کولونوسکوپی را بهتر بشناسید
کولونوسکوپی روشی است که از آن برای بررسی و مشاهده روده بزرگ و راست روده برای تشخیص زخم، رشد غیرطبیعی بافت روده و بافت ملتهب استفاده می‌شود. پزشک زمانی که با این نشانه‌ها: درد شکم همراه با خونریزی مقعد، کاهش وزن و مشکلات شدید در اجابت مزاج روبه‌رو می‌شود، برای بررسی دقیق کولونوسکوپی را پیشنهاد می‌دهد. برای انجام کولونوسکوپی دستگاه کولونوسکوپ از مقعد بیمار وارد بدن می‌شود و به روده بزرگ می‌رسد تا بررسی‌هایش را انجام بدهد. کولونوسکوپ وقتی وارد بدن می‌شود علاوه بر گرفتن تصویر با تشخیص پزشک می‌تواند نمونه‌برداری هم انجام بدهد تا در صورت نیاز روی آن ازمایش‌های خاص انجام شود. کولونوسکوپ یک لوله ۱۲۰ سانتی‌متری و انعطاف‌پذیر با ضخامتی به‌اندازه یک انگشت است که در سران یک دوربین و یک منبع نور تعبیه شده است.
کولونوسکوپی برای تشخیص چه بیماری‌هایی تجویز می‌شود؟
همان‌طور که گفتیم کولونوسکوپی یک روش درمان نیست و نوعی معاینه است که پزشک متخصص برای شناسایی بیماری‌های مختلف مربوط به روده انجام می‌دهد. مهم‌ترین مواردی که برای تشخیص آن‌ها کولونوسکوپی می‌کنند:
-بررسی سرطان روده
به گفته محققان تمام افراد بالای ۵۰ سال و به‌خصوص زنان در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند و بهترین و اصلی‌ترین راه شناخت آن از طریق کولونوسکوپی است.
-بررسی پولیپ‌های روده
پولیپ‌های روده می‌توانند نشانه‌های هشداردهنده‌ای برای سرطان روده بزرگ باشند. پزشک با کولونوسکوپی می‌تواند اندازه و شکل پولیپ‌ها را بررسی کند. هرچه اندازه پولیپ بزرگ‌تر باشد احتمال بدخیم بودن آن بیشتر است.
-بررسی کمبود آهن
یکی از دلایل کمبود آهن در بدن وجود التهاب در روده یا حتی سرطان روده بزرگ است. زخم‌هایی که باعث از دست رفتن خون در بدن می‌شوند از طریق کولونوسکوپی بررسی می‌شوند.
-تشخیص وجود خون در مدفوع
بهترین روش برای بررسی دلایل وجود خون در مدفوع و خونریزی مقعدی، کولونوسکوپی است. وجود خون در مدفوع می‌تواند نشانه بیماری‌های خطرناک یا حتی بدون خطر باشد اما تشخیص آن با پزشک است.
-بررسی کاهش وزن
گاهی کاهش وزن بدن مشکوک است و پزشک برای تشخیص دلایل آن کولونوسکوپی را پیشنهاد می‌کند.
-بررسی تغییر در اجابت مزاج
مشکلاتی مثل یبوست‌های شدید و اسهال‌های بی‌مورد و شدید هم با کولونوسکوپی شناخته می‌شود.
-دردهای شکمی شدید و نفخ
-احساس نیاز به تخلیه حتی پس از داشتن حرکات روده‌ای
-تغییر رنگ یا شکل مدفوع
-نازک شدن مدفوع
کولونوسکوپی چگونه انجام می‌شود؟
قبل از کولونوسکوپی از طریق سرم به بیمار داروهایی برای کنترل ریتم قلب، فشار خون تزریق می‌شود. معمولا از طریق همان سرم به بیمار داروهای آرام‌بخش هم تزریق می‌شود تا بیمار آرام شود و درد کمتری حس کند.
در کولونوسکوپی بیمار باید باید به پهلو چپ بخوابد. ممکن است پزشک از بیمار بخواهد زانوها را روی قفسه سینه قرار دهد تا زاویه بهتری از روده پیدا کند. پزشک لوله انعطاف‌پذیر کولونوسکوپ را از مقعد وارد بدن می‌کند و به آرامی آن را به روده بزرگ می‌فرستد. دوربینی که به انتهای کولونوسکوپ وصل است، تصاویر دریافتی را به یک صفحه نمایش می‌فرستد تا پزشک بررسی کند.
قبل از کولونوسکوپی چه کارهایی باید انجام بدهید؟
کولونوسکوپی آن‌طور هم سخت و ناخوشایند نیست اما برای انجام آن باید آماده باشید و نکات مهم آن را بدانید.
