پس از نزدیک به ۱۸ماه از تأخیر در آغاز به‌کار بازار متشکل ارزی یا همان بورس ارز، به‌نظر می‌رسد سیاستگذار متوجه اهمیت فعال‌سازی بورس ارز شده و در این صورت انتظار می‌رود دست از مدیریت سنتی بازار ارز بردارد و اجازه دهد تا نرخ ارز در نتیجه عرضه و تقاضا در قالب بورس ارز تعیین شود. اگر آنچه همتی می‌گوید ناظر بر آغاز کار بورس ارز باشد این تغییر سیاست بانک مرکزی به شفاف‌تر شدن بازار ارز و کشف قیمت منطقی‌تر خواهد انجامید.
مدیریت بازار متشکل معاملات ارز ایران در تازه‌ترین اطلاعیه رسمی خود
اعلام کرده است: از امروز ششم مهرماه معاملات درهم امارات در بازار متشکل
ارز ایران به‌صورت آزمایشی آغاز خواهد شد. دامنه نوسان قیمت ۳درصد و سقف
خرید هر کارگزار هم در یک روز ۱۰هزار واحد خواهد بود. بر این اساس
کارگزارانی که تمایل به انجام معامله دارند، می‌توانند پس از مراجعه به
بانک ملی ایران شعبه مرکزی تهران با اقدام به افتتاح حساب درهم امارات
گواهی بانک عامل را با موضوع معرفی حساب فوق دریافت و به این شرکت ارائه
کنند. این درحالی است که تاکنون علاوه بر بانک ملی ایران، ۴بانک رفاه
کارگران، سپه، صادرات و ملت به‌عنوان بانک عامل بورس ارز معرفی شده‌اند.
این گزارش می‌افزاید: مدیریت بازار متشکل معاملات ارز ایران یا همان بورس
ارز با هدف صیانت از ارزش پول ملی از طریق ایجاد و توسعه بازار شفاف،
منصفانه، رقابتی و کارای ارزهای خارجی و انسجام‌بخشی به آن راه‌اندازی شده و
ماموریت آن شناسایی بازیگران، ذینفعان و طرف‌های عرضه و تقاضای بازار ارز و
ساماندهی عوامل مؤثر بر این بازار است. بانک مرکزی که تاکنون در
راه‌اندازی این بازار موفقیت چندانی نداشته و تأخیر در فعال‌سازی بورس ارز
باعث اختلال جدی در عرضه و تقاضا شده‌است، حالا امیدوار است از کانال بورس
ارز، نرخ واقعی ارز براساس مکانیسم عرضه و تقاضا به‌صورت شفاف کشف شود تا
این بازار بتواند به ثبات نرخ ارز از مسیر نهادینه کردن عملیات بازارگردانی
بازیگران اصلی بازار ارز کمک کند. افزون بر اینکه بورس ارز می‌تواند یک
بازار کارا، منصفانه و شفاف برای معاملات ارزی را تقویت و راه را برای
یکسان‌سازی نرخ ارز هموارتر سازد. به این ترتیب هویت بازیگران عمده ارز هم
مشخص خواهد شد.
وقتی ۱۸ماه پیش برای نخستین بار وعده تاسیس بورس ارز مطرح شد، خیلی‌ها امیدوار شدند که این بازار جدید بتواند تعیین قیمت براساس معاملات اندک اما تأثیرگذار در حاشیه خیابان فردوسی و سبزه‌میدان تهران را شفاف کند. حتی ساختمانی در بانک ملی ایران که بعدا دچار حریق شد، برای تاسیس بورس ارز اختصاص یافت. سهامداران هم به امید ایجاد یک پایتخت ارزی جدید و شفاف اقدام به سرمایه‌گذاری کردند. تعلل در تشکیل بورس ارز اما به کام دلالان ارز بود که در سایه تردید صادرکنندگان برای عرضه ارز خود در سامانه نیما با نرخ تقریبا دستوری و مکانیسم عرضه آن، باعث شد تا همچنان شاخص ارزی ایران در سطح خیابان تعیین شود. حالا که ارزش ریال به‌شدت سقوط کرده و دلار به مرز ۳۰هزار تومان نزدیک شده، بانک مرکزی به این صرافت افتاده تا سریع‌تر بورس ارز را تاسیس کند. به‌نظر می‌رسد در این صورت معاملات غیررسمی و کاغذی سفته‌بازان به حاشیه رانده می‌شود و نبض بازار ارز را بازیگرانی چون بانک مرکزی، بانک‌ها و صرافی‌ها برعهده می‌گیرند. پیش از این رئیس‌کل بانک مرکزی تاسیس بورس ارز را به انجام موفق عملیات تست گرم و رسیدن آن به دوره بلوغ مشروط کرد ولیکن به‌نظر می‌رسد تردید سیاستگذار با تندتر شدن روند قیمت ارز در حاشیه بازار پایان یافته است. او حالا به هر قیمت تصمیم دارد تا این بازار را راه بیندازد.
البته بورس ارز قرار نیست که بازارهای دیگر ازجمله خرید و فروش ارز اسکناس در سطح بازار را منتفی کند، بلکه هدف، کشف قیمت واقعی و تضمین امنیت معاملات، با اعمال نظارت بانک مرکزی براساس قاعده عرضه و تقاضا بین بازیگران عمده خواهد بود. به این ترتیب احتمال می‌رود به‌زودی بانک مرکزی به خواسته فعالان اقتصادی پاسخ مثبت دهد و بساط ارز نیمایی را برچیند. در نخستین گام دیروز خبر رسید که بانک مرکزی نسبت به عرضه سنگین درهم در بازار ثانویه اقدام کرده تا به نیاز متقاضیان پاسخ دهد و جلوی پیشروی بیشتر قیمت‌ها و شکاف بین عرضه و تقاضا را بگیرد. براساس اعلام قبلی قرار بر این بوده که همزمان با آغاز به‌کار بازار متشکل ارزی یا همان بورس ارز، نرخ ارز براساس عرضه و تقاضا مشخص و در پایان هر روز نیز براساس میانگین قیمت ارز در همان روز، نرخ پایه ارز برای روز بعد تعیین شود؛ به‌نحوی که نرخ‌های معاملاتی در این بازار آنلاین برای اطلاع مردم نمایش داده شوند.
منبع: همشهری
