به رشد و تکثیر بی رویه و خارج از کنترل تعدادی از سلولهای بدن سرطان گفته می شود؛ در بیماری سرطان سلول های سرطانی قابلیت تهاجم به بافت های مجاور و در نهایت گسترش به مناطق دیگر بدن را دارند.
سرطان دومین عامل مرگ و میر در ایران است که با افزایش امید به زندگی و افزایش درصد سالمندی، انتظار می رود موارد بروز سرطان در یک دهه آینده به شدت افزایش یابد.
به گفته کارشناس پیشگیری و مبارزه با بیماریهای غیرواگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان عوامل خطرساز سرطان ها شامل سابقه فامیلی و ژنتیکی، افزایش سن، سیگار، نور خورشید و اشعه رادیواکتیو می شود.
دکتر شراره نیک سیر روز شنبه در گفت و گو با ایرنا بیان کرد: مواد شیمیایی خاص همچون موادی که در رنگرزی، نقاشی و ساختمان سازی استفاده می شود، تغذیه نامناسب، کم تحرکی و چاقی، بعضی ویروس ها و باکتری ها و هورمون ها مانند داروهای هورمونی جایگزین که در دوران پس از یائسگی استفاده می شود از عوامل خطرساز سرطان هستند.
وی نخستین راهکار جلوگیری از ابتلا به سرطان را نکشیدن سیگار دانست و گفت: استعمال سیگار با بروز آسیب به تمام اعضای بدن همراه بوده چرا که با ۱۵ نوع سرطان در ارتباط است.
کارشناس پیشگیری و مبارزه با بیماریهای غیرواگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان ادامه داد: سیگار عامل مهم ایجاد سرطان ریه، حنجره، حفره دهان، گلو، مری و مثانه بوده و در پیشرفت سرطان لوزوالمعده، دهانه رحم، کلیه، معده و برخی از انواع سرطان خون موثر است.
دکتر نیک سیر افزود: افرادی که در محیط زندگی خود در معرض دود سیگار هستند به ویژه بستگان فرد سیگاری، نیکوتین و سایر مواد شیمیایی سمی موجود در دود سیگار را مانند یک فرد سیگاری جذب می کنند و در معرض خطر ابتلا به بیماریهای مرتبط با سیگار هستند.
وی دومین راهکار پیشگیری از بروز سرطان را پرهیز از تماس زیاد با نور خورشید عنوان کرد و توضیح داد: سرطان پوست شایعترین سرطان است که ارتباط ثابت شده ای با میزان تابش اشعه خورشید به بدن دارد.
کارشناس پیشگیری و مبارزه با بیماریهای غیرواگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان راهکارهای پیشگیری از سرطان پوست به هنگام مواجهه با نور آفتاب را استفاده از کلاه و لباس های دارای پوشش کامل، استفاده از عینک آفتابی به منظور جلوگیری از عبور اشعه UV برای محافظت پوست دور چشمها، بهره گیری از کرم های ضد آفتاب با SPF ۱۵ و بیشتر هنگام مواجهه با نور خورشید عنوان کرد.
دکتر نیک سیر با تاکید بر ضرورت حفظ وزن در محدوده طبیعی گفت: افزایش وزن یا چاقی از عوامل خطر ایجاد سرطان بوده و با سرطان های پستان (بعد از یائسگی)، روده بزرگ، رحم، مری و کلیه مرتبط است.
وی درباره اهمیت ورزش منظم در کاهش سرطان بیان کرد: ورزش منظم در کاهش خطر سرطانهای پستان، کولون، رحم و پروستات موثر است.
کارشناس پیشگیری و مبارزه با بیماریهای غیرواگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان توضیح داد: به افراد بالغ حداقل ۳۰ تا ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی به مدت پنج روز در هفته توصیه می شود.
دکتر نیک سیر اضافه کرد: همچنین برای کودکان و نوجوانان نیز حداقل ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط تا شدید برای حداقل پنج روز در هفته توصیه می شود.
وی داشتن تغذیه مناسب را از دیگر راهکارهای پیشگیری از سرطان برشمرد و گفت: افزایش مصرف روزانه سبزی ها و میوه ها، محدود کردن مصرف گوشت قرمز به کمتر از ۸۰ گرم در روز، پرهیز از مصرف چربی ها به ویژه چربی های حیوانی محدود کردن مصرف غذاهای پرکالری مورد تاکید است.
کارشناس پیشگیری و مبارزه با بیماریهای غیرواگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان همچنین بر ضرورت جایگزین کردن ماهی، مرغ و حبوبات به جای مصرف گوشت گاو و گوسفند، مصرف از غلات سبوس دار، پرهیز از مصرف غذاهای کپک زده، شور، دود اندود و نمک سود تاکید کرد.
دکتر نیک سیر خواستار مصرف نکردن مواد غذایی آماده مانند سوسیس و کالباس و کاهش مصرف غذاهای صنعتی و فرآوری شده مانند کنسرو شد و اظهار داشت: از سرخ کردن، سوزاندن و پخت زیاد مواد غذایی پرهیز کرده و از حرارت های ملایم مانند بخارپز استفاده کنند.
وی درباره پرهیز از تماس با عوامل سرطان زای محیطی، این عوامل را شامل آفلاتوکسین، آزبستوز، گاز خردل، تالک و ترکیبات نیکل و عوامل میکروبی ایجاد کننده سرطان نظیر هلیکوباکتر پیلوری و ویروس های هپاتیت B، C و HIV دانست.
