به گزارش قلم، درجلسه امروز شورای اسلامی شهر تهران لایحه برنامه
عملیاتی ایمن سازی ساختمان‌های ناایمن بلند مرتبه و پرخطر شهر تهران و رفع
خطر احتمالی در شورا بررسی شد.
متن این لایحه به شرح زیر است:
در اجرای مصوبه چهاردهمین جلسه رسمی دوره پنجم شورای اسلامی شهر تهران مورخ
۱۳۹۶.۷.۲۵ با عنوان الزام شهرداری تهران به ارائه لایحه برنامه عملیاتی
ایمن سازی ساختمان‌های بلند مرتبه شهر تهران (اعم از مسکونی و غیرمسکونی) و
رفع خطر احتمالی» -ابلاغی به شماره ۱۶۰.۲۳۶۷.۱۶۸۷۵ به تاریخ ۱۳۹۶.۷.۲۷ و
نیز در راستای وظایف مندرج در بند چهاردهم (۱۴) ماده پنجاه و پنجم (۵۵)
قانون شهرداری‌ها مصوب ۱۳۳۴.۰۴.۱۱ مجلس شورای ملی با اصلاحات و الحاقات
بعدی، مصوبه مورخ ۱۳۹۵.۱۲.۱۸ شورای عالی شهرسازی و معماری ایران پیرامون
حادثه ساختمان پلاسکو و ماده هشتاد و هفتم (۸۷) برنامه پنج ساله سوم توسعه
شهر تهران، شهرداری تهران مکلف است از طریق تقویت تعامل، همکاری، هماهنگی و
جلب مشارکت سازمانها و مراجع ذی مدخل در موضوع ایمن سازی ساختمان‌های بلند
مرتبه (اعم از مسکونی و غیرمسکونی) با اولویت حفاظت در برابر حریق،
اقدامات و هماهنگی‌های لازم را در اجرای کامل مفاد این مصوبه به عمل آورد.
ماده یکم (۱): عناوین، اصطلاحات و واژه‌هایی که در متن این مصوبه استفاده شده است، دارای معانی و دامنه کاربرد به شرح ذیل می‌باشند:
الف) سازمان: منظور آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران می‌باشد.
ب) مباحث مقررات ملی ساختمان: منظور آخرین ویرایش مباحث مقررات ملی ساختمان ابلاغی از طرف وزارت راه و شهرسازی می‌باشد.
ج) ساختمان‌های مشمول مصوبه: ساختمانی است که حداقل یکی از شرایط زیر را دارا باشد:
۱. ارتفاع ساختمان از تراز زمین معبر مجاور ۳۰ متر و بیشتر (ساختمان بلندمرتبه)
۲. تعداد طبقات ۸ طبقه و بیشتر (ساختمان بلندمرتبه)
۳. ساختمان‌هایی که دارای حداقل یک کف با عمق بیش از ۹ متر نسبت به پایین‌ترین تراز تخلیه خروج هستند (ساختمان‌های عمیق)
۴. ساختمان‌هایی که بر اساس مباحث مقررات ملی به ویژه مبحث سوم مقررات ملی
ساختمان و استانداردهای مرجع به تشخیص کارشناسان سازمان (زیر نظر کمیته
تخصصی موضوع ماده چهارم (۴) مصوبه) دارای درجه خطرپذیری (ریسک) بالا باشند.
د) تصرف: نوع بهره گیری از بنا یا بخشی از آنکه برای مقاصد معلوم در دست
بهره برداری است و یا قرار است برای آن مقاصد مورد استفاده قرار گیرد که
شامل گروه‌های تصرف مسکونی، اقامتی، آموزشی، درمانی، مراقبتی، تجمعی،
حرفه‌ای، اداری، کسبی، تجاری، صنعتی، انباری، مخاطره آمیز و متفرقه
می‌باشد.
