مشکل اصلی در اپیدمی ها، خسته شدن مردم است
این فوق تخصص ICU با ابراز تاسف از وضعیت نگران کننده بیماری کووید ۱۹ در کشور و به ویژه تهران گفت: در کنترل اپیدمی‌ها «دولت‌ها» و «مردم» همواره دو رکن اساسی بوده، اما همواره مشکل اصلی در اپیدمی ها، خسته شدن مردم و به دنبال آن عدم رعایت مسائل بهداشتی از سوی مردم است.
شجاعی با انتقاد از این تفکر که مردم احساس می‌کنند این بیماری صرفا برای همسایه بوده و خودشان به این ویروس مبتلا نخواهند شد اظهار کرد: متاسفانه در جامعه شاهد هستیم یا بخشی از مردم به هیچ عنوان مسائل بهداشتی را رعایت نمی‌کنند یا بخشی که رعایت می‌کنند به شکل اصولی کار را دنبال نمی‌کنند و در بعد آموزش‌ها تا حدودی با ضعف روبرو هستیم به طوری که به صورت واضح می‌توانیم این عدم استفاده اصولی از ماسک را در جامعه ببینیم به گونه‌ای که بخشی از مردم ماسک‌ها را بر روی چانه‌ها یا پیشانی خود قرار می‌دهند.
این عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی با تاکید بر اینکه دولت نیز باید موضوع کرونا و شیوع این بیماری را در کشور جدی‌تر گرفته و سختگیرانه‌تر با این موضوع برخورد کند اظهار کرد: در موج اول این بیماری در اواخر اسفندماه سال گذشته و اوایل فروردین ماه امسال با اعمال محدویت‌های سنگین، وضعیت شیوع بیماری در کشور قابل قبول شد و تا حدودی بیماری به کنترل در آمده بود، اما در شرایط کنونی به نظر می‌رسد اقدامات دولت بازدارندگی کافی را نداشته و معتقدم اگر بخواهیم با این روندی که در پیش گرفته شده است کار را جلو ببریم نه تنها که وضعیت مناسبی را نخواهیم داشت بلکه در یک الی دو ماه آینده وضعیت از شرایط کنونی نیز بدتر خواهد شد.
وی با تاکید بر اینکه باید فکر اساسی‌تر بر این بیماری داشته و بتوانیم قرنطینه نسبی و بیشتر از حالت کنونی را بر کشور اعمال کنیم افزود: انجام دور کاری یا الزام بسته شدن فروشگاه‌ها و مراکز خرید به مدت دو الی سه هفته با جدیت بیشتر (همانطور که سایر کشور‌های دنیا این اقدامات را انجام دادند) می‌تواند در کنترل بیماری تا حدودی موثر باشد.
این فوق تخصص ICU بیمارستان امام حسین (ع) با ابراز نگرانی از وضعیت بیمارستان‌های کشور گفت: ظرفیت بیمارستان‌های کشور از گذشته محدود بوده و متاسفانه روز به روز نیز ورودی بیمارستان‌ها افزایش و تعداد بیماران بدحال که نیازمند خدمات ویژه بیمارستانی هستند روند صعودی پیدا کرده و با توجه به شرایط تحریم حاکم بر کشور از سوی دیگر، باید نگران ارائه خدمات به بیماران بود.
حال کادر درمانی کشور خوب نیست
شجاعی با بیان اینکه حال کادر درمان کشور در شرایط کنونی خوب نیست و خسته شده اند افزود: متاسفانه تعداد زیادی از کادر درمان بیمارستان‌ها به این بیماری مبتلا و یا در مرخصی‌های استعلاجی هستند و حتی شاهد هستیم کسانی که پس از بهبودی دوباره به بخش‌ها بازگشته اند، دچار افسردگی شده و این شرایط ۹ ماه است که بر کادر درمان تحمیل شده و خستگی و فرسودگی را به وضوح می‌تواند در کادر درمانی کشور مشاهده کرد.
این عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی با تاکید بر اینکه دولت باید کار جدی‌تر و با پشتوانه قوی‌تری را برای کنترل این بیماری در کشور انجام دهد اظهار کرد: متاسفانه شاهد یک حرف و یک حرکت واحد در کشور در قبال کنترل بیماری نیستیم. یک روز مدارس را بازگشایی می‌کنند، یک روز دیگر مراسماتی را برگزار می‌کنیم. یک روز یک صنف را باز و روز دیگر یک صنف را می‌بندیم. یک روز مدرسه و دانشگاه‌ها را می‌بندیم و روز دیگر شاهد برگزاری امتحانات استخدامی یا کنکور هستیم. این "شل کن سفت کن ها" سبب شده امروز کشور در چنین وضعیتی قرار گیرد.
وی با تاکید بر اینکه باید یک اصول کلی برای کنترل بیماری در کشور داشته باشیم افزود: باید همه تصمیمات را به ستاد کرونا بسپاریم و همه نیز تابع تصمیات این ستاد باشند، اما متاسفانه شاهد هستیم که ستاد کرونا یک مصوبه را بیان میکند، اما فلان ارگان یا فلان نهاد کار دیگری را انجام می‌دهد. جان و سلامتی مردم برای گروهی انگار ارزش ندارد. چرا به عنوان مثال در چنین شرایط بحرانی طرح ترافیک در تهران نباید برداشته شود. باید مسائل سیاسی را از سلامت مردم جدا کرد.
این فوق تخصص ICU ادامه داد: به نظر بنده می‌توانستیم این هزینه‌ای که را امروز صرف بیماران کرونایی می‌کنیم (هزینه‌های تخت‌های مراقبت ویژه، داروها، سی تی اسکن‌ها و ارائه خدمات درمانی در بیمارستان ها) را در هفته‌های ابتدایی شیوع کرونا در کشور مانند چین صرف قرنطینه کامل کشور به مدت یکماه می‌کردیم، قطعا نتیجه بهتری را می‌گرفتیم.
در ماه‌های آذر و دی شرایط سختی بر کشور حاکم خواهد شود
وی با ابراز نگرانی از احتمال شیوع آنفلوآنزا در کشور در روز‌های آینده نیز گفت: اگر در ماه‌ها و روز‌های آینده اپیدمی آنفلوآنزا بر روی ایپدمی کرونا سوار شود، پیش بینی می‌شود در ماه‌های آذر و دیماه شرایط سختی بر کشور حاکم شود.
این عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به اینکه نمی‌توان به صورت دقیق عنوان کرد که ویروس کرونا مدلش عوض شده و یا تغییر ژنتیک داده است، افزود: اینکه این روز‌ها مطرح می‌شود که انتقال ویروس کرونا در سطح جامعه بیشتر و ویروس مسری‌تر شده به این دلیل برگردد که رعایت مسائل بهداشتی از سوی مردم کمتر شده است.
شجاعی با بیان اینکه ویروس کرونا جهش اساسی پیدا نکرده است که بخواهد میزان کشندگی آن نیز کم یا زیاد شود، تصریح کرد: یکی از دلایلی که باعث شده است سرعت انتقال ویروس در سطح جامعه بیشتر شود همین موضوع عدم رعایت هاست و هرچقدر میزان رعایت‌ها در جامعه کاهش پیدا کند، قطعا موارد ابتلا بیشتر و در نتیجه میزان مرگ و میر نیز افزایش پیدا خواهد کرد بنابراین موضوع سرایت پذیری و کشندگی ویروس کاملا به رفتار‌های اجتماعی مردم بستگی دارد.
این فوق تخصص ICU بیمارستان امام حسین (ع) با تاکید بر این نکته که کرونا، ویروسی نامرد و عجیب و غریبی است که با کوچکترین غفلت به ما ضربه وارد خواهد کرد افزود: متاسفانه روند بیماری و همچنین انتقال بیماران کرونایی به بخش‌های مراقبت ویژه به گونه‌ای است که در حال حاضر در بیمارستان امام حسین (ع) علاوه بر بخش‌های ICU قبلی، به صورت اضطراری یکی از بخش‌های بیمارستان را به بخش مراقبت‌های ویژه تبدیل کرده ایم و تقریبا تمامی تخت‌های این بخش در اختیار بیماران کرونایی است.
