یکی از شاخصه های غذای این منطقه تندی آن است. دلیل این موضوع بدین شکل قابل توجیه است که بدلیل گرما و اختلاف زیاد دمای محیط بیرونی و دمای بدن، تحمل این گرما برای افراد به ضکل معمول سخت میباشد. استفاده از فلفل د غذا موجب میشود تا دمای درونی بدن نیز افزایش یافته و تحمل گرمای محیط اطراف آسانتر گردد. در ادامه به معرفی چند نمونه از این غذاها و دسرها که از اصلی ترین خوراکی های محلی استان بوشهر است خواهیم پرداخت.
لخلاخ :
ریشه لغوی این غذا به کلمه عربی لخلخه به معنای خوشبو بازمیگردد و برگرفته از غذایی به همین نام در سواحل عربی خلیج فارس است. این دمی که اغلب با ماهی شیر یا قباد، هامور یا سنگسر سفید پخته میشود، نه تنها در بین محلی های استان، بلکه در بین دیگر افرادی که یکبار طعم آن را چشیده باشند، محبوبیت خاصی دارد.
طرز تهیه آن بدین صورت است که ابتدا سیر را تفت داده و سبزی های معطر شامل شوید و گشنیز و شنبلیله تازه و خرد شده را به آن می افزایند. سپس تمرهندی رقیق شده با آب و صاف شده را به مخلوط ذکر شده اضافه کرده و بعد از آن ماهی را اضافه کرده و اجازه میدهند تا ماهی خوب پخته شود. در مرحله بعد ماهی ها را جدا کرده و برنج راه به ظرف آب تمرهندی و سبزیجات در حال پخت اضافه میکنند و برنج را با این مخلوط بصورت دمی میپزند، سپس ماهی ها را روی برنج قرار داده و تا پخته شدن آن صبر میکنند.
گمنه :
گمنه یا للک که در استان خوزستان و کهکیلویه و بویراحمد به گِوِنه گفته میشود، در واقع همان باغور گندم است که در زمان آسیاب گندم، یک مرحله پیش از تبدیل شدن گندم به آرد بدست می آید.
مواد اولیه این غذا بسیار ساده و از روغن و پیاز و آب تشکیل شده است. بعضی جهت خوش طعم شدن آن بجای آب از آب مرغ استفاده میکنند. گمنه بعنوان جایگزینی برای پلو در کنار خورشت ها و قلیه ها مورد استفاده قرار میگیرد. این غذا بدلیل داشتن فیبر فراوان برای جلوگیری از دیابت و پیشگیری از بیماری های قلبی، گاهش کلسترول و تقویت سیستم ایمنی بدن بسیار مفید است.
شکرپلو :
شکر پلو از غذاهایی است که در جنوب ایران اغلب در مجالس، ضیافتها و عزاداری ها سرو میشود. ممکن است طعم شیرین این غذا در وهله اول خیلی به مذاق شما خوش نیاید، اما اگر بدانید که این غذا همراه با قیمه بوشهری ( در ادامه به معرفی این غذا پرداخته خواهد شد) که طعمی ترش و شور دارد سرو میشود، مطمئنا برای چشیدن آن کنجکاور خواهید شد. این پلوی شیرین ترکیباتی شامل برنج، شکر، زعفران و خلال پسته داردکه رنگ زرد ناشی از زعفران آن، چهره این غذا را دل انگیز می نماید.
قیمه بوشهری:
شاید با شنیدن نام قیمه تصویری متداول از قیمه برایتان تداعی شود، اما باید بگوییم که این غذا تفاوت های بسیاری با قیمه های معمول دارد. در درجه اول طعم آن است که ترکیبی ترش و شور دارد و همچنین شکل ظاهری آن که بدلیل کوبیدن گوشت، کاملا موقع سرو کش می آید. ترکیبات این غذا شامل لپه، پیاز، گوشت قرمز، گوجه فرنگی،گرد لیمو عمانی، دارچین و زردچوبه و زعفران است. همانگونه که پیشتر گفته شد، این غذا با شکر پلو در مجالس سرو میشود.
ته انداز مرغ و بادمجان :
این غذا یکی از قدیمی ترین غذاهای محبوب بوشهری است که ظاهر چشم نوازی دارد. البته ته انداز هر کدام از مواد یاد شده به تنهایی نیز در این منطقه طبخ میشود و ته انداز مرغ و بادمجون در واقع ترکیبی از هر دو غذاست. برای پخت این غذا پس از مرغ را پس از پخته شدن با پیاز و سبزیجات معطر در هنگام دم کردن پلو در لابلای آن دم میکنند و بادمجانها را بصورت ته دیگه در کف ظرف قرار میدهند. گفتنی است در بین مردم بوشهر انواع ته انداز ماهی و میگو نیز طرفداران خود را دارد.
پیش تر بیان شد که وجود نخلستان های وسیع و انواع مختلف خرما تاثیر خود را بر روی دسرها و شیرینی های این منطقه گذاشته است. معروف ترین آنها رنگینک نام دارد.
رنگینک :
رنگینک از دسرهای معروف و پرطرفدار بوشهر است که بدلیل طبیعت گرم آن در کنار ماهی سرو میشود تا موجب تعدیل سردی ماهی شود. این دسر ساده و خوشمزه از خرما، گردو، آرد و روغن تشکیل شده که ابتدا گردوها را جایگزین هسته خرما کرده و در ظرف میچینند. سپس آرد را تفت داده و روغن به آن اضافه کرده و روی خرماهای چیده شده در ظرف میریزند. بدلیل مقوی بودن و کالری بالای این دسر، مصرف آن در ماه مبارک رمضان بسیار متداول است.
لگیمات:
لگیمات یا لیقمات در واقع شیرینی بومی منطقه بندر گناره است که در کل استان بوشهر رواج دارد. ماده اصلی این شیرینی مقوی شیره خرماست. لیگمات که از نظر ظاهری شباهت زیادی با بامیه دارد از آرد، نشاسته ذرت، شیره خرما، مایه خمیر، تخم مرغ و روغن درست میشود. ابتدا تمامی مواد خشک را مخلوط کرده و با آب آنها را خمیر میکنند و در ظرف بسته، در جای گرم به مدت 3 ساعت نگه میدارند تا اصطلاحا خمیر برسد. سپس تخم مرغ را به مواد اضافه میکنند تا خمیر نسبتا روانی بدست آید که توسط قیف به ظرف روغن داغ منتقل میشود و پس از سرخ شدن در شیره خرمایی که قبلا با حرارت گرم شده است قرار میدهند تا آن را جذب کند. پس از جذب شیره، آن را در صافی میگذراند تا روغن و شیره اضافی آن خارج شود.