-زمان انجام کولونوسکوپی خیلی طولانی نیست. متوسط زمان مورد نیاز برای انجام این روش بین ۴۰ تا ۶۰دقیقه است.
- اگر دارویی مصرف می‌کنید، حتما به پزشک متخصص اطلاع بدهید. اگر داروها بر کولونوسکوپی تاثیر بگذارند ممکن است پزشک توصیه کند چند روزی آن‌ها را مصرف نکنید. داروهایی مثل رقیق‌کننده خون، داروهای دیابت و ویتامین‌های حاوی آهن از جمله داروهای غیرمجاز در انجام کولونوسکوپی هستند.
- همچنین پزشک یا کولونوپیست باید از آلرژی‌ها و بیماری‌های بیمار مطلع باشد. اگر بیمار در گذشته آنتی بیوتیک مصرف کرده حتما باید به پزشک اطلاع بدهد.
- قبل از انجام کولونوسکوپی روده‌ها باید خالی و تمیز باشند به همین دلیل پزشک قبل از انجام آن برای بیمار داروهای ملین تجویز می‌کند.
- پزشک توصیه می‌کند سه روز تا یک هفته قبل از کولونوسکوپی نباید مواد غذایی سخت سنگینی بخورید که در روده‌ها باقی بمانند. حواس‌تان به میوه‌ها و غذاهای زنگی که می‌خورید باشد. غذاهایی که رنگ خاصی دارند ممکن است پزشک را در تشخیص به اشتباه بیندازند.
- یک روز قبل از کولونوسکوپی بیمار باید غذاهای آبکی و شل بخورد. مثل سوپ و آب‌میوه. غذاهای ژلاتینی، معجون‌های شل و آبکی بهترین پیشنهاد است.
- اگر زمان کولونوسکوپی بیمار صبح باشد، پزشک توصیه می‌کند بعد از نیمه شب غذا یا نوشیدنی مصرف نکند.
-یک هفته قبل از کولونوسکوپی نباید داروهای ضدالتهابی و استر‌‌‌وييدی مصرف کنید.
- اگر یبوست دارید بهتر است دو عدد قرص بیزاکودیل روز قبل و دو عدد هم صبح روز انجام کولونوسکوپی مصرف کنید.
مراقبت‌های بعد از کولونوسکوپی
- ۲۴ ساعت اول بعد از کولونوسکوپی خیلی مهم است برای همین هم پزشکان توصیه می‌کنند حتما یک همراه داشته باشید. به دلیل تزریق داروهای آرام‌بخش و مسکن باید چند ساعتی روی تخت بمانید.
- یک روز بعد از کولونوسکوپی باید استراحت کنید و نباید کار سنگین و رانندگی انجام بدهید.
- باید مقدار زیادی آب بنوشید.
- بهتر است غذای سفت و خشک نخورید و از داروهای مسهل استفاده کنید. غذاهای فیبردار بهترین پیشنهاد برای این بیماران است.
اگر این نشانه‌ها را داشتید، حتما به پزشک مراجعه کنید
۱. اگر خونریزی مقعدی دارید و مقدار این خونریزی بیشتر از حد طبیعی و نرمال است.
۲. احساس درد شدید شکم، نفخ و سفت شدن شکم
۳. استفراغ و ضربانات نامنظم قلب. اگر تپش قلبتان بیشتر از همیشه است، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
۴. حرکات غیرمعمول روده
۵ . تغییر رنگ مدفوع
۶. مشکلات تنفسی
کولونوسکوپی چه فوایدی دارد؟
محققان سرطان معتقدند که انجام کولونوسکوپی خطر بروز روده بزرگ را تا حد زیادی کم می‌کند. پولیپ‌ها که منشأشان پوشش داخلی روده بزرگ است، معمولا هیچ علامتی ندارند و به صورت تصادفی در کولونوسکوپی دیده می‌شوند این پولیپ‌ها اگر زود درمان نشوند ممکن است به سرطان روده بزرگ تبدیل شوند. با بررسی و تشخیص پولیپ‌ها می‌توان آن‌ها را عمل جراحی برداشت و جلوی سرطان روده بزرگ را گرفت.
آیا کولونوسکوپی درد دارد؟
قبل از کولونوسکوپی پزشک یا کولونوسکوپیست به بیمار داروی مسکن و آرام‌بخش تزریق می‌کند به همین دلیل بیمار دردی حس نمی‌کند.
هزینه کولونوسکوپی چقدر است؟
هزینه کولونوسکوپی به جایی که انجام می‌دهید بستگی دارد. اگر در یک مرکز خصوصی کولونوسکوپی کنید هزینه این روش بین ۴۰۰ تا ۷۰۰ هزارتومان است اما اگر در یک مرکز دولتی کولونوسکوپی می‌کنید بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان برایتان هزینه دارد.
