تولید گوشت آزمایشگاهی؛ از سلولهای بنیادین
فناوری خاصی که پشت این ایده یعنی تولید یا «رشد گوشت آزمایشگاهی» وجود دارد، با عنوان گوشت پرورشی یا صنایع «گوشت پاک» چیزی شبیه به انرژیهای پاک، است. این ایده هرچند که شاید چندان اشتهاآور نباشد، اما به مراتب از روش تولید گوشتهایی که بهطور سنتی تولید میشود و ما به خوردن آنها عادت داریم، مهربانتر و انسانیتراست. زیرا دیگر نیازی نیست حیوانات گوناگون را رنج داده و برای تامین غذای خود قصابی کنیم.
غذایی حامی محیط زیست
درواقع گوشت پرورشی در آزمایشگاه، آثار منفی یا ضایعات زیستمحیطی بسیار کمتری هم دارد. طبق بررسیهایی که در سال 2011 انجام شد، برآورد شده است که تولید یک کیلوگرم گوشت پرورشی از سلولهای بنیادی حیوانات به میزان 200 برابر – بله 200 برابر کمتر از تولید گوشت به روش دامپروری کنونی، نیاز به زمین دارد و همچنین حدود 30 برابر بله 30 برابر کمتر از مصرفی که برای تولید تنها یک کیلوگرم گوشت گوساله مصرف میکنیم، آب مصرف میکند. همچنین ازنظر مصرف انرژی هم درست به میزان نصف انرژی که اکنون مصرف میشود، مصرف مورد نیاز است. بهطور کلی تولید و عرضه این نوع گوشت میتواند به میزان قابلتوجهی گازهای گلخانهای را هم کاهش دهد. صنایع گوشتی طبق برآوردهای موسسه بررسی منابع جهانی، 5/13درصد ازکل گازهای گلخانهای در سراسر جهان را تولید میکنند که طی دهههای اخیر روند رشد تصاعدی هم داشته است.
پروتئين بدون هورمون و بیماریهای انسان و دام
طبق تجزیه تحلیلهای خوشبینانهتری که بعدا صورت گرفت، مزایای این گوشت برای انسان نیز آشکار شد. زیرا گوشت پرورشی آزمایشگاهی میتواند واقعا از نظر میزان ارزش تغذیهای، بهتر از گوشت مرغ باشد. این درحالی است که گوشت مرغ از نظر ارزش تغذیهای از گوشت گاو هم بهتر است. چراکه این گوشتها فاقد کلسترول و بافت چربی بوده و نیز فاقد هورمون و انواع آنتیبیوتیکهای خطرناکی است که در صنایع دامپروری بهشدت مورد استفاده است. علاوه برهمه سبب انتقال بیماریهای مشترک میان دام وانسان هم نخواهد بود! ضمنا موادی چون امینو اسیدها و امگا 3 و مانند آن هم میتواند به این گوشتها افزوده شود.
تولید انبوه به زودی
به هرحال شاید چندان نیاز نباشد که برای تولید و عرضه این نوع گوشتها صبر کنیم، زیرا این محصول، پنج سال پیش تولید و عرضه شده است. درواقع محصولات نخستین آزمایشگاه تولید گوشت پرورشی جهان درسال 2013 درجریان کنفرانس خبری درلندن تهیه، پخته و خورده شده است! اوایل سال جاری- 2018 – هم یک شرکت نوپا در ایالات متحده اعلام کرده است که دست به کشت و تولید گوشت مرغ و اردک، به روش آزمایشگاهی زده است. شرکت تجاری دیگری هم مدعی شده است که بهزودی – یعنی از 2018 کار عرضه و فروش تولیدات گوشت آزمایشگاهی خود را در فروشگاهها آغازمیکند. با این حال تولید این گوشتها در مقیاس تولید انبوه همچنان چالشی فراروی این شرکتهاست زیرا درشرایط کنونی قیمت آن درمقایسه با گوشت مرغ بشدت گران است هرچند که همین قیمت هم از زمان نخستین عرضه آن در سال 2013 بهسرعت درحال کاهش است. از دیگرسو با توجه به افزایش تولید دام که اکنون 80 درصد از کل زمینهای کشاورزی دنیا را بهخود اختصاص داده، تولید گوشت سنتی به مراتب گرانتر میشود. درنتیجه دردهههای آینده، جهان بیش از پیش نیازمند جایگزینهایی برای گوشت انواع دام خواهد بود.
ساخت خودروهای واقعا «خودرو»!
چه خواهد شد اگر میتوانستیم 90درصد از تصادفات جادهها را کاهش دهیم؟
طبق آخرین بررسیها زیان ناشی از تصادفات درسطح جهانی، سالانه برابر با مرگ دو میلیون نفر و زخمی شدن 20 میلیون انسان دیگر است.