وی در پاسخ به این سوال که "چرا میزان مرگ و میر ناشی از کووید ۱۹ در حال افزایش پیدا کردن است" به ایسنا گفت: یکی از دلایل افزایش میزان مرگ و میر ناشی از کووید ۱۹ در کشور به این موضوع بر می‌گردد که میزان بیماران بدحال افزایش پیدا کرده و همین امر سبب می‌شود که نیاز به تخت‌های ICU برای مانتیورینگ بیمار نیز افزایش پیدا کند که متاسفانه به دلیل کمبود برخی زیرساخت‌ها به ویژه در شهرستان‌ها نمی‌توان ارائه خدمات ویژه به همه بیماران به صورت کامل انجام داد.
این عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی درباره روش‌های درمانی ارائه شده برای بیماران کوویدی در بخش‌های مراقبت‌های ویژه اظهار کرد: در حال حاضر یکی از روش‌های درمانی برای بیماران بدحال کرونایی، تجویز داروی «رمدسیویر» است، اما نمی‌توان به صورت دقیق و مشخص عنوان کرد که ایا این دارو تاثیری ویژه‌ای بر سیکل درمانی تمامی بیماران دارد یا خیر؟ اما در مجموع تاثیر این دارو برای بیماران بد حال، بد نبوده است.
شجاعی با بیان اینکه از روش‌های درمانی مختلفی از جمله پلاسمادرمانی، رمدسیویر، استروئیدها و ... بر اساس ظرفیت‌ها وسیاست‌های بیمارستانی و طبق پروتکل‌های کشوری و همچنین وضعیت و مراحل بیمار، تجویز دارو صورت می‌گیرد گفت: مطالعه اخیری که در کشور انگلستان درباره عملکرد داروی «استروئیدها» صورت گرفته بود نشان می‌دهد که مصرف روزانه ۶ میلی دگزامتازون برای بیماران بدحال کرونایی تاثیری خوبی داشته است و ما نیز از ابتدای شیوع بیماری در کشور برای بیماران بدحال کرونایی تجویز استروئیدها و دگزامتازون را داشتیم که برای بیماران بدحال جواب خوبی را تاکنون داده است (نه برای بیماران سرپایی).
استفاده از دارو‌هایی مانند «استروئیدها» و «اکتمرا» مانند تیغ دولبه هستند
وی با تاکید بر اینکه استروئیدها می‌تواند مقاومت بدن را پایین آورده و حتی سبب افزایش شدت بیماری شود ادامه داد: بیماران سرپایی که مشکل تنفسی ندارند به هیچ عنوان نباید از دگزامتازون استفاده کنند و این بیماران صرفا می‌توانند با استراحت کردن و مصرف مرتب مایعات و در صورت لزوم مصرف استامینوفن و ویتامین‌های تقویتی دوران این بیماری را سپری کنند.
این متخصص ICU درباره استفاده از داروی ضد کرونای «اکتمرا» نیز گفت: به طور کلی استفاده از دارو‌هایی مانند استروئیدها و اکتمرا مانند تیغ دولبه‌ای هستند که ممکن است سیستم ایمنی بدن را از بین ببرند و سبب بروز بیماری‌های دیگر و همچنین تشدید خود بیماری کووید شوند بنابراین تجویز این داروها صرفا براساس تشخیص پزشک و به صورت لحظه‌ای و با توجه به شرایط بیمار باید صورت بپذیرد.
وی در پاسخ به این سوال که "چند درصد بیماران کرونایی وارد شده به بخش‌های مراقبت ویژه فوت می‌کنند؟ " به ایسنا گفت: در مجموع از کل بیماران کرونایی که نیازمند دستگاه‌های مکانیکی و کمکی تهویه هوا می‌شوند، متاسفانه حدود ۴۰ تا ۵۰ درصدشان فوت می‌شوند، اما در مجموع میزان مرگ و میر در بیمارانی که زیر ونتیلاتور می‌روند بالاست.
این عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در بخش دیگری از گفت و گوی خود به ابتلای مجدد افراد به کووید ۱۹ اشاره کرد و گفت: در بحث ابتلای مجدد در ایران خیلی‌ها را شاهد هستیم که در هنگام مراجعه به پزشک اعلام می‌کنند که برای بار دوم یا حتی سوم به این بیماری مبتلا شده اند که وقتی شرح حال بیمار را می‌گیریم، می‌بینیم برای دفعات قبلی فرد تست تشخیصی PCR نداشته و تنها براساس شواهد خودش این موضوع را بیان میکند این در حالی است که در دنیا موارد زیادی از ابتلای مجدد قطعی به کووید ۱۹ گزارش نشده و تعداد ابتلای مجدد خیلی محدود و کم بوده است هرچند که ممکن است با ادامه روند این بیماری، این ابتلا‌های مجدد نیز افزایش پیدا کند.
شجاعی با بیان اینکه سلول‌های T از بدن در برابر عوامل بیماری زا محافظت میکند افزود: بسیار بعید است فردی پس از دو الی سه ماه اول از ابتلا به کووید ۱۹، دوباره به این بیماری مبتلا شود و متاسفانه برخی اشتبا‌ها جواب تست‌های PCR خود یک ماه پس از بهبود را به معنای ابتلای مجدد به بیماری می‌گذارند، این در حالی است که در برخی موارد ممکن است جواب تست‌های PCR تا دوماه پس از ابتلای اولیه نیز مثبت باشد و این به معنای ابتلای مجدد نیست.
بعید است تا بهار و یا تابستان سال آینده زندگی ما به حالت نرمال سابق برگردد
این فوق تخصص ICU، درباره تولید واکسن کووید ۱۹ نیز گفت: روند اقدامات انجام شده توسط شرکت‌های مطرح تولید واکسن در دنیا به گونه‌ای است که پیش بینی می‌شود تا دو الی سه ماه آینده واکسن کرونا به صورت آزمایشگاهی تولید شود، اما بعید است تا اوایل سال ۲۰۲۱ این واکسن در اختیار مردم قرار گیرد.
وی با اشاره به اینکه مردم نباید خیلی در شرایط کنونی به واکسن کرونا امیدوار باشند اظهار کرد: تا بخواهد این واکسن در اختیار ما قرار بگیرد و استفاده جمعی از این واکسن بتواند این پاندمیک را بشکند، قطعا زمان طولانی خواهد برد و بعید می‌دانم در حالت خوشبینانه تا بهار و یا تابستان سال آینده زندگی ما به حالت نرمال سابق برگردد.
این عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی با تاکید بر اینکه در شرایط کنونی باید ماسک به جزیی از الزامات زندگی مردم تبدیل شود افزود: هرچه زمان می‌گذرد تجربه و دانش ما نسبت به این ویروس و بیماری بیشتر خواهد شد و در نتیجه سعی و خطا‌ها نیز کاهش پیدا خواهد کرد بنابراین باید همه تلاش خودمان را بکنیم تا جایی که امکانش هست با رعایت مسائل بهداشتی کاری کنیم که حداقل دیرتر به این بیماری مبتلا شویم، زیرا در آینده هم احتمال تولید واکسن بیشتر بوده و هم احتمال اینکه ویروس ضعیف‌تر شود وجود دارد.
شجاعی با بیان اینکه این احتمال وجود دارد که کووید ۱۹ نیز مانند آنفلوآنزا همیشه با ما خواهد بود اظهار کرد: ممکن است ویروس کرونا به ویروسی تبدیل شود که مدت‌ها با ما باشد، ولی اینکه واکسنی تولید شود و وضعیت از حالت پاندمیک خارج شود، خودش امیدوار کننده برای ادامه راه زندگی با این ویروس خواهد بود.
کاهش شنوایی و احساس بوی بد و لجن از علائم جدید کووید ۱۹
وی در بخش دیگری از این گفتگو درباره علائم بیماری نیز گفت: جدیداد برخی از بیماران کرونایی بوی بد و لجن را در بینی خود احساس می‌کنند یا برخی از بیماران دیگر کاهش شنوایی را در علامت‌های خود دارند، ولی در مجموع در این مدت ۹ ماه تقریبا این ویروس هزار چهره تمامی علائم ممکن را داشته است.