ه) دستور العمل ایمنی ساختمان: منظور ضوابط و دستورالعمل‌هایی است که توسط
سازمان جهت کنترل و نظارت بر رعایت اصول ایمنی در طراحی، اجرا و بهره
برداری ساختمان‌های مشمول این مصوبه بر اساس مقررات ملی ساختمان و
استانداردها و آئین نامه‌های حفاظت در برابر حریق تهیه و به مدیران (مالکان
و ذینفعان) ساختمان‌ها جهت اعمال تمهیدات اصلاح ابلاغ می‌گردند.
و) تاییدیه ایمنی ساختمان» گواهی اجرای دستورالعمل ایمنی ساختمان و تمهیدات
حفاظت در برابر حریق که بر اساس بازدید کارشناسی سازمان صادر می‌گردد.
ماده دوم (۲): شهرداری تهران مکلف است ظرف مدت شش (۶) ماه از تاریخ ابلاغ
این مصوبه نسبت به شناسایی کلیه ساختمان‌های موضوع این مصوبه در شهر تهران
در قالب یک سامانه برخط به تفکیک نوع کاربری، تصرف و مالکیت (دولتی، خصوصی،
وقفی و سایر موارد) اقدام نماید به نحوی که دسترسی لازم برای شهرداران
مناطق، سازمانها و سایر نهادهای مرتبط مانند مراجع قضائی و کلیه اشخاص
حقیقی و حقوقی بنا بر تشخیص کمیته موضوع ماده چهارم (۴) این مصوبه با رعایت
سطوح دسترسی فراهم گردد و هشدارهای کنترلی لازم به صورت مستمر به شرح
مراحل ذیل قابل رصد باشد:
الف) مرحله شناسایی و اولویت بندی: کلیه مستندات موجود از مشخصات
ساختمان‌های موضوع این مصوبه اعم از گواهی پایان کار، نقشه‌های معماری،
نقشه‌های سازه‌ای، نقشه پلان تخلیه اضطراری (با درج محل استقرار تجهیزات
آتش نشانی ساختمان بر روی نقشه) و نوع معابر اطراف ساختمان بلند مرتبه از
نظر امکان نفوذ در زمان بحران و امکان استقرار تجهیزات آتش نشانی و امداد و
نجات بایستی در سامانه مزبور درج گردد. در صورت فقدان این مستندات، اخطار
عدم وجود در سامانه درج می‌گردد و به مالک اخطار الزام به تهیه نقشه‌های
مزبور ابلاغ می‌گردد.
تبصره: ساختمان‌های شناسایی شده بر اساس درجه خطرپذیری مطابق شیوه نامه‌ای
که توسط کمیته تخصصی موضوع ماده چهارم (۴) این مصوبه بر مبنای مباحث مقررات
ملی ساختمان و استانداردهای مرجع تهیه می‌گردد اولویت بندی شده و بر مبنای
این اولویت بندی، مراحل اخطار، ایمن سازی و بازرسی دوره‌ای مطابق بندهای
«ب» و «ج» این ماده اعمال می‌گردد.
ب) مرحله اخطار و ایمن سازی: سازمان موظف به صدور اخطار و دستورالعمل ایمنی
بهره برداری موقت و دائم متناسب با شرایط ساختمان به منظور تأمین حداکثر
شرایط ایمنی قابل اجرا بر اساس مباحث مقررات ملی ساختمان و استانداردهای
مرجع برای ساختمان‌های مشمول بند «الف» می‌باشد. به مدیران (مالکان و
ذینفعان) ساختمان‌های مذکور، مهلت حداکثر شش ماهه جهت اجرای دستورالعمل
ایمنی ابلاغی و انجام تمهیدات اصلاحی جهت رفع خطر از ساختمان داده می‌شود.