از هر10 تصادف جادهای، 9 مورد براثرخطاهای انسانی رخ میدهد . مواردی شامل سرعت بیش از حد، مصرف الکل، یا هرگونه بیتوجهی هنگام رانندگی میشود. متخصصان میگویند درصورتی که صنایع خودروسازی بهطور کامل به سوی ساخت خودروهای کاملا اتوماتیک بدون نیاز به راننده تغییر جهت دهند، 90 درصد از مرگ و میر ناشی از تصادفات و ترافیک شهری کاهش خواهد یافت. آمارهای سال 2013 نشان میدهد که این میزان برابر با نجات 1/1میلیون انسان است که از این نظر، انقلابی شبیه به واکسیناسیون یا طرحهای مبارزه با سیگار خواهد بود.
«ایلان ماسک»، مالک و مدیرعامل شرکت «تسلا» میگوید که نخستین خودروی تمام اتوماتیک جهان تا 2019 تولید میشود هرچند که بعضی میگویند تا 2026 چنین چیزی رخ نخواهد داد. مهمترین چالش فراروی این خودروهای بدون راننده آن است که این خودروهای غیرانسانی به راحتی میتوانند درمعرض هکشدن قرار گرفته و برای اهداف غیرانسانی همانند کشتن و زیرکردن یک عابر یا سرنشینان مورد سوءاستفاده قرار گیرند. با این حال درصورت عرضه این خودروها میتوانیم اطمینان داشته باشیم که دیگر این خودروها هنگام رانندگی با گوشی همراه خود صحبت نمیکنند. همچنین هرگز هنگام رانندگی چرت نمیزنند یا عصبانی نمیشوند و با کسی جروبحث نمیکنند. به گفته ایلان ماسک تا چند سال آینده شما قادر هستید در خودروی «خودران» خود بهراحتی بخوابید و درکمال صحت و سلامت به مقصد برسید.
فناوری بلاکچین و دسترسی آنلاین به حساب بانکی
چه میشود اگر در هرلحظه حساب بانکیمان در دسترس باشد؟
درحال حاضر حدود دومیلیارد انسان بالغ دنیا اصلا حساب بانکی ندارند. خواه به دلیل اینکه اصلا دسترسی به بانک ندارند، یا به هر دلیلی محروم از حساب بانکی هستند یا کسانی که درآمدشان بسیار کم است. روشن است که دسترسی به حساب بانکی برای مدیریت مالی الزامی است و بدون آن صرفهجویی یا سرمایهگذاری و مدیریت امورمالی برای افراد بسیارمشکل است.
طرفداران فناوری «بلاک – چین» ( blockchain) میگویند که راهحل این مشکل در بلاک چین است. زیرا اگر هر شخصی با اتصال به اینترنت و داشتن یک گوشی همراه بتواند از طریق سیستم «نظیر به نظیر» پول موردنظر خود را به دیگری ارسال کند، صرفهجویی کند یا قرض دهد، دراین صورت اقتصاد جهانی چهرهای بسیار متفاوتتر از آنچه که امروز هست، خواهد داشت.
درواقع با استفاده از این فناوری، سیستمهای کدگذاری شده، برای مبالغ مالی، میتوانند بهنوعی پول نقد جدید مبدل شود. دراین صورت مردم کم درآمد نیز قادر میشوند با ایجاد کسبوکارهای کوچک و با هزینه کم، در فعالیتهایی چون دریافت بیمه، ارسال پول به کشورهای دیگر و مانند آن شرکت کنند. به هر حال «بلاک چین»، نوعی دفترکل دیجیتالی است که اطلاعات ثبتشده روی آن، میان تمام افرادی که به آن متصل میشوند، به اشتراک گذاشته میشود و امکان هیچ نوع دستکاری دراین سیستم وجود ندارد.
امروزه بلاک - چین بهعنوان بهترین فناوری است که (Bitcoin) «بیت کویین» را قادر به ایجاد شبکهها و نیز رمزگذاریهای ایمن برای ایجاد پروندههای دیجیتالی مجازی کرده است. براین اساس، امکان تایید مالکیت و اعتبار اسناد جهت انجام انواع تراکنشهای مالی، معاملات و قراردادها فراهم شده است که تماما به صورت رمزنگاری شده، روی بلوکهای بلاک چین قابل ذخیره هستند.
علاوه بر این فناوری بلاک - چین برنامهای است که کاربردهایی فراتر از امور مالی دارد. مثلا میتواند از طریق سیستمهای رأیگیری الکترونیک، مانع تقلب و فساد در انتخابات یا در اموری چون ثبت اسناد، اموال و املاک شوند. پیشبینی میشود که تا سال 2015 دولتها بتوانند امور مربوط به دریافت مالیاتها را نیز با استفاده از فناوری بلاک - چین انجام دهند.
تولید انرژی پاک از دوتریوم دریا
یک گرم دوتریوم میتواند برای جوش آوردن آب یک استخرکافی باشد!
بله! امروزه تامین انرژی پاک ازمنابع غیرفسیلی همچنان با چالشهای بزرگی همراه است. در مقابل تامین انرژی از طریق واکنشهای همجوش ایمن که هیچ زباله، موادسمی و خطرناکی تولید نمیکند، به بزرگترین امید محققان دردستیابی به منابع دیگر انرژی پاک مبدل شده است.
