«شیائو لانگ» که جدیدترین کارمند استخدام شده در شعبه «جیوجیانگ»، «بانک ساخت‌وساز» چین است، همیشه به موقع سرکار حاضر می‌شود و هرگز تاخیر ندارد. او هرروز درمحل کار خود با خوشرویی درحالی که دندان‌های سپیدش می‌درخشد، به مشتریانی که وارد شعبه شانگهای می‌شوند می‌گوید:«چطور می‌توانم کمک‌تان کنم؟»
«شیائو لانگ» یا اژدهای کوچک یک کارمند عادی نیست. او نخستین روبات تمام اتوماتیک چین در بانک کاملا روباتیک چین است که بدون هرگونه دخالت انسان خدمات بانکداری به مشتریان خود عرضه می‌کند.
او با مهارت‌های گوناگونی که دارد به‌عنوان کارمند و نگهبان خدمات گوناگونی را عرضه می‌کند. مثلا با مشتریان صحبت می‌کند، کارت‌های بانکی را دریافت می‌کند، حساب‌های بانکی را چک می‌کند و حتی قادر است به سوالات ساده مشتریان پاسخ بدهد. بعد از یک گفت‌وگوی اولیه سریع با شیائو لانگ مشتریان از دروازه‌های الکترونیکی عبور می‌کنند که چهره و کارت شناسایی آن‌ها را اسکن می‌کند. این کار فقط یک‌بار انجام می‌شود و در مراجعات بعدی، اسکن چهره مشتری برای احراز هویت او کافی است و دستگاه می‌تواند صرفا با مشاهده چهره مشتری اطلاعاتی را که از قبل وارد شده، بازیابی کرده و به او اجازه ورود دهد.
پس از ورود مشتری به داخل بانک، این ماشین‌های گویا کاملا خودکارند که با ارائه خدماتی همانند باز کردن حساب، نقل‌وانتقال پول و تبدیل ارزهای خارجی و دیگر خدمات بانکی، بانک را اداره می‌کنند. پس از ورود به داخل بانک، روبات دیگری هست که در اتاق واقعیت مجازی با کمک رابط‌های ویدئویی با مشتریان گفت‌وگو می‌کند و به سوالات آن‌ها پاسخ می‌دهد.
همچنین تعداد زیادی دوربین‌های امنیتی درون بانک وجود دارد که هشت دوربین فقط در قسمت لابی نصب شده و تعدادی نیز کاملا دور از دید کار نگهبانان امنیتی انسانی را انجام می‌دهند.
البته تعداد مشتریانی که به این بانک مراجعه می‌کنند، زیاد نیست. زیرا بیشتر افراد در محدوده سنی 30 سال بیشتر کارهای بانکی خود را به صورت آن‌لاین انجام می‌دهند و به هرحال از آمدن به شعبات بانک‌ها خودداری می‌کنند درنتیجه دراین شعبه مشتریان مجبور نیستند در صف بایستند.
روبات پیشخدمات، روبات نگهبان
در جامعه کنونی چین روبات‌ها در زندگی روزانه مردم به‌طور فزاینده‌ای اداره امور را برعهده می‌گیرند. آن‌ها به‌ویژه برای مقاصد امنیتی کاربردهای زیادی دارند. مثلا در بیشتر ایستگاه‌های قطار و مترو به‌عنوان نگهبان‌های امنیتی سعی در مراقبت از مسافران دارند. مثلا گارد امنیتی در ایستگاه راه‌آهن شرق ژنگ ژو به نحوی برنامه‌ریزی شده که صورت مسافران را اسکن کرده و به سوالات متداول مردم پاسخ بدهد.
مدیرعامل شرکت چینی تجارت الکترونیک JD.com اخیرا پیش‌بینی کرده است که روبات‌ها سرانجام در صنایع سبک جایگزین نیروی کار انسانی خواهند شد. با توجه به بررسی‌های انجام شده iResearch حجم تولیدات صنعتی در بخش صنایع سبک تا سال 2020 با سه برابر رشد نسبت به میزان کنونی از مرز 5/7میلیارد پوند بگذرد.
روبات‌های آشپز، پیشخدمت
روبات‌ها در بخش آشپزی هم مهارت‌های رضایتبخشی دارند. این فعالیت هم در رستوران‌ها و هم در آشپزخانه‌های صنعتی با موفقیت همراه بوده است. سال گذشته ویدئویی از یک کارخانه اتوماتیک کباب‌پزی در رسانه‌های اجتماعی چین پخش شد که عملکرد این روبات را در آشپزی به نمایش گذاشت.