در صورت عدم تمکین و عدم همکاری مؤثر مدیران (مالکان و ذینفعان)
ساختمان‌ها، شهرداران مناطق بیست و دوگانه مکلف به صدور اخطار طی دو مرحله
با فواصل یک ماهه برای الزام مالکین به رفع خطر از ساختمان‌های موضوع این
ماده می‌باشند. پس از اتمام مدت اخطارهای مزبور و در صورت عدم صدور تاییدیه
ایمنی با اعتبار یکساله برای ساختمان‌های مذکور، شهرداران مناطق بیست و
دوگانه مکلف هستند با استفاده از کلیه ظرفیت‌های قانونی خود و ظرفیت‌های
قانونی قوه قضائیه و نیروی انتظامی و سایر نهادها، سازمانها و ارگان‌های
دولتی و عمومی نسبت به ممانعت از بهره برداری تا زمان اجرای کامل
دستورالعمل ایمنی و صدور تاییدیه ایمنی اقدام نمایند.
تبصره یکم (۱): در موارد خاص که به تشخیص سازمان رفع خطر از ساختمان‌های
مشمول بر اساس شرایط معین شده این مصوبه میسر نمی‌باشد موضوع در کمیته
موضوع ماده چهارم (۴) این مصوبه مطرح و تعیین تکلیف می‌گردد.
تبصره دوم (۲): کلیه اخطارها و دستورالعمل‌های ابلاغی ایمنی به مدیران
(مالکان و ذینفعان) ساختمان‌های موضوع این مصوبه و مستندات اقدامات ایمن
سازی باید در سامانه مذکور قابل رؤیت و پیگیری باشند.
ج) مرحله بازرسی دوره‌ای و پایش مستمر: در راستای پایش مستمر ایمنی
ساختمان‌ها، سازمان موظف است پس از صدور «تاییدیه ایمنی ساختمان»، نسبت به
نظارت مستمر در خصوص حسن نگهداشت و حفظ استمرار کارکرد بهینه تمهیدات و
تأسیسات ایمنی و آتش نشانی توسط مدیران (مالکان و ذینفعان) ساختمان اقدام
نماید. در صورت نقض شرایط صدور تاییدیه ایمنی ساختمان، سازمان مکلف به لغو
تاییدیه ایمنی ساختمان و ارجاع مجدد پرونده ساختمان مذکور به مرحله اخطار و
ایمن سازی مطابق بند «ب» می‌باشد.
تبصره یکم (۱): زمان بندی بازرسی‌های دوره‌ای و چک لیست‌های مربوطه در
چارچوب دستورالعملی که توسط کمیته تخصصی موضوع ماده چهارم (۴) این مصوبه بر
مبنای مباحث ۳، ۱۲، ۱۳، ۱۵، ۱۷، ۲۰ و ۲۲ مقررات ملی ساختمان و مطابق مفاد
مصوبه شورای اسلامی شهر تهران با عنوان «توسعه و بهبود خدمات ایمنی و آتش
نشانی» - ابلاغی به شماره ۱۶۰.۲۲۲۳.۱۷۷۱۱ به تاریخ ۱۳۹۵.۷.۱۸ تهیه می‌گردد
انجام می‌پذیرد. کلیه چک لیست‌ها و مستندات بازرسی دوره‌ای باید در سامانه
موضوع این ماده قابل رؤیت و پیگیری باشند.
تبصره دوم (۲): در خصوص آن دسته از ساختمان‌های موضوع این مصوبه که تصرف
کسبی / تجاری، کارگاهی، صنعتی و یا انبار دارند، شهرداری تهران مکلف است با
همکاری اتحادیه اصناف (موضوع بند «ز» ماده ۳۷ قانون نظام صنفی کشور و
اصلاحات بعدی آن) و همکاری شورای عالی حفاظت فنی (موضوع ماده ۸۵ قانون کار
جمهوری اسلامی ایران و اصلاحات بعدی آن)، پیگیری لازم برای صدور یا تمدید
جواد صنفی منوط به اخذ تاییدیه ایمنی از سازمان را اعمال نماید.
