عفونت‌های باکتریایی و ویروس‌های تنفسی می‌توانند باعث فارنژیت شوند و نشانه‌های آن گلودرد، ضعف و بی‌حالی، بدن‌درد؛ بلع دردناک و... است.
روش‌های تشخیص استاندارد علت فارنژیت نمونه‌برداری از حلق و کشت آن (کشت سواب حلق) و یا تست تشخیص آنتی‌ژن است ولی به طور معمول این آزمایشات انجام نمی‌شوند. در بیشتر مواقع امکان تشخیص فارنژیت باکتریایی و ویروسی امکان‌پذیر نیست و تنها بر مبنای علائم بالینی تشخیص صورت می‌گیرد.
درمان استاندارد این بیماری در انواع باکتریایی به طور معمول درمان‌های حمایتی و استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها است ولی در انواع ویروسی درمان‌های حمایتی و علامتی انجام می‌شود. با این‌حال چون در بیشتر موارد امکان تشخیص منشا بیماری امکان‌پذیر نیست، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در هردو نوع رایج است.
با توجه به این‌که مقاومت عوامل بیماری‌زا در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها افزایش یافته، کارایی این داروها کمتر شده است.
عسل به عنوان یک ماده با منشا طبیعی است و مطالعات خواص ضد میکروبی آن تایید کرده‌اند و تا کنون هیچ گزارشی از مقاومت باکتریایی برای عسل دیده نشده است.
به همین دلیل پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، تاثیر اسپری عسل طبیعی را بر روی فارنژیت باکتریایی بررسی کردند. داور نیکزاده کیگل و حسینعلی ابراهیمی به همراه همکارانشان در این پژوهش مشارکت داشتند.
در این مطالعه 70 نفر از افرادی که مبتلا به فارنژیت بودند مورد بررسی قرار گرفتند. برای نیمی از این افراد علاوه بر درمان مرسوم فارنژیت، اسپری دهانی عسل تجویز شد و برای نیمی دیگر (گروه کنترل) به جای اسپری دهانی عسل، اسپری دهانی دکستروز 5 درصد به عنوان دارونما، تجویز کردند.
41 نفر از شرکت‌کنندگان در این مطالعه مذکر و 29 نفر مونث بودند و در بازه سنی 14 تا 83 سال قرار داشتند.
بررسی‌های این مطالعه نشان داد که تجویز اسپری عسل به عنوان درمان کمکی فارنژیت تاثیر مثبتی بر سرعت بهبودی علائم بالینی دارد. در گروه درمان که دریافت‌کننده اسپری دهانی عسل بودند کاهش علائم تب و بلع دردناک، در 24 ساعت پس از شروع درمان، نسبت به گروه کنترل بیشتر قابل توجه بوده است.
به گفته پژوهشگران این مطالعه؛ استفاده از اسپری دهانی عسل به عنوان درمان کمکی جهت درمان فارنژیت در بیماران، می‌تواند موجب بهبودی زودتر علائم بالینی و کاهش زمان بهبودی شود.
نتایج این مطالعه به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «ارزیابی بالینی اسپری دهانی عسل جهت درمان کمکی فارنژیت» در نشریه دانشگاه علوم پزشکی اردبیل منتشر شده است.
