آشنایی با مدال ادبی نیوبری
جایزهای به نام پدر ادبیات کودکان
«مدال نیوبری» یا (Newbery Medal) اولین جایزه ادبی کتاب کودکان در جهان است که از نام جان نیوبری، پدر ادبیات کودکان گرفته شده است اما جان نیوبری کیست و چرا به او پدر ادبیات کودکان میگویند؟
جان نیوبری یادآور نام انتشارات معروفی به همین نام در قرن هجدهم میلادی برای کودکانونوجوانان است. با این حال ما اکنون این نام را با کسی میشناسیم که از او باعنوان پدر ادبیات کودکان یاد میکنند. نیوبری و انتشاراتش از آن رو شهرت دارند که برای اولینبار در قرن هجدهم میلادی آثاری اختصاصی برای کودکان منتشر کردند. جدای از اهمیتش در زمینه فرهنگ، از نظر تجاری هم تجربه موفقی شد و توانست نام نیوبری را جهانی کند.
از نيوبري بيشتر بدانيد
او به سال ۱۷۱۳ در «برکشایر» انگلستان به دنیا آمد. در خانوادهای که ادارهاش را پدری کشاورز برعهده داشت. در نوجوانی شاگرد چاپخانه شد و اگرچه صاحب چاپخانه چندی بعد تصمیم به واگذاری چاپخانه گرفت اما نیوبری کارش را ازدست نداد و با صاحب جدید چاپخانه وارد همکاری شد. وقتی کارفرمای جدید هم از دنیا رفت، برادرش و نیوبری اداره چاپخانه را برعهده گرفتند. دو سال بعد، نیوبری با همسر کارفرمای درگذشته که «جوردان ماری» نام داشت، ازدواج میکند و از او دارای سه فرزند میشود.
جان نیوبری در آستانه نیمه قرن هجدهم کار خود را در زمینه انتشارات بهطور حرفهای شروع کرد و همزمان سعی کرد خوتد را به مطالعاتی در این زمینه تجهیز کند. مدتی بعد از اینکه چند کتاب انتشار داد، فروشگاهی در لندن تاسیس کرد و به پسرخوانده خود یعنی پسر کارفرمای سابقش مسئولیت داد که عهدهدار کار آن فروشگاه شود. انتشار چندین کتاب برای بزرگسالان در آن دوره، از جمله فعالیتهای نیوبری بود. با این حال عشق او به چاپ آثار کودکان، مسیر زندگیاش را بهسوی انتشار آثاری اختصاصی برای کودکان هدایت کرد. کتاب جیبی «زیبای کوچولو» اولین اثری بود که جان نیوبری برای کودکان در انتشاراتش به چاپ رساند. کتابی که موفقیتی چشمگیر پیدا کرد و باعث مصممتر شدن او برای ادامه دادن آن راه شد.
جایزه نیوبری چگونه شکل گرفت؟
در سال 1922 بود که انجمن کتابخانههای آمریکا اهدای جایزهای به این نام بهعنوان جایزه ادبیات کودکان را آغاز کرد. از «فردریک میلچر» مدیر موسسه انتشارات «آرآرباکر» بهعنوان کسی یاد میشود که ایده ترتیب دادن چنین جایزهای را مطرح کرد. برنده مدال سالانه نیوبری کسی است که از نظر اعضای انجمن خدمات کتابخانهای کودکان، مهمترین اثر داستانی کودکان را نوشته و در قالب کتاب منتشر کرده باشد. یعنی وظیفه انتخاب اثر برتر برعهده اعضای انجمن خدمات کتابخانهای کودکان است. جایزه نیوبری علاوه بر کتاب برتر سال، فهرستی از کتابهای برگزیده سال در زمینه ادبیات کودکان را انتخاب و فهرست برگزیدگان را در ماه ژوییه هر سال اعلام میکند. مدال نیوبری یکی از دو جایزه ادبی معتبر در حوزه ادبیات کودکان است. دیگر جایزه ادبی معتبر در این حوزه، جایزه «کالدکات» است.
متولیان جایزه نیوبری، هدف از اهدای این جایزه را مشتمل بر سه انگیزه اصلی میدانند که عبارتند از تشویق پدیدآورندگان برتر کتاب کودک، تشویق کتابداران به خدماترسانی بهتر برای کودکان و علاقهمند کردن کودکان به ادبیات.
برندگان نيوبري
در بین کسانی که تاکنون موفق به دریافت مدال نیوبری شدهاند، چند نفر از آنها توانستهاند دو بار و در دوره این جایزه را از آن خود کنند. از بین آنها میتوان به نامهایی همچون «ایالکوئینزبرگ»، «ژوزف کروم گلد»، «لوئیس لوری»، «کاترین پاترسون» و «الیزابت جورج اسپیر» اشاره کرد. کسانی هم هستند که نامشان چندبار در فهرست برگزیدگان آمده اما تاکنون موفق به دریافت جایزه اصلی یعنی مدال سالانه نیوبری نشدهاند. از بین این نویسندگان میتوان «لورا اینگالز وایلدر» را نام برد که آثارش تاکنون پنجبار در فهرست برگزیدگان سال جایزه نیوبری قرار گرفته اما تا به امروز جایزه اصلی از آن او نشده است.