قلم نیوز آیا این فرد محافظهکار در فضای سیاسی و نهادهای قدرت با توجه به کارنامه موفقش، با قدرت باقی خواهند ماند یا نه مانند دیگر لاریجانیها از صحنه قدرت کنار زده خواهد شد. روز گذشته خبرگزاری «فارس» مدعی شد که علی لاریجانی قصد دارد دبیر شورایعالی امنیت ملی شود. هرچند این رسانه اصولگرا ساعتی بعد خبر را از روی سایتش برداشت. همین مسئله بهانهای شد تا در این گزارش به زندگی سیاسی علی لاریجانی و گمانهزنیها درباره آینده سیاسیاش بپردازیم.
پایان مجلس دهم، پایان آخرین لاریجانی در صحنه قدرت
علی لاریجانی ۶۳ ساله که جزو بهترین و خوشنامترین لاریجانیها است در سال ۱۳۷۱ و با نظر رهبر انقلاب، مسئولیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را پذیرفت و در سال ۱۳۷۱ با حکم ایشان رئیس سازمان صداوسیما شد. او که به مدت پنج سال یکی از دو نماینده رهبر انقلاب در شورایعالی امنیت بود در شهریور ۱۳۸۴ با حکم محمود احمدینژاد رئیس دولتهای نهم و دهم به دبیری شورایعالی امنیت ملی منصوب شد. همچنین ریاست ۱۲ ساله در مجلس شورای اسلامی از جمله مناصبی بود که بعدها به واسطه آن نفوذ و قدرت زیادی به دست آورد.
جایگاه سیاسی علی لاریجانی نیز فراز و فرودهای بسیاری را به خود دیده و او مناصب گوناگونی را در دنیای سیاست تجربه کرده است. روزگاری در مجلس هشتم با اتکا به رای پایداریهایی مثل روحالله حسینیان کرسی ریاست را از غلامعلی حدادعادل گرفت، از آن سو، روزی را هم دید که همین پایداریها با پرتاب مهر و کفش اجازه سخنرانی در روز ۲۲ بهمن را هم به او ندادند.
علی لاریجانی در مقطعی با حمایت و تصویب برجام توانست در میان اصلاحطلبان جایگاه ویژهای کسب کند به گونهای که توانست از محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون امید پیشی بگیرد و دوباره بر جایگاه ریاست بهارستان تکیه بزند و اینک همگان لاریجانی را به عنوان رکورددار ریاست بر مجلس شورای اسلامی از ابتدای تاریخ پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون میشناسند. اما درست در زمانی که همه چیز داشت خوب پیش میرفت، به یکباره خانواده لاریجانی از سوی اصولگرایان مورد بیمهری قرار گرفتند و یکی پس از دیگری از صحنه سیاسی کشور کنار گذاشته شدند. حالا همه امید خانواده بانفوذ لاریجانیها به فردی است که این روزها او نیز در حال سپری کردن پایان دوره ریاست خود در یکی از سه قوه مهم کشور است.
عبور از لاریجانیها
علی لاریجانی به همراه چهار برادر دیگر خود در اوایل دهه ۹۰ از چنان قدرتی در فضای سیاسی کشور برخوردار بودند که کسی فکرش را نمیکرد درست اواخر همین دهه به یکباره کنار گذاشته شوند و از قدرت دور بمانند. هر پنج برادر تجربه حضور در نهادها و سازمانهای مختلف را در کارنامه خود دارند. آنها مسئولیتها و نقشهای متفاوت سیاسی مانند پستهایی در وزارتهای مختلف، شورای نگهبان، مجلس، شورای امنیت ملی، قوه قضاییه، صداوسیما و… را بر عهده داشتهاند و بسیاری معتقدند علی لاریجانی گزینه اصولگرایان در انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۰ خواهد بود.
