کاندیداهای دستِ چندم، خود را برای انتخابات ۱۴۰۰ گرم می‌کنند

با این حال یک چیز در این میان کاملا مشخص است؛ تجربه نشان می دهد به اندازه سیاسیون آدم های غیر سیاسی هم مایلند نامزد انتخابات ریاست جمهوری شوند. چه آنکه هنگامه ثبت نام انتخابات ریاست جمهوری که می رسد افراد غیرسیاسی بسیاری پاشنه درِ وزارت کشور را از جا در می آورند تا جلوی دوربین ها قرار بگیرند. 

در روزهای نام نویسی انتخابات ۹۶،  ۱۶۳۶ نفر داوطلب داوطلبی در انتخابات شده بودند که از میان آنها ۶ نفر تایید صلاحیت شدند والبته ۴ نفر در روز انتخابات باقی ماندند. هرچند که در میان آن ۱۶۳۰ نفر تعدادی چهره های شناخته شده نیز ردصلاحیت شدند اما اغلب این افراد را آدم های معمولی بودند؛ افرادی که آمده بودند تا امضای شورای نگهبان پای برگه های ردصلاحیت ها را بیشتر کنند. 

ناگهان رجل سیاسی شدم

سال ۹۶، رو به روی وزارت کشور - در میان آنها همه جور آدمی پیدا می شد، از کاراته کار تا رکورددار ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری. یک نفر از آنها خانمی بود که وقتی خبرنگار از او درباره انگیزه اش از ثبت نام در انتخابات پرسید گفت: «دیپلمه و خانه دار هستم. ثبت نام کردم چون دلسوز مملکت هستم.» وقتی از او پرسیده شد: «هرکسی که دلسوز کشور است باید رئیس جمهور شود؟» گفت: «پس آن کسی که دلسوز نیست باید رئیس جمهور شود؟» 

مردی هم بود که می گفت «کاراته کارم و می خواهم دست سرقت و مواد مخدر از ایران را کوتاه کنم» و در پاسخ به سابقه کار تشکیلاتی اش افزود: «سابقه حزبی ندارم اما سابقه هیاتی دارم.» 

یک نفر دیگرشان جوان دیپلمه ای بود که از او پرسید «فعالیت سیاسی داشتی؟» گفت: «شورای دانش آموزی مدرسه نفر اول شدم» و در پاسخ به این سوال که «رجل سیاسی هستی؟» گفت: «الان [بعد از ثبت نام] شدم.»

در جدول آمار ثبت نام کنندگان در هر انتخابات آمده است. در میان ارقام می توان حدس زد چند نفر با ثبت نام رفتن به وزارت کشور به قول آن جوان دیپلمه ناگهان رجل سیاسی شدند.

با وجود آنکه در هر دوره از انتخابات ترافیک این افراد جلوی در وزارت کشور سنگین تر می شود اما هیچ قانون یا محدودیتی برای حضور و نام نویسی برای ریاست جمهوری وضع نمی شود. وزارت کشور هم نمی تواند این افراد را ثبت نام نکند چرا که طبق مّر قانون همه از رجال سیاسی گرفته تا یک فرد دیپلمه می توانند به وزارت کشور بروند و خود را به عنوان نامزد انتخابات ثبت نام کنند. بسیاری معتقدند اشکال در نبود تعریف دقیقی از رجل سیاسی و اعمال نکردن این محدودیت برای ثبت نام کنندگان است.

این روزها و در فاصله چند ماهه باقیمانده تا انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰، صحبت از اعلام کاندیداتوری افرادی در انتخابات می شود که با وجود چهره بودند اما بعید است در تعاریف شورای نگهبان از رجل سیاسی مذهبی قرار گیرند. افرادی که طرفدارانی معمولا در فضای مجازی و مجالس و سخنرانی ها دارند و با تکیه بر همان خود را شایسته کاندیداتوری می دانند. 

از جمله این افراد حسن عباسی است. او در اینستاگرام خود از کاندیداتوری برای ۱۴۰۰ خبر داد و نوشت: «پیش به سوی دولت زندگی، دولت ۱۴۰۰». حسن عباسی با عنوان تئوریسین اصولگرا شناخته می شود، در حالی که تا کنون سابقه سیاسی از او ثبت نشده است. او بیشتر سخنوری است که به تندی زبان شهرت دارد. اگر او را اصولگرا می خوانند به خاطر آن است که زبان علیه اصلاح طلبان و حتی اصولگرایان میانه رو باز می کند. زبان تند او باعث شده در بین بخشی از اصولگرایان مخاطبانی پیدا کند. او یکبار به خاطر توهین به حسن روحانی و عباس آخوندی به هفت ماه زندان محکوم شد. اما زبان تندش را در موارد دیگر هم به کار برده است که از جمله آنها باید به حمله به ارتش اشاره کرد؛ حمله ای که منجر به شکایت ارتش از او شد. عباسی در مرداد ۹۵ گفته بود ارتش بی سر و صدا فقط در پادگان‌ها حضور دارد و آمریکا چنین نیرویی را می‌خواهد. 

او سال گذشته هم وزارت اطلاعات را به داشتن ارتباط با کانال «آمدنیوز» متهم کرده بود. متهم کردن وزارت اطلاعات منجر به شکایت از عباسی و محکومیت او شد. با این حال از آنجایی که سابقه به زبان آوردن اظهاراتی مثل برگزاری مراسم تاسوعا در کاخ سفید و نیمه شعبان در کاخ باکینگهام در سال ۱۴۴۴ دارد نمی توان فهمید که واقعا قصد نامزدی در انتخابات را دارد یا اینکه اعلام کاندیداتوری هم از آن حرفهای عجیب و غریب است. با این حال اگر هم جدی باشد با کارنامه پر از شکایت جورواجورش تایید صلاحیت او بعید به نظر می رسد. 