این متخصص مراقبت‌های ویژه بیمارستان امام حسین (ع) با بیان اینکه در بین تمامی علائم کووید ۱۹، از دست دادن حس بویایی و چشایی شاخص‌ترین علامت است به ایسنا گفت: مردم باید به این نکته هم توجه داشته باشند که دیگر نباید همه علائم را به کووید ارتباط داد. متاسفانه مردم دچار یک اضطراب و وسواسی شده اند و هر گونه علامتی را به نشانه کووید ۱۹ می‌گذارند این در حالی است که باید به تاریخچه علامتو بیماری رجوع کرد و دید آیا در گذشته چنین علامت‌هایی در ما بروز پیدا می‌کرده است یا خیر.
شجاعی درباره عوارض کووید ۱۹ نیز گفت: بیماران کرونایی مخصوصا در گروه‌هایی که دچار فرم شدید بیماری شده اند، احتمال آنکه دچار عوارض مغزی و لخته شدن خون شوند، وجود دارد که در همین راستا نیز به بیماران کرونایی بستری شده در بخش‌های ICU به طور معمول دارو‌های ضد انعقاد خون تجویز می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه به هیچ عنوان برای بیماران کرونایی سرپایی مصرف آسپرین توصیه نمی‌شود، اظهار کرد: عوارض مصرف آسپرین برای بیماران کرونایی سرپایی که دچار یک تب و سردرد معمول این بیماری می‌شوند، ممکن است بیشتر از مزایای آن باشد.
این عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در بخش دیگری از گفت و گوی خود با ایسنا با انتقاد از اینکه یکسری مسائل سیاسی به بحث بیماری کووید ۱۹ چسبیده شده است افزود: متاسفانه انتخابات آمریکا مسئله کرونا را به بازی گرفته است و هر روز شاهد هستیم یکی از طرفین برای اینکه بخواهند رای بیشتر مردم را به سمت خودشان جلب کنند، عنوان می‌کنند که فلان دارو یا فلان واکسن برای بیماری موثر بوده و به صورت اضطراری آن را در لیست سازمان غذا و دارو (FDA) قرار می‌دهند و بعد مشخص می‌شود که هیچ تاثیر مثبتی نداشته است بنابراین این جور مسائل بسیار نگران کننده و ترسناک است.
وی در پایان درباره تفاوت‌های بین آنفلوآنزا، سرماخوردگی و کووید ۱۹ نیز گفت: این سه بیماری تا حدود زیادی علائم شبیه به یکدیگر را دارند و تشخیص آن‌ها از یکدیگر به جزء با تست‌های تشخیصی سخت می‌باشد و منطقی است در این شرایطی که اپیدمی شدیدتر می‌باشد، علائم این بیماری‌ها را به عنوان کووید ۱۹ در نظر بگیریم.
شجاعی در تشریح تفاوت‌های بین این بیماری‌ها گفت: اگر فردی دچار عطسه و آبریزش بینی بوده، اما از سوی دیگر بدن درد یا تب آنچنانی ندارد، به احتمال زیاد به سرماخوردگی، حساسیت یا حتی سینوزیت مبتلا شده است، اما به دلیل آنکه تابلو‌های کووید واقعا گسترده شده است تشخیص این بیماری‌ها از یکدیگر سخت شده است.
این عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به اینکه در یک مطالعه‌ای عنوان شده است که عطسه البته با کمتر از ۵ الی ۱۰ درصد می‌تواند در کووید هم دیده شود افزود: کیپ شدن بینی در ابتدای شیوع این بیماری جزء علائم سرماخوردگی محسوب می‌شد، اما جدیدا شاهد هستیم که بیماران کوویدی با همین کیپ شدن بینی و در ادامه از دست دادن حس‌های بویایی و چشایی به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند. در مجموع به نظر می‌رسد که در این شرایط تمامی این علامت‌ها را به عنوان کووید باید در نظر گرفت و انتظار می‌رود فرد بیمار اصول جداسازی و قرنطینه را رعایت کند.
این فوق تخصص ICU بیمارستان امام حسین (ع) با اشاره به احتمال بروز اپیدمی آنفلوآنزا در روز‌های آتی در کشور گفت: ممکن است با بروز اپیدمی آنفلوآنزا در کشور و همزمانی با آن کووید، دوباره داروی تامیفلو که در اوایل اپیدمی کرونا در پروتکل‌های کشوری قرار داشت، به پروتکل‌های درمانی برای بیماران بستری باز گردد تا اشتباهی در روش‌های درمانی این دو بیماری صورت نگیرد.