البته روبات پیشخدمت‌ها و روبات گارسون‌ها سال‌هاست که مد روز شده و در بیشتر رستوران‌ها رسم شده که مشتریان را با تجربه‌های جدید و منحصربه‌فرد و نو به‌خود جذب کنند. صرفه‌جویی در هزینه و دستمزد کارکنان نیز هدف دیگری بود که صاحبان رستوران‌ها را بسیار به این روبات‌ها علاقه‌مند کرد هرچند که عملکرد روبات گارسون‌ها برای یک مشتری گرسنه به گونه خسته‌کننده‌ای کند است. علاوه بر این حرکات این روبات گارسون‌ها از قبل برنامه‌ریزی شده و غیرمنعطف است. درنتیجه عملکرد آن‌ها برای بعضی رستوران‌ها بیش از آن‌که مفید باشد، مشکل ساز شده است.
روباتیک؛ قلب همه صنایع
اما در چین ظهور صنعت روباتیک بخش محوری همه برنامه‌ها و جاه‌طلبی‌های اقتصادی پکن است. طرح توسعه صنعت روباتیک پکن یک برنامه پنج‌ساله است که طبق آن تولید دست‌کم صدهزار روبات صنعتی را تا سال 2020هدف قرار داده است تا از این طریق بتواند سیستم ضعیف تولیدات صنعتی این کشور را تاحدودی راه‌اندازی کند.
پروفسور«یو-ژوو» از دپارتمان علوم زمین و جغرافیا در کالج «ورسر» می‌گوید:«در زمینه هوش‌مصنوعی و صنعت روباتیک چین به وضوح علاقه‌مند است که جایگاه برترو پیشروی جهانی را از آن خود کند. درواقع در پشت همه تلاش‌های چین برای توسعه «زنجیره ارزش» حرکت به سوی صنایع روباتیک نهفته است.»
درواقع چین تلاش دارد با تحلیل و توسعه «زنجیره ارزش» که بر پایه اصل اقتصادی «مزیت» استوار است، در مقایسه با رقبای خود بهترین عملیات را در بخش‌هایی ارائه دهد که از مزیت تولید نسبی در مقایسه با شرکت‌های خارجی رقیب برخوردار است. درنتیجه تحلیل زنجیره ارزش سیاستگذاران اقتصادی چین به این نتیجه رسیده‌اند که به‌طور همزمان، شرکت‌های تولیدکننده کالاهای الکترونیک می‌توانند بهترین ارزش را در بخش روباتیک و هوش‌مصنوعی به مشتریان‌شان برسانند. یک زنجیره ارزش طیف کاملی از فعالیت‌ها شامل طراحی، تولید، بازاریابی و توزیع را دربرمی‌گیرد که کسب‌وکارها برای تبدیل یک محصول یا خدمات از «مفهوم» به «تحویل به مشتری» طی می‌کند.
کاهش ده‌ها هزار نفر ازکارکنان شرکت «فاکس کان»
«یو ژوو» می‌افزاید:«باتوجه به افزایش دستمزد کارکنان وکاهش نیروی کار سطح پایین شما به‌عنوان یک شرکت تولیدکننده ناگزیر به جایگزینی سیستم اتوماسیون به جای نیروی کار هستید و روبات‌ها به‌طور طبیعی جایی است که توجه صاحبان شرکت‌ها را به‌خود جلب می‌کنند. درنتیجه روبات‌ها واقعا به‌عنوان روشی شناخته‌شده‌اند که سبب ارتقای عملکرد و نیز کاهش هزینه و درنهایت کالایی کارآمدتر و ارزان‌تر می‌شود.
طبق آمار‌های به‌دست آمده از سوی فدراسیون بین‌المللی روبات‌ها، چین با سهمی به ارزش خالص 30میلیارد دلار هم اکنون هم بزرگ‌ترین سهامدار در بازار جهانی روباتیک است. شرکت تایوانی «فاکس کان» اخیرا با جایگزین کردن نیروی کار ماشینی، ده‌ها هزار نفر از کارکنان خود را کاهش داد. این شرکت اعلام کرده است که بیش از 40 هزار روبات ویژه کار درکارخانجات راه‌اندازی کرده است. این شرکت در نظر دارد تا سال 2020 به هدف تعیین‌شده خود یعنی ماشینی کردن 30درصد از کل نیروی کارخانه دست یابد.
ظهور و برآمدن روبات‌ها همچنین ارتباط تنگاتنگی با سرمایه‌گذاری‌های سنگین بخش دولتی و خصوصی در زمینه فناوری‌های هوش‌مصنوعی برای تشخیص چهره دارد. در شنزن، شانگهای و پکن، مقامات محلی از این فناوری‌ها برای تشخیص هویت متخلفان از مقررات رانندگی در جاده‌ها و خیابان‌ها استفاده می‌کنند. با کمک این دستگاه‌های مجهز به هوش‌مصنوعی از افرادی که مقررات را رعایت نمی‌کنند و به‌طور خلاف تردد می‌کنند، عکسبرداری می‌شود و پسی از تشخیص هویت، یا بلافاصله پیام‌های فوری به آن‌ها تذکر داده می‌شود یا نام و مشخصات‌شان به‌عنوان فرد خاطی روی صفحه نمایش‌های بزرگ در خیابان‌ها به نمایش درمی‌آید تا مایه شرمندگی آن‌ها باشد.