تبصره سوم (۳): در صورتی که در بازرسی‌های دوره‌ای موضوع این ماده، عدم
انطباق نحوه بهره برداری ساختمان با کاربری مجاز در گواهی پایان کار
ساختمانی محرز گردد سازمان موظف به ارجاع موضوع به کمیسیون ماده ص (۱۰۰)
علاوه بر انجام اقدامات مرحله اخطار و ایمن سازی (موضوع بند «ب») می‌باشد.
ماده سوم (۳):
شهرداری تهران مکلف است حسب اعلام سازمان، اقدامات ذیل را در راستای تسهیل
دسترسی خودروهای آتش نشانی و انجام عملیات امداد و نجات در ساختمان‌های
بلندمرتبه به عمل آورد:
الف) شناسایی و رفع موانع دسترسی خودروهای عملیاتی آتش نشانی (به ویژه
بالابرها و نردبان‌های هیدرولیکی) به طور خاص رفع و جابجایی موانعی نظیر
کابل‌های برق هوایی، تیرهای برق، درختان و سایر موانع مزاحم دیگر در سطح
معابر که توسط سازمان گزارش می‌گردد، از طریق همکاری با سازمانها و نهادهای
ذیربط از قبیل سازمان بوستانها و فضای سبز، شرکت توزیع نیروی برق تهران
بزرگ و نظایر آن طی مدت حداکثر سه سال از تاریخ ابلاغ این مصوبه به منظور
تسهیل شرایط امدادرسانی به شهروندان؛
ب) شناسایی نقاط و محدودیت‌هایی از معابر شهر تهران که توقف حاشیه‌ای
خودروها، مانع دسترسی و استقرار بالابرها و نربان های هیدرولیکی آتش نشانی
جهت انجام عملیات در ساختمان‌های بلندمرتبه می‌گردد و اعمال تمهیدات
ترافیکی مؤثر مانند نصب تابلوی توقف مطلقاً ممنوع با همکاری پلیس راهور با
هدف تسهیل انجام عملیات امداد و نجات در ساختمان‌های بلندمرتبه طی مدت
حداکثر شش ماه از تاریخ ابلاغ این مصوبه؛
ج) در مواردی که دسترسی خودروهای آتش نشانی به علت تنگی معابر، شیب زمین و
سایر عوامل محدود کننده به تشخیص سازمان امکانپذیر نمی‌باشد، شهرداری
تهران، مکلف است با کسب نظر از سازمان طی مدت حداکثر شش ماه از تاریخ ابلاغ
این مصوبه با همکاری شرکت آب و فاضلاب استان تهران نسبت به نصب «شیرهای
هیدرانت آتش نشانی» به نحوی اقدام نماید که در مجاورت هر ساختمان بلند
مرتبه حداقل دو شیر هیدرانت آتش نشانی که یکی از آنها در فاصله حداکثر ده
(۱۰) متری و حداقل سه (۳) متری ساختمان و دیگری در فاصله حداکثر چهل وپنج
(۴۵) متری ساختمان نصب و آماده بهره برداری باشد؛
ماده چهارم (۴):
به منظور ایجاد مدیریت یکپارچه و هماهنگ تصمیم گیری های مورد نیاز در مراحل
اجرایی و پایش مستمر اجرای این مصوبه، کمیته‌ای با عنوان «کمیته تخصصی
ایمنی و آتش نشانی، تشکیل می‌گردد:
الف) اعضای کمیته:
۱) رئیس سازمان یا معاون حوزه پیشگیری و حفاظت از حریق سازمان (رئیس کمیته)؛
۲) مدیر کل دفتر تدوین مقررات ملی ساختمان وزارت راه و شهرسازی؛
۳) نماینده تام الاختیار دادستانی تهران؛
۴) نماینده تام الاختیار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (مدیرکل بازرسی و حفاظت فنی کار)؛
۵) مدیر کل امور اجرایی کمیسیون‌های ماده ۱۰۰ شهرداری تهران؛
۶) مدیر کل معماری و ساختمان معاونت شهرسازی و معماری (نایب رئیس)؛
۷) مدیر کل حقوقی شهرداری تهران؛
۸) رئیس یا معاون پیشگیری و کاهش خطرپذیری سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران؛
۹) یک نفر متخصص در زمینه ایمنی ساختمان‌ها در برابر خطر حریق به انتخاب شورای اسلامی شهر تهران؛
۱۰) نماینده تام الاختیار سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران؛
۱۱) یک نفر نماینده از تشکل‌های حرفه‌ای مرتبط با ایمنی در برابر حریق به انتخاب رئیس کمیته؛
تبصره: دبیرخانه کمیته در محل سازمان مستقر است. از نمایندگان سایر
سازمانهای ذی مدخل و مناطق بیست و دوگانه شهرداری تهران متناسب با موضوع
دستور جلسه کمیته جهت اعلام نظر و تصمیم گیری در خصوص موارد مطروحه در جلسه
دعوت به عمل خواهد آمد.