علی اکبر رائفی پور هم نسخه ای شبیه به حسن عباسی است. او هم مانند حسن عباسی با مقبول طبع واقع شدن برخی سخنرانی هایش برای عده‌ای جوان توانست مجوز موضع گیری سیاسی را از طرفدارانش دریافت کند. در نوع خود با جستجوی نمادهای آخرزمانی، فراماسونری و شیطان پرستی در موسیقی و سینما دنبال افشای توطئه های دشمنان بود و این موضوع را تا جایی پیش برد که از روی سخنرانی هایش استندآپ کمدی هم ساخته می‌شود. البته او صحبت از کاندیداتوری برای انتخابات ۱۴۰۰ نکرده است اما برخی رفتارهایش طی سالهای اخیر باعث گمانه زنی هایی درباره کاندیداتوری او در انتخابات مجلس یازدهم و ریاست جمهوری آینده شده بود. 

با این حال در جایی گفت نمی خواهد مثل فخرالدین حجازی و سید علی‌اکبر موسوی حسینی مشهور به «حسینی اخلاق در خانواده» باشد که سخنران بودند و رای اول مجلس در دوره های خود را به دست آوردند، شود بلکه می خواهد مثل حجت الاسلام قرائتی عمل کند که هیچ وقت در هیچ انتخاباتی شرکت نکرده است. 

رائفی پور اما برای هوادارانش درباره اینکه به چه کسانی رای دهند سخنرانی می کند و رفته رفته از سخنرانی درباره شیطان پرستی و فراماسونری به سمت تعیین ملاک کاندیداتوری می رود. به ویژه مجوز اخیر او از ستاد امر به معروف برای مطالبه گری از مسئولین با برداشت سیاسی و البته طنز همراه بود. همچنین ویدئویی از او منتشر شده است که در آن از آرایش گروه های سیاسی در انتخابات ۱۴۰۰ صحبت می کند. اما اینکه رائفی قرائتی می شود یا فخرالدین حجازی نیاز به گذر زمان دارد. 

عزت الله ضرغامی از جمله سلبریتی های سیاسی امروزی است که بعد از ریاست بر صدا و سیما سعی کرده از خود وجهه سیاسی نشان دهد. او اخیرا در گفت و گو با رادیو تهران گفته اگر در انتخابات ۱۴۰۰ احساس وظیفه کند کاندیدا می شود. البته چنین احساسی برای انتخابات سال ۹۶ هم به او دست داده بود. اسفندماه ۹۵ در صفحه اینستاگرامش که به تریبون او تبدیل شده از کاندیداتوری اش خبر داد. حتی نامش در بین کاندیداهای احتمالی جمنا بود اما اصولگرایان به او رغبت نشان ندادند و همانطور که فرزند هشتم خانواده ۱۰ نفری بود، در بین ۱۰ گزینه اصولگرایان برای انتخابات ۹۶ گزینه هشتم اصولگرایان شد. دو نفر بعد از او هم رستم قاسمی و محسن رضایی بودند. 

اگر ریاست صدا و سیما را یک سمت سیاسی بدانیم، سابقه نظامی ضرغامی بیشتر از سابقه سیاسی اوست. بالاترین سمت سیاسی او در جام جم بود و پیش از آن معاونت های وزارت ارشاد، وزارت دفاع و معاون صدا و سیما را برعهده داشت. در اینستاگرام بیشتر از دیگر اصولگرایان حضور فعال دارد و سعی می کند مثل دیگر کاربران لحظه نگاری کند. گاهی چهره های کاملا متفاوت را به صبحانه دعوت می کند و تصویر ضیافت صبحانه شان را با کاربران به اشتراک می گذارد. 

نفر دیگری که درباره کاندیداتوری اش در انتخابات آینده گمانه زنی شده یک روحانی است و البته او هم غیرسیاسی. او یک طلبه دهه شصتی است که ریاست سازمان تبلیغات اسلامی را برعهده دارد. سوابق دیگر مدیریتی او به مدیر کلی حوزه‌های دانشجویی استان تهران، تاسیس و مدیریت حوزه دانشجویی شریف، مدیریت گروه  پژوهشی مهندسی فرهنگی پژوهشکده‌ باقرالعلوم و مدیریت گروه تبلیغی شریف در معاونت فرهنگی نهاد رهبری می رسد. آنگونه که سایت انصاف گفته این طلبه با شورای نگهبان برای گرفتن تایید صلاحیت خود در انتخابات ۱۴۰۰ مذاکره کرده است. 

صحبت از کاندیداتوری غیرسیاسی ها، شایعه باشد یا واقعیت، تا زمانی که قانون ثبت نام در انتخابات تغییر نکند و شاخص هایی برای رجل سیاسی تعیین نشود، هرکسی می تواند با یک شناسنامه به وزارت کشور برود و خود را در قامت داوطلب ریاست جمهوری ببیند. شاید به خاطر نبود ساختار حزبی در کشور اکنون نتوان تعریف دقیقی از رجل سیاسی ارائه کرد اما با یک محدودیت حداقلی می توان جلوی هزینه وارد کردن به نظام سیاسی را گرفت. به ویژه آنکه در قانون اساسی جمهوری اسلامی، رئیس جمهور بعد از رهبری عالی ترین مقام کشور است و نبود سنجش رجل سیاسی باعث می شود هرکسی با پا گذاشتن به وزارت کشور خود را ناگهان رجل سیاسی ببیند که به اعتبار مقام ریاست جمهوری بیش از پیش ضربه وارد شود.