خرداد امسال، کیفیت تهران برای ۷ روز برای گروه‌های حساس در شرایط ناسالم قرار گرفت و عامل اصلی این آلودگی تابستانی هم افزایش غلظت آلاینده اُزن است. آمارها نشان می‌دهند تابستان به تابستان غلظت این آلاینده در شهر تهران افزایش پیدا کرده و به نوعی این آلاینده به عامل اصلی آلودگی‌هوای تهران در فصول گرم تبدیل شده است.
براساس آمار شرکت کنترل کیفیت هوا با وجود اینکه در مقایسه با سال گذشته در خرداد ماه امسال غلظت دیگر آلاینده‌های تهران کاهش پیدا کرده، اما خرداد امسال این شهر با بیشترین روزهای آلوده به اٌزن از سال ۱۳۸۱ تاکنون روبه‌رو بوده است.
البته روند آلودگی‌هوای تابستانی تهران از ۳ سال پیش آغاز شده و سال به سال این وضعیت بدتر شده است؛ سال گذشته حدود ۱۵ روز هوای تهران به آلاینده ازن آلوده بود. در سال‌های قبلی این آمار بسیار کمتر از این بود.
حسین شهیدزاده سرپرست شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، در رابطه با ادامه این وضعیت گفت: با توجه به وضعیت به وجود آمده انتظار داریم که تعداد آلودگی‌های ازن در کشور امسال هم نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کند.
چه چیزی ازن را بلای جان تهرانی‌ها کرده است؟
ایجاد و تشدید این بحران زیست‌محیطی در تهران در چند سال گذشته علل مختلفی
داشته است. به گفته مسوولان در چند سال گذشته شیوه اندازه‌گیری ازن در هوای
شهر تغییر کرده است و به این دلیل امکان دارد که با دقیق شدن
اندازه‌گیری‌ها تعداد روزهای آلوده بیشتری مشاهده شوند.
شهیدزاده در رابطه با علل دیگر این موضوع گفت: آب و هوای بهار امسال باعث شد که میزان گردوخاک موجود در هوای تهران کاهش پیدا کند، در نتیجه این کاهش ذرات معلق در هوا، تابش خورشید بیشتری به زمین رسیده و این باعث افزایش تولید ازن می‌شود.
البته این تنها دلیل افزایش روزهای آلوده ناشی از ازن نیست. دلیل دومی هم وجود دارد، دلیلی که نشان می‌دهد ما انسان‌ها هم در وضعیت به وجود آمده نقش داشته‌ایم.
به گفته سرپرست شرکت کنترل کیفیت هوا، ازن یک آلاینده ثانویه است. یعنی به طور مستقیم از منابعی مثل خودروها منتشر نمی‌شود. این آلاینده با واکنش برخی گازها مانند اکسیدهای نیتروژن و ترکیبات آلی فرّار ایجاد می‌شود و میزان غلظت این آلاینده با شدت گرفتن نور خورشید و افزایش درجه حرارت در ماههای گرم سال افزایش می یابد.این هیدروکربن‌های فرار از خودروهای بنزینی، موتورسیکلت‌ها و خودروهای دیزلی تولید می‌شود. آنها وقتی از خودرو خارج می‌شوند و در مجاورت نور خورشید قرار می‌گیرند چنین وضعیتی به وجود می‌آید.
۱.۵میلیون موتور فرسوده؛ عامل آلودگی تابستانی در تهران
همه این اتفاقات در کنار هم باعث شده تا در تابستان‌های چند سال گذشته هوای
تهران به شکل غیرقابل انتظاری افزایش پیدا کند، اما برخی اقدامات می‌تواند
پایتخت را از این وضعیت نجات بدهد، اقداماتی که در چند سال گذشته اجرا
نشدند.
شهیدزاده در این رابطه توضیح داد: حذف ازن راهکارهای مختلفی دارد یکی از آنها اجرای طرح کهاب یا کاهش، هدایت، انتقال و بازیافت بنزین است. در این طرح برنامه‌هایی وجود دارد تا بخارات بنزین دوباره به مخزن وارد شوند، این طرح می‌تواند تاثیر زیادی بگذارد اما هنوز به طور کامل اجرا نشده است.
بیش از ده سال است که این طرح در کشور وجود دارد اما به تازگی فقط در برخی از پمپ بنزین‌های کشور اجرا شده است.
یکی دیگر از اقداماتی که می‌تواند وضعیت را بهبود بدهد ایجاد تغییراتی به طور مستقیم در خودروهاست. شهیدزاده درباره برنامه‌هایی که در این رابطه وجود دارد گفت: راه دوم انجام اقداماتی مربوط به خود خودروهاست. بهترین کار این است که ما خودروها و موتورسیکلت‌های فرسوده را از رده خارج کنیم. بیش از ۶۰ درصد موتورهای شماره‌گذاری شده در تهران یکی حدود ۱.۵ میلیون موتور در تهران فرسوده هستند. اینها باید از رده خارج شوند. طبق قانون هوای پاک مقرر شده بود هر موتورسازی باید در طول سال ۱۰درصد موتورهای خود را برقی کند، اگر توان اینکار را ندارد باید به ازای هرکدام از آنها ۳ موتور را اسقاط کنند. اما موتورسازها همیشه با یک ترفندی از دولت معافیت ۱ ساله می‌گیرند تا کارگرها بیکار نشوند. اتفاقا اگر موتورهای فرسوده از رده خارج نشوند این اتفاق رخ می‌دهد و کارگرها از کار بیکار می‌شوند.
عدم انجام این قوانین شاید این وضعیت را در تابستان سال‌های بعدی خطرناک‌تر کند و تابستان‌ها، شروع فصل جدیدی از آلودگی هوا باشد.
تغییراقلیم و گرمایش جهانی باعث افزایش دمای ایران در ده‌ها سال گذشته شده است، افزایشی با سرعت ۲ برابر میانگین جهان، این افزایش دما و در نتیجه گرم‌تر شدن هوای کشور در تابستان‌ها می‌تواند کاری کند تا آلاینده ثانویه ازن به شکل ساده‌تری تولید شود.