ب) شرح وظایف کمیته:
۱) تدوین و تصویب دستورالعمل‌ها و شیوه نامه‌های فنی و اجرایی مربوط به این
مصوبه و در صورت لزوم ارائه پیشنهادات لازم به دفتر مقررات ملی ساختمان
برای ابلاغ ضوابط تکمیلی به خصوص برای ساختمان‌هایی که قبل از ابلاغ اولین
ویرایش مبحث سوم مقررات ملی ساختمان ساخته شده اند؛
۲) تصمیم گیری در مورد نحوه اجرای مصوبه در موارد خاص و مواردی که به
دلایلی مانند عدم تمکین و عدم همکاری مؤثر مالک (ذینفع) و میزان خطرپذیر،
نیاز به مداخله مستقیم شهرداری تهران در امور ایمنی شهروندان (اولویت نظم
عمومی شهر بر حقوق خصوصوی مالکان) و استفاده از ظرفیت بند ۱۴ ماده ۵۵ قانون
شهرداری‌ها و سایر ظرفیت‌های قانونی ضرورت داشته باشد.
۳) ارائه پیشنهادهای لازم برای اصلاح قوانین و مقررات موجود در حوزه ایمنی
ساختمان‌ها به شورای اسلامی شهر تهران جهت ارائه و پیگیری از مراجع ذیصلاح
مانند شورای عالی استان‌ها و وزارت راه و شهرسازی؛
۴) پیگیری و نظارت بر حسن اجرای مصوبات کمیته و ایجاد هماهنگی در اجرای
تصمیمات توسط مناطق بیست و دوگانه شهرداری تهران به نحوی که در شرایط مشابه
به صورت کاملاً یکسان عمل شود و از هرگونه تساهل، تسامح و اعمال سلیقه
فردی در اجرای مفاد این مصوبه جلوگیری گردد.
ماده پنجم (۵): شهرداری تهران مکلف است ظرف مدت شش ماه از ابلاغ این مصوبه
به نحو مقتضی فهرست ساختمان‌های دارای تاییدیه ایمنی (به همراه تاریخ
اعتبار) و ساختمان‌های فاقد تاییدیه ایمنی را از طریق پورتال سازمان برای
ساختمان‌های مشمول این مصوبه منتشر و اطلاع رسانی نماید.
ماده ششم (۶): شهرداری تهران موظف است به منظور اجرایی نمودن این مصوبه و
تأمین منابع مالی مورد نیاز بر اساس مصوبه شورای اسلامی شهر تهران با عنوان
«تأمین منابع مالی پایدار سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی و راهکارهای
ارتقا کمی و کیفی تجهیزات و آموزش شهروندان شهر تهران» - ابلاغی به شماره
۱۶۰.۲۲۱۹.۱۵۱۲۹ به تاریخ ۱۳۹۵.۶.۲۰ اقدام نماید و پیش بینی‌های لازم را در
بودجه سنواتی اعمال نماید.
ماده هفتم (۷): شهرداری تهران موظف است هر شش (۶) ماه یکبار گزارش اجرای این مصوبه را به شورای اسلامی شهر تهران ارائه نماید.