اما وقتی سال گذشته تندروهای اصولگرایی در جریان انتخابات یازدهمین دوره مجلس نمایندگان، شورای ائتلاف و وحدت خود را با حذف لاریجانی و یارانش پیش بردند، حذف لاریجانی از سوی تندورهای جریان اصولگرایی کلید خورد. همین امر باعث شد که بسیاری از فعالان و کارشناسان سیاسی بگویند با توجه به قدرتیابی این طیف اصولگرایی، دیگر لاریجانی نخواهد توانست دوباره به قدرت برگردد. همچنین زمانی که علی لاریجانی اعلام کرد که نه نامزد انتخابات میشود و نه برنامهای برای انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۰ دارد، بسیاری از تحلیلگران، این کنارهگیری علی لاریجانی را در واقع نوعی برکناری و حذف تلقی کردند.
اما اگر به زندگی سیاسی پسران میرزاهاشم آملی، روحانی برجسته، از اوایل انقلاب و روابط خانوادگیشان نگاهی بیندازیم متوجه میشویم که لاریجانیها چهرههای شناختهشدهای هستند که برای قرارگرفتن در مناصب حساس و مهم کشور جزء گزینههای روی میز بودهاند. بنابراین با وجود همه اتفاقهایی که تاکنون رخ داده است همچنان سرنوشت سیاسی برادران لاریجانی و شدت و ضعف قدرت و نفوذ آنها در آینده مشخص نیست و نمیشود پیشبینی کرد که آنها به طور کامل حذف شدهاند. همچنین شاید آینده سیاسی علی لاریجانی تنها روزنه امید پسران میرزاهاشم برای برگشت دوباره به صحنه سیاسی و قدرت کشور باشد.
سودای ریاستجمهوری
علی لاریجانی در سال ۱۳۸۴ برای نهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری نامزد شد که نتوانست از سد حریفان خود عبور کند و در بین هفت کاندیدا در جایگاه ششم قرار گرفت. این شکست او اما باعث نشد که از صحنه سیاسی فاصله بگیرد. میشود گفت تازه زمان قدرت گرفتن او و برادرانش از آن به بعد آغاز شد. شاید فکرش را نمیکرد بعد از آن ۱۲ سال ریاست قوه مقننه را بر عهده بگیرد و به یکی از پرنفوذترین افراد در فضای سیاسی کشور تبدیل شود. لاریجانی حالا شرایط را خیلی بهتر از سال ۸۴ برای رسیدن به ساختمان پاستور میبیند و قطعا او برنامههایی برای انتخابات ۱۴۰۰ خواهد داشت. هرچند او در جریان انتخابات اسفندماه ۹۸ گفته بود که نه در مجلس میماند و نه قصد صندلی پاستور را دارد. اما بعید به نظر میرسد او حتی اگر قصد نامزدی برای انتخابات ۱۴۰۰ را داشته باشد از هماکنون دست خود را رو کند. بهخصوص از زمانی که تندروهای جریان اصولگرایی تصمیم گرفتهاند او را نیز مانند دیگر برادرانش به حاشیه رانده و از دستیابی به قدرت بازدارند. به گفته بسیاری از تحلیلگران در طی سالهای اخیر اصولگرایان بهخصوص طیف تندروی این جریان سیاسی، عبور از لاریجانیها را کلید زده و سعی دارند تا به قدرت و نفوذ خانواده لاریجانیها پایان دهند.
اما این چهره بانفوذ و محافظهکار خانواده لاریجانی اگرچه قدرتش در جمع اصولگرایان به نسبت گذشته کاسته شده، اما همچنان سیاستمداری زیرک است و همه کارتهایش را یکباره رو نمیکند. این اصولگرای اعتدالی، که برخی او را «یک سیاستمدار راست میانه که به آرامی در حال فاصله گرفتن از اردوگاه اصولگرایان است»، میدانند حتی اگر در انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۰ شرکت نکند با توجه به تجربه فعالیت در پستهای مهم و کادرسازی به یک جایگاه و مقام مهم در آینده دست خواهد یافت.