 میلیارد دلار نزد بانک‌های خارجی داشته که به آن دسترسی ندارد.

غیبی‌پور با بیان این مسئله که با تغییرات سیاسی در کشور آمریکا میزان فشارهای حداکثری علیه ایران کمتر شده است ادامه داد: اخیرا با تغییرات سیاسی در کشور آمریکا میزان فشارهای حداکثری علیه ایران کمتر شده است و امید بهبود روابط را به کرات می‌شنویم. در چنین شرایطی اگر منابع ارزی ما آزاد شود مسیر نرخ ارز به سمت کاهش خواهد بود و اگر تمام موانع بین‌المللی برداشته شود حتی قیمت‌هایی پایین‌تر از 15 هزار تومان هم پیش‌بینی می‌شود که احتمالا مقامات دولتی با نگاه به تغییرات حوزه بین‌الملل چنین پیش‌بینی را کرده‌اند.

وی در ادامه گفت‌وگو به سناریوی سوم درخصوص نرخ ارز برای سال آتی اشاره کرد و در این‌باره گفت: اگر شرایط سال آتی همانند سال جاری باشد به‌گونه ای که نتوانیم نفت بفروشیم و از سوی دیگر به منابع ارزی نیز دسترسی نداشته باشیم یقینا انتظار کاهش نرخ ارز حتی تا محدوده 20 هزار تومان هم بعید خواهد بود و رقم نرخ ارز به بالاتر از محدوده‌های فعلی می‌رسد.

این کارشناس اقتصادی گفت: دو سناریو اول بیشتر مورد توجه مسئولان است، اما دوستان باید بدانند که نرخ هیچ کالایی در اقتصاد به‌صورت دستوری پایدار نمی‌ماند. بنابراین می‌توان گفت اگر منابع ارزی ایران آزاد شود و موانع کاهش یابد عدد گفته شده رئیس‌جمهور برای نرخ ارز قابل تحقق است اما نه برای مدت طولانی.

منبع: ابتکار