«دوتریوم» ( Deuterium) همان عنصر هیدروژن است که علاوه بر پروتون یک نوترون نیز درون هسته آن وجود دارد. اگر مولکول آب از دوتریم تشکیل شود، به آن آب سنگین میگویند.در هر لیتر از آب دریا (35) گرم دوتریم وجود دارد.دوتریم یکی از پایههای لازم برای همجوشی هستهای است. جداسازی آب سنگین از آب سبک بسیار سنگین، پیچیده و سخت است. با این حال دوتريم به اندازه كافى در درياها براى تامین انرژى میلیاردها انسان وجود دارد. در واکنش همجوشی،سوخت بهدست آمده، تقریبا چهار برابر انرژی بیشتر از یک گرم اورانیوم شکافته شده است. همچنین 3/11میلیون بار بیشتراز سوخت زغال سنگ انرژی تولید میکند.بنابراین فقط یک گرم سوخت دوتریوم میتواند برای جوش آوردن آب یک استخر کافی باشد!
با این حال مشکل بزرگ این است که محققان هنوز نتوانستهاند راهی برای استفاده از این خاصیت یا واکنش همجوشی بیابند زیرا ایجاد واکنش همجوشی یا ترکیب مستلزم ایجاد دمای بیش از میلیونها درجه سلسیوس آن هم بهطور مستمر است. با این حال طی 20 سال گذشته چالشهای فنی مهمی دراین زمینه حل شده و سرمایهگذاری برای توسعه این فناوری از سوی 35 کشور ادامه دارد. این 35 کشور درحال همکاری برای ساخت بزرگترین «توکاماک» جهان یعنی (دستگاه ترکیب یا فیوژن مغناطیسی ) هستند . این توکاماک درجنوب فرانسه قراردارد. امید میرود که این دستگاه بتواند تا 2025 انرژی پاک را برای مصرف انبوه تولید کند.
معدنکاوی درآسمان
معدنکاوی در سیارات دور دست، شاید بیشتر شبیه به فیلمهای علمی تخیلی مانند «پیشتازان فضا» به نظر برسد اما واقعیت این است که این ایده از حالت یک تخیل خارج شده و مدتهاست که شرکتهای تجاری هم آن را جدی گرفتهاند. از جمله شرکتی به نام «ذخایر سیارهای» که در سال 2012 راهاندازی شده و کسانی چون «جیمز کامرون» کارگردان وفیلمساز مشهور و نیز «لری پیچ» از بنیانگذاران گوگل از جمله مشاوران این شرکت هستند.
درواقع بسیاری از سیارات موجود در منظومه شمسی، غنی از انواع منابع و موادمعدنی ارزشمند همانند پلاتین و طلا هستند. بعضی از آنها همچنین دارای آب هستند که میتواند بهعنوان منابع تامین سوخت راکتهای فضا پیما و نیز منابع مورد نیاز برای گروهها و فعالیتهای مبتنی برفضا درآینده مورد استفاده قرارگیرند.
شاهکارمهندسی با سود نجومی
این ایده یعنی معدن کاوی درآسمان، درواقع یک شاهکار مهندسی است. دستیابی به تکه سنگهای کوچک چرخنده که دهها کیلومتر دور از زمین هستند، فرودآمدن معدنچیان روباتیک بر سطح این سیارات و استخراج و انتقال انواع سنگ و مواد معدنی از آنها بهراستی فعالیتهایی پرچالش و پرهزینهاند. برای حرکت از زمین تا سیارات ارزشمند دور دست، ابتدا اعزام ناوگانی از کاوشگران ویژه اکتشافات معدنی ضروری است. طبق بررسیهای انجام شده از سوی موسسه فناوریهای کالیفرنیا ( Caltech) هزینه ارسال و بازگرداندن یک تلسکوپ به وزن 500 تن و طول هفت متر، به یک سیاره نزدیک به مدار زمین، حدود 6/2میلیارد دلار برآورد شده است. این مبلغ هرچند غیرقابل تصور نیست اما بسیارسنگین است.
البته سود بالقوه حاصل ازاین عملیات پرهزینه، بهمعنای واقعی کلمه نجومی است. طبق محاسبات انجام شده از سوی پروژه ماموریت فضایی «MIT»، یک سیاره غنی از پلاتینوم به وسعت 500 متر میتواند درحدود 175 بار بیشتر از کل تولید پلاتینیومی را که هم اکنون درسراسر جهان تولید میشود، تامین کند. این میزان از کل ذخایر پلاتینیوم جهان هم بیشتر است.
به نظر میرسد تحقق ایده معدن کاوی در سیارات هم چندان دورنباشد. به هرحال اگر نظر یک اهل فن را بخواهید، اظهارات «کریس لویکی» مدیر شرکت «ذخایر سیارهای» است که میگوید: «استخراج آب از سیارات در مقیاس تجاری، تا اواسط دهه 2020، یعنی کمتر از 10سال محقق میشود.»