سوخت قاچاق؛ بازی دو سر سود

تفاوت زیاد قیمت سوخت در ایران با کشورهای همسایه که تا 15 برابربیش از ایران است، همچنان قاچاق بنزین و گازوئیل را جذاب نگه داشته است. حتی رشد نرخ ارز از 4 هزار و 200 به بیش از 11 هزار تومان هم تنها بخشی از حاشیه سود قاچاقچیان را از بین برده است.

براساس داده‌های آماری قابل استناد، درحالی که هر لیتر بنزین و گازوئیل در کشورما به ترتیب هزار و 500 تومان عرضه می‌شود، این فرآورده‌های نفتی در شش کشور همسایه ایران چندین برابر است به‌طوری که نرخ بنزین در این کشورها حداقل 5 هزارو 800 تومان و حداکثر 16 هزار و 600 تومان است. دامنه این نرخ برای گازوئیل نیز در شش کشور همسایه ایران 4 هزار و 700 تا 15 هزار و 100 تومان است.

این اختلاف قیمتی زیاد قاچاق سوخت به آنسوی مرز را با هر روشی جذاب و اقتصادی کرده است. براساس گفته‌های علی مؤیدی، رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، سال گذشته به‌طور متوسط روزانه 11 میلیون لیتر سوخت به خارج از کشور قاچاق شده که در سال‌جاری این میزان به 8.5 میلیون لیتر کاهش یافته است.

اگر قیمت هر لیتر سوخت (بنزین و گازوئیل) را 700 تومان درنظر بگیریم، خروج این رقم سوخت از کشور روزانه 6 میلیارد تومان ارزش پایه دارد که ماهانه 178 میلیارد تومان و در سال 2 هزار و 100 میلیارد تومان می‌شود. این درحالی است که این ارقام برمبنای قیمت داخلی سوخت است و وقتی به کشورهای همسایه می‌رسد چندین برابر می‌شود.

طبق آمارهای رسمی در سال‌جاری مجموع یارانه پنهان انرژی در کشور به 898 هزار میلیارد تومان می‌رسد که 436 هزار میلیارد تومان آن در قالب فرآورده‌های نفتی پرداخت می‌شود. از این رقم 180 هزار میلیارد تومان یارانه تنها در بنزین پنهان است که از اختلاف قیمت داخلی با فوب خلیج فارس ناشی شده است. همچنین یارانه‌ای که در دل گازوئیل توزیعی در کشور پنهان شده نیز در سال‌جاری به 181 هزار میلیارد تومان می‌رسد.

بررسی میزان مصرف بنزین در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که یارانه‌های پنهانی که در این بخش وجود دارد باعث افزایش مصرف شده است. برهمین اساس در حالی که میانگین روزانه مصرف بنزین در سال 1395 با رشد 5.2 درصدی 73.4 میلیون لیتر بوده است این رقم در سال 1396 به 77.4 میلیون لیتر رسیده که 7.9 درصد رشد داشته است. در سال گذشته نیز مصرف میانگین روزانه بنزین به 88.4 میلیون لیتر رسیده که نسبت به سال قبل ازآن 14.2 درصد رشد نشان می‌دهد.

سود قاچاق سوخت به 6 کشور همسایه

مقایسه قیمت بنزین و گازوئیل در ایران با شش کشور همسایه شامل ترکیه، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان، عراق، افغانستان و ارمنستان به روشنی حاشیه سود کلان قاچاقچیان سوخت را نمایان می‌کند.

براساس تفاوت قیمت سوخت، قاچاق به ترکیه بیشترین سود را برای قاچاقچیان دارد. هم‌اکنون قیمت هر لیتر بنزین و گازوئیل در این کشور به طور تقریبی به ترتیب 1.23 و 1.12 دلار است که تبدیل آن به تومان برای بنزین 16 هزار و 605 و برای گازوئیل 15 هزار و 120 تومان می‌شود. بدین ترتیب سود هر لیتر قاچاق بنزین به ترکیه 15 هزار و 605 تومان و سود قاچاق گازوئیل به ترکیه 14 هزار و 620 تومان می‌شود.

پس از ترکیه، ارمنستان با نرخ 1.18 دلاری برای بنزین و 1.09 دلاری برای گازوئیل بالاترین نرخ در میان هفت کشور همسایه مورد بررسی را دارد. بنابراین قیمت بنزین و گازوئیل دراین کشور به ترتیب 15 هزار و 930 و 14 هزار و 715 تومان است که هر لیتربنزین قاچاق 14 هزار و 930 تومان و هر لیتر گازوئیل برای قاچاقچیان 14 هزار و 215 تومان سود دارد.

افغانستان نیز رتبه سوم را در سود قاچاق سوخت دارد. درحالی که نرخ بنزین و گازوئیل در این کشور معادل 0.75 و 0.71 دلار است ارزش آن به تومان به ترتیب به 10 هزار و 125 و 9 هزار و 585 تومان می‌رسد. بدین ترتیب قاچاقچیان به ازای هر لیتر بنزین و گازوئیل به این کشور 9 هزار و 125 تومان و 9 هزار و 85 تومان سود می‌برند.

در عراق نیز نرخ بنزین 0.63 دلار و گازوئیل 0.70 دلار است. براین اساس قیمت هر لیتر بنزین دراین کشور 8 هزار و 505 تومان است که سود 7 هزار و 505 تومانی برای قاچاقچیان به همراه دارد. نرخ گازوئیل نیز درعراق 9 هزار و 450 تومان است که سود هر لیتر قاچاق این سوخت را به 8 هزار و 950 تومان می‌رساند.

در جمهوری آذربایجان نیز محاسبات قیمتی نشان می‌دهد که سود قاچاق هر لیتر بنزین و گازوئیل به ترتیب 5 هزار و 345 و 4 هزار و 765 تومان است. دراین کشور نرخ دلاری بنزین و گازوئیل به ترتیب 0.47 و 0.35 دلار و نرخ این سوخت‌ها به تومان 6 هزار و 345 و 5 هزار و 345 تومان است.

همچنین در جمهوری ترکمنستان که هر لیتر بنزین 0.43 دلار و هر لیتر گازوئیل 0.39 دلار قیمت دارد، قاچاق سوخت برای قاچاقچیان برای بنزین 4 هزار و 805 تومان و برای گازوئیل 4 هزار و 765 تومان است. دراین کشور قیمت بنزین 5 هزار و 805 تومان و نرخ گازوئیل 5 هزار و 265 تومان است.

نکتـــه

منبع: روزنامه ایران

خبرهای مرتبط

اختصاص ۴۵۰ میلیون لیتر گازوئیل صادراتی به مرزنشینان

برچسب ها: سوخت ، قاچاق ، درآمد