چرا پیشرفتهترین است؟
قرار گرفتن مجموعهای از سنسورها در ساعت هوشمند اپل موجب شده که این گجت به یکی از پیشرفتهترین ابزارهای حال حاضر جهان تبدیل شود. اما آنچه در این گجت مورد بحث جدی در محافل علمی و فناوری قرار گرفته است، سنسورهای الکتروکاردیوگرام است؛سنسوری که به کاربر اجازه میدهد وضعیت سلامت قلب را به صورت ECG مانیتور کند. البته صحبتهایی دربارهي این موضوع نیز مطرح شده که این فناوری اولین بار از سوی اپل در ساعت هوشمند نسل چهارم به کار گرفته شده است. در حالی که اسناد و مدارک متعددی نشان میدهند که ساعت جدید رونمایی شده آغاز مسیر استفاده از ECG در گجتها نیست. به هر ترتیب آنچه امروز مورد توجه است اقدامی پزشکی است که پیشتر در مراکز مربوطه و محیطهای بیمارستانی صورت میگرفت. در حالی که با پیشرفت فناوری امکان انجام آزمایشهای لازم بدون وابستگی به محیطهای درمانی مهیاست. این موضوع اين سؤال جدی را مطرح میکند که امکان تازه مزایای بیشتری دارد یا آن كه دوری از مراکز بهداشتی- درمانی میتواند بیش از آنکه سودمند باشد مضراتی را برای کاربر به دنبال داشته باشد.
چه خدمات تشخیصی به کاربر ارائه میکند؟
معمولاً از ECG برای بررسی الکتریکی ریتم قلب استفاده میشود تا در صورت مشاهدهي ریتم نامنظم و غیرعادی دستورات پزشکی به دنبال آن برای بیمار تجویز شود. اما ساعت اپل این امکان را به کاربران میدهد که هرکجا و هر زمانی اقدام به بررسی ریتم ضربان قلب کنند.
این فناوری در قالب تئوری از جذابیتهای زیادی برخوردار است. نه تنها عامهي مردم که برخی کارشناسان نیز با شنیدن ایجاد این فناوری در گجت تازه اپل از این امکان استقبال کردند. در همایش اپل حتی ایوور بنجامین، رئیس انجمن قلب آمریکا از ECG موجود در ساعت هوشمند به وجد آمد و گفت: «ابزاری که به سلامتی قلب و زندگی سالمتر کمک خواهد کرد.» در همین چارچوب گجتهایی مانند ساعت نسل چهارم هوشمند اپل که قصد دارند سلامت ما را تضمین کنند مورد توجه افراد زیادی در جهان قرار میگیرند.
آیا این گجت سلامت شما را تضمین میکند؟
گفته میشود فیبریلاسیون دهلیزی به عنوان شایعترین نوع آریتمی قلب در جهان شناخته میشود. بر اساس آمار رسمی منتشر شده نیز تخمین زده میشود که ۲.۷ میلیون تا ۶.۱ میلیون نفر در ایالات متحده از این مشکل رنج میبرند که تولید گجتی مانند ساعت نسل چهارم اپل میتواند پایانی بر نگرانیهای آنها و اطرافیانشان باشد. اما آنها که چنین بیماریاي ندارند و اساساً از بیماریهای قلبی رنج نمیبرند چطور؟ بررسیها نشان میدهد هزینههای جاری برای تهیه و استفاده از این محصول بیش از مزایایی است که میتواند برای کاربری با قلب سالم داشته باشد. هرچند به اعتقاد رئیس انجمن قلب آمریکا هزینه کردن برای چنین گجتی آن هم در برابر سلامتی بسیار باارزش است.
در ارتباط با امکان استفاده از ابزاری چون ECGسؤالات جدی مطرح است. اینکه آیا واقعاً این ابزار مهم است؟ وقتی چنین ابزارهایی برای اولینبار به میدان فناوری گام گذاشتند، پزشکان از آنها برای تشخیص آریتمیها و بیماریهای مشکوک قلبی استفاده کردند. مدتها پیش از آنکه استفاده از این ابزارها رایج شود، پزشکان به سابقهي خانوادگی بیماران اکتفا میکردند تا احتمال آریتمی قلب را در آنها ردیابی کنند.
منتقدان این ساعت چه میگویند؟
در استفاده از ECG امکان پیشگیری چندانی برای بیماریهای قلبی وجود ندارد. البته تحقیقات مفصلی از سال ۲۰۰۴ -۲۰۱۲ در ایالات متحده آمریکا انجام شد که نشان میداد استفاده از غربالگری به شیوهي ECG میتواند به عنوان عاملی مؤثر در پیشگیری از بیماریهای قلبی مورد توجه قرار بگیرد. نتایج تحقیقات در سال ۲۰۱۸ یعنی سال جاری بار دیگر مورد توجه قرار گرفت. تکرار دوبارهي آزمایشها البته تاییدی بر نتایج به دست آمده در سال ۲۰۱۲ بود. انجمن قلب ایالات متحده به دنبال این نتایج اعلام کرد: «غربالگری بیماریهای قلبی عروقی با استفاده از ECG و استراحت و ورزشهای هوازی از جمله فعالیتهایی است که میتواند باعث پیشگیری از بیماری قلبی شود.
نتیجهگیریها نشان میدهد که شواهد محکمی برای تأثیر استفاده از ECG بر سلامت وجود ندارد. کسانی که ادعایی خلاف این گفته دارند نیز امکان ارائه شواهد جدید ندارند. همین نتیجه در مورد غربالگری با استفاده از الکتروکاردیوگرام نیز تأیید شده است. البته نتایج تحقیقی که در سال ۲۰۱۳ به دستآمده نیز نشان میدهد که استفاده از این ابزارها به صورت روشن تاثیری بر سلامت فرد نمیگذارد.
خطرها و عوارض ساعت نسل چهارم اپل
تئودور آبراهام، متخصص قلب و عروق در ایالات متحده در بررسی ابزارهایی که امکان بررسی ریتم قلب را به کاربر میدهند میگوید: «این ابزارها کمکی به سلامتی فرد نمیکند. حتی میتواند تاثیرات منفی زیادی را به دنبال داشته باشد. به عنوان مثال اضطراب ناشی از استفاده از چنین ابزاری میتواند منجر به وسواسهای فکری در فرد شود.» این متخصص معتقد است فراگیر شدن استفاده از چنین ابزارهایی در نهایت میتواند به بیاعتمادی از فرایندهای پزشکی ختم شود.
البته مواردی نیز وجود دارد که استفاده از ساعت هوشمند نسل چهارم اپل با فناوری سنسور ECG برای افراد مناسب تشخیص داده شده است. افراد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی، سابقهي خانوادگی بیماریهای قلبی، ضربان قلب، درد قفسهي سینه و تنگی نفس میتوانند از ساعت هوشمند اپل به عنوان وسیلهای برای کنترل بیماری خود استفاده کنند. ثبت بررسیهای منظم از طریق ساعت و ارائهي آنها به پزشک میتواند کمک شایانی به ارائهي خدمات بهتر پزشکی کند، اما استفاده از این ابزارها برای افراد سالم، نتیجهای جز اضطراب و هزینهي سنگین به دنبال نخواهد داشت.