این نوابغ ماشینی

اگر نخواهیم حضور اتومبیل‌های خودران را نادیده بگیریم، اما باید بگوییم این دسته از خودروها امروز همچنان مرحله‌ی آزمون و خطا را سپری می‌کنند و برای شرایط همه‌ی شهرهای دنیا مناسب‌سازی نشده‌اند. نمونه‌ی امروزی‌تر استفاده از هوش مصنوعی انواع سامانه‌های دستیار ترمز، هشدار عابر پیاده، محدودکننده‌ی سرعت، کنترل هرزگردی، هشدار خواب‌آلودگی، مطالعه‌ی انواع تابلوهای ترافیکی، هشدار خروج از مسیر و مواردی این‌چنین هستند که خود گاه به سبب اعتماد راننده عکس عمل می‌کنند و به‌جای نجات، بلای جان او و سرنشینان خودرو می‌شوند. حوادثی که بر اثر اعتماد تام انسان به هوش مصنوعی روی می‌دهند، اگرچه تا امروز درصد بسیار اندکی از تصادفات را به‌خود اختصاص داده‌اند، اما کاملا تامل برانگیزند. آیا می‌توان به هوش مصنوعی در خودرو اعتماد تام داشت یا مانند هواپیما باید حتما یک ناظر بر عملکرد مغز مصنوعی خودرو در نظر گرفت؟

‌چه کسی مسئول است؟

همیشه این سوال‌ها مطرح بوده که اگر بخواهیم حضور اتومبیل‌های خودران را در خیابان‌ها همه‌گیر کنیم، چه کسی مسئول خطاهای احتمالی آن‌هاست؟ از دید حقوقی می‌توان هوش مصنوعی را محکوم کرد؟ شرکت‌های ارائه‌دهنده‌ی اتومبیل‌های خودران تا چه اندازه مسئولیت رفتار محصولات تولیدی خود را طی دراز مدت بر عهده می‌گیرند؟

پاسخ این سوالات جز مورد سوم که در حال حاضر سه سال تعیین شده، همچنان مجهول‌اند، اما کارشناسان حقوقی در سراسر جهان اعتقاد دارند شرایط معابر شهری و جاده‌ای در حال حاضر برای پذیرش اتومبیل‌های خودران مهیا نیست و برای شروع نمی‌توان به قول معروف «بی‌گدار به آب زد». آن‌ها پیشنهاد می‌دهند در ابتدای مسیر خودران شدن ماشین‌ها یا تجهیز همه‌ی اتومبیل‌ها به سامانه‌ی انتخابی خودران، با همکاری دولت‌ها و شهرداری‌ها مسیر عبور جداگانه‌ای برای این دسته از وسایل نقلیه تدارک دیده شود و راه دوچرخه‌ها، عابران پیاده و اتومبیل‌هایی که یک انسان بر مسند هدایت آن‌ها نشسته کاملا از خودران‌ها جدا باشد. این نگاه شاید چندان به مذاق ابرکمپانی‌هایی چون گوگل یا اوبر خوش نیاید، ولی به نظر می‌رسد راه‌حل بهتری است نسبت به آنچه امروز بی‌پروا در حال آزمون و خطاست. شاید دنیا برای میدان دادن به اتومبیل‌های خودران به کمی زمان نیاز داشته باشد. نظر شما چیست؟