شاید کمتر کالایی را بتوان یافت که طی یک سال اخیر با افزایش قیمت روبه‌رو نشده باشد، با وجود این، گوشی موبایل یکی از کالاهایی است که نه تنها افزایش قیمت داشته، بلکه با گران شدن دو تا سه برابری، خرید را برای متقاضیان دشوار کرده و حتی کسانی که فارغ از دنبال کردن برندهای روز در بازار، برای رفع نیاز خود مجبور به خرید گوشی هستند را هم دچار مضیقه کرده است.
افزایش قیمت گوشی در یک سال اخیر به دلایل متفاوتی رخ داد که مهم‌ترین آن‌ها را می‌توان افزایش نرخ ارز و همچنین سودجویی برخی از فروشندگان پس از اجرا شدن طرح رجیستری دانست. البته افزایش قیمتی که پس از رجیستری در بازار ایجاد شد، به گفته‌ی کارشناسان یک حباب غیرمنطقی مقطعی بود، اما با توجه به این‌که گوشی یک کالای وارداتی است، پس از افزایش نرخ ارز، این کالا با افزایش قیمت دو تا سه برابری روبه‌رو شد و دیگر به قیمت قبلی خود برنگشت.
از طرفی در ماه‌های اخیر، مشکلات مربوط به گوشی‌های مسافری، از شایعاتی مربوط به وارد کردن چمدانی گوشی با در اختیار داشتن شماره‌ی ملی تا از کار افتادن سامانه‌ی همتا موجب افزایش قیمت چندباره‌ی گوشی شد و اما به نظر می‌رسد پس از بحران‌هایی که این بازار پشت سر گذاشته، تب مردم برای خرید موبایل که در عین لوکس بودن، امروزه به کالایی مورد نیاز تبدیل شده، سرد شده است.
موضوع اصلی کاهش تقاضاست
در این راستا میثم دادخواه -کارشناس حوزه مخابرات و فناوری اطلاعات- با بیان این‌که تقاضا از لحاظ بازاری به شدت افت کرده، اما عرضه وجود دارد، افزود: گرانی دلار در روزهای اخیر، باعث شد فروشندگان از لحاظ عرضه دست نگه دارند. زمانی که دلار ۱,۰۰۰ تومان گران می‌شود، فروشندگان با این استدلال که ثباتی وجود ندارد و اگر کالای خود را بفروشند، زمانی که بخواهند کالای جدید بخرند، قیمت دلار ۵۰۰ تومان هم زیادتر شده، ممکن است قیمت کالا را بیش‌تر افزایش دهند.
وی با بیان این‌که تقاضا در بازار موبایل بسیار پایین است، گفت: حتی در آن قشری که کالاهای لوکس می‌خریدند و به محض وارد شدن تلفن همراه برند اپل یا آخرین مدل‌های سامسونگ، خرید می‌کردند، دیگر این اتفاق نمی‌افتد. اگر پولش هم باشد، حس و حالی هم نیست که افراد بخواهند گوشی‌شان را عوض کنند. علاوه بر مباحث مالی، شاید بتوان موارد دیگری را پیدا کرد که تقاضا تا این اندازه پایین آمده است؛ یعنی بازار تلفن همراه دیگر صرفاً به عرضه و وارداتش مربوط نیست و موارد اقتصادی و حتی شاید اجتماعی هم رویش تأثیر گذاشته است.
این کارشناس درباره‌ی توقف فعالیت برندهای گوشی در ایران توضیح داد: سامسونگ تنها برند فعال بوده و هنوز هم به عنوان نمایندگی رسمی فعالیت می‌کند. درباره‌ی اپل هم اگرچه این شرکت به ما نمایندگی نمی‌دهد، اما شرکت‌هایی هستند که از سازمان حمایت از مصرف‌کننده مجوز دارند، برای این‌که این کالا به صورت قانونی فروش برود و جنس تقلبی نباشد. البته این شرکت‌ها نماینده‌ی رسمی اپل نمی‌شوند، اما در ایران به عنوان نماینده رسمی خدمات شناخته می‌شوند.
حضور نمایندگی شرکت‌ها چه فایده‌ای دارد؟
دادخواه در پاسخ به این‌که آیا حضور نماینده‌ی رسمی یک برند، تفاوتی ایجاد می‌کند، گفت: کلیات این طرح خوب بوده و منطقی است که بازار سامانی داشته باشد. اگر حضور رسمی برندها مدیریت می‌شد، خیلی خوب بود. وقتی گوشی با یک IMEI و شماره سریال وارد می‌شود، اگر آن را در سامانه همتا بزنید، به شما می‌گوید که این گوشی را کدام شرکت وارد کرده است و همچنین گوشی از آن تاریخی که فعال شده، گارانتی دارد و می‌توان شرکت را طوری مدیریت کرد که بتوان حق مصرف‌کننده را از آن‌ها گرفت.
وی در پاسخ به این‌که در حال حاضر مشکلات واردات گوشی که پیش از این وجود داشت، به کجا رسیده است، اظهار کرد: بعد از عید این فرآیند کمی تسهیل شده است، اما درنهایت تقاضایی هم نیست که شرکت‌ها بخواهند واردات انجام دهند. واحد بازرگانی بسیاری از شرکت‌ها برنامه‌ای برای واردات ندارد. بازرگان، گردش سرمایه می‌خواهد و بالا رفتن قیمت ارز به سود واردکننده نیست.
این کارشناس ادامه داد: با این وضعیت ارز هر روز یک اتفاق جدید می‌افتد. وقتی دلار از ۳,۰۰۰ تومان به ۱۲ هزار تومان می‌رسد، گران شدن سه برابری قیمت گوشی، تقاضا را سه برابر کم می‌کند. علاوه بر این تغییرات در بازار، اتفاقات نادر غیرقابل پیش‌بینی وجود دارد که ارز فقط بخشی از آن است، مشکلات مربوط به گمرک، همتا، تعزیرات و مشابه آن، ترسی را بر بازار حاکم می‌کند از این که کل شرایط ثابت نیست.