دریکی از جشنواره‌های سالانه در شهر «جینگدائو» پلیس محلی با استفاده از شبکه‌ای از دوربین‌ها و فناوری‌های تشخیص چهره، چهره 2.3میلیون شرکت‌کننده دراین جشنواره را اسکن کرد. از این بین کسانی که از قبل در پایگاه داده‌های پلیس دارای سابقه اعتیاد به موادمخدر بودند، شناسی و مورد آزمایش قرار گرفتند.
سفارش غذا با فناوری تشخیص چهره
در بین انواع استفاده‌ها از فناوری هوش‌مصنوعی در تشخیص هویت، در رستوران KFC شعبه «هانگ ژو» مشتریان می‌توانند فقط با نشان دادن چهره خود هزینه غذای سفارش داده شده را پرداخت کنند. بعضی خرده‌فروشان دیگر از جمله فروشگاه «تن سنت» درحال آزمایش فروشگاه‌های بدون صندوقدار هستند.
«جفری دینگ» محقق موسسه آینده بشری در دانشگاه آکسفورد می‌گوید:«خطرناک است اگر کیفیت را قربانی کمیت کنید. از این رو درحال‌حاضر نگرانی‌هایی درباره نحوه استفاده از هوش‌مصنوعی و روباتیک و آثار آن بر طبقات اجتماعی، تقسیم ثروت و تشدید نابرابری‌ها وجود دارد.»
از دیگر سو مواردی از نقض حریم خصوصی در چین به سرعت در حال افزایش است. طبق یک نظرسنجی ملی که مقامات چین انجام داده‌اند، روشن شده است که 90 درصد از مشتریان چینی احساس می‌کنند که توسعه هوش‌مصنوعی تهدیدی جدی برای حفظ حریم خصوصی آن‌ها شده است.
روبات ژورنالیست
در جدیدترین خبرها درحوزه روباتیک، چین موفق به تولید روبات ژورنالیست شد. این روبات با همکاری شرکت Xinhua با شرکت موتور جست‌وجو Sogou.com ایجاد شده است. سازندگان این روبات برای راه‌اندازی و عملکرد این روبات، فیلم‌های پخش زنده را بر الگوریتم دستگاه روباتیک قرار دادند تا به روبات یا هوش‌مصنوعی صحبت کردن را بیاموزد که نقش خبرنگار را ایفا می‌کند.
طبق مندرجات وبلاگ Xinhua،هدف از به‌کار گیری AI در روباتی که نقش خبرخوان یا گوینده را ایفا می‌کند، کاهش هزینه‌های تولید خبر و بهبود کارایی آن با کاهش خطاهای انسانی بوده است.
این روبات زن که «شین شیائومنگ» نام دارد، قادر است حرکات و حالات چهره انسان را در هنگام قرائت خبر تقلید کند. همکار مرد این روبات نیز که «شین شیاهوا» نام دارد و نخستین‌بار سال گذشته در یک برنامه خبری ظاهر شد در این ویدئو حضور دارد.
روباتی که مشق می‌نویسد
استفاده از روبات‌ها درچین فقط منحصربه صاحبان صنایع، مشاغل، پلیس و فروشگاه‌ها نیست. درواقع دامنه بهره‌گیری از هوش‌مصنوعی به‌حدی گسترش یافته که بسیاری از افراد حتی دانش‌آموزان قادر به خرید آن و استفاده در مصارف ساده روزمره هستند. آخرین نمونه از این دست استفاده از یک روبات برای نوشتن مشق و تکالیف درسی یک دانش آموز چینی بوده است.
این دانش‌آموز ابتدا یک روبات نویسنده را خریداری کرد و سپس به جای این‌که از روبات بخواهد الگوهای تکراری را بنویسد با ایجاد تغییراتی در طراحی نرم‌افزاری موفق شد که روبات را وادارد از دستخط وی کپی کند و در اصل تکالیف را به صورت اختصاصی برای او بنویسد. البته این تنها مورد در زمینه استفاده از روباتیک برای فعالیت‌های آموزشی مجاز یا غیرقانونی در چین نیست. بعضی از دانش‌آموزان یا دانشجویان چینی برای نوشتن از قلم‌های لیزری و حتی دستگاه کپی کمک می‌گیرند.
کارکنانی که نگرانی یا افسردگی کارشان را مختل نمی‌کند
هنگامی که سخن از کارایی روبات‌هاست، یکی از مزیت‌های روبات برانسان این است که احساسات نمی‌تواند کارایی او را کاهش دهد یا مختل کند. به بانک ساخت‌وساز چین درشانگهای باز گردیم. «شیانگ لانگ» روبات بانکدار هیچ یک از مشکلات موجودات انسانی را ندارد. او هیچ‌گاه خشمگین نمی‌شود، فریاد نمی‌کشد و نگران آینده نیست. پس اگر از او درباره آینده شغلی‌اش و چشم‌اندازش به وضعیت زندگی سوال کنید، او فقط لبخندزنان به شما نگاه می‌کند و پلک می‌زند!
