این بحث یکی از مهمترین دغدغه‌های خبرنگاران در هفته‌های پایانی امسال بود، دغدغه‌ای که در نشست خبری آئین بزرگداشت نوروز مطرح شد و «سمیع‌اله حسینی مکارم»، رییس شورای سیاستگذاری این آیین و دیگر مسئولان پنل‌های مختلف این همایش نیز با تایید این وضعیت آن را قابل تغییر دانستند، آن هم در شرایطی که سازمان میراث فرهنگی امسال بتواند از این مراسم بزرگداشت که برگزاری‌اش چیزی حدود یک سال طول می‌کشد، سربلند بیرون بیاید.
اما در این میان انتخاب مکارم حسینی که سمت معاونت توسعه و مدیریت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را برعهده دارد، به عنوان دبیر شورای سیاست گذاری آیین بزرگداشت نوروز مساله‌ای بود که از ابتدای ورود خبرنگاران به مراسم باعث تعجب شد. به اندازه‌ای که نخستین سوال از سوی خبرنگاران همین قضیه بود که چرا معاونت توسعه و مدیریت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، دبیر چنین همایشی در سطح بین‌المللی است؟ البته حسینی مکارم علت این انتخاب را مورد خاصی ندانست و تاکید کرد فقط به عنوان یک عنصر هماهنگ‌کننده در این شورا حضور دارد.
از راه‌اندازی دبیرخانه نوروز تا فکر خام «جایزه جهانی صلح نوروز»
حسینی مکارم با تاکید دوباره بر اینکه به عنوان یک هماهنگ‌کننده در این شورا حضور دارد، از ایجاد «دبیرخانه دائمی نوروز» در کشور خبر داد و تاکید کرد: این دبیرخانه که باید مانند پایگاه‌های میراث فرهنگی چون «تخت‌جمشید» فعالیت کند، همه‌ی جوانب نوروز را در نظر می‌گیرد و اقدامات علمی و فرهنگی را در دستور کار قرار می‌دهد.
او حتی پاسخ به این پرسش را که چرا ترکیه از نوروز بهره‌برداری می‌کند، اما ایران فقط مدیریت پرونده‌ی جهانی آن را برعهده دارد، بیشتر ترجیح داد روی این جملات متمرکز شود که «امسال قطعا نوروز متفاوتی را تجربه می‌کنیم، نوروزی در کمال آرامش، اعتدال و امید.»
وی حتی این خبر را که به گفته‌ی خود هنوز یک ایده خام است و نیاز به پرورش دارد را مطرح کرد که «جایزه جهانی صلح نوروز» در آینده‌ای نزدیک اجرائی می‌شود، هر چند از فروردین سال آینده کار آن توسط این شورا آغاز می‌شود.
او سپس تاکید کرد: میراث ملموس ما مردم را به عنوان گردشگر جذب می‌کند، آیین‌های ایرانی نیز این ظرفیت را دارند که به عنوان پایلوت برای جذب گردشگر مطرح باشند.
وی یکی از وظایف سازمان میراث فرهنگی را معرفی آیین‌هایی مانند نوروز دانست و افزود: کمبود زمان یکی از مهمترین مواردی بود که امسال با آن مواجه شدیم، اما تلاش می‌کنیم با بررسی ضعف‌های امسال، برنامه‌های سال‌های آینده را به بهترین نحو اجرایی کنیم.
احیای چوگان اصفهان در نوروز
او با اشاره به برگزاری مسابقات چوگان در اصفهان در نوروز گفت: در برنامه «نوروزگاه» قصد داریم مسابقات چوگان را در میدان امام (ره) اصفهان برپا کنیم. این از جمله اقداماتی است که دیپلماسی فرهنگی در نوروز و برگزاری مراودات فرهنگی در این سنت قدیمی با کشورهای همجوار را می‌تواند ادامه‌دار کند.
حسینی مکارم با اشاره به برگزاری جشن در نوروز به عنوان یک «آئین ملی» در 10 کشور همسایه‌ی ایران مانند تاجیکستان، افغانستان، قزاقستان، قرقیزستان، ترکیه، ازبکستان و عراق افزود: از سوی دیگر دو کشور هند و پاکستان آئینی ملی با عنوان نوروز ندارند، اما آنها نیز این مناسبت را جشن می‌گیرند.
خانه تکانی نوروز پتانسیل ثبت جهانی دارد
او نوروز را یک آیین غنی دانست که آیین‌های متعددی مانند سیزده به در، حاجی فیروز و خانه تکانی را دارد و تاکید کرد: هر کدام از این آئین‌ها به خودی خود و به تنهایی پتانسیل ثبت در فهرست جهانی را دارند.
وی در ادامه با اشاره به اقداماتی که در طول امسال به مدیریت ایران و با حضور چند کشور جدید درخواست‌کننده برای به‌روز شدن پرونده نوروز داشتند تاکید کرد: تعهدات ایران نسبت به یونسکو و جامعه بین‌الملل درباره نوروز باعث شد امسال برنامه‌ای متفاوت با سال‌های گذشته داشته باشیم.
حسینی مکارم تسهیل در اجرای نوروز و زمینه‌سازی برای برگزاری آن، ترویج ارزش‌های نوروز و احیا و اجرای دوباره آیین‌های نوروزی که در حال فراموشی بودند را از جمله تعهدات سازمان میراث فرهنگی دانست.
او از دیگر وظایف سازمان میراث فرهنگی را ایجاد یک دایره‌المعارف نوروزی با مدیریت ایران دانست و ادامه داد: در این زمینه همچنین شورای سیاستگذاری نوروز تشکیل شد تا جوانب این امر را بررسی کند، همچنین از سوی دیگر معرفی نوروز و نمایش گفتمان صلح به عنوان یک گفتمان ایرانی در عرصه بین‌الملل مدنظر است.
وی همچنین با تاکید بر اینکه شورای سیاست گذاری آیین نوروز از یک سال گذشته کارش را آغاز کرده، از برگزاری 22 جلسه توسط این شورا تا کنون خبر داد و گفت: از 18 اسفند ماه آیین‌های ملی در نقاط مختلف کشور کار خود را آغاز می‌کنند.
او نوروز به روایت آلبوم خانه کاخ گلستان، نمایشگاه عکس نوروز ملل که 12 کشور عضو پرونده تصاویری از جلوه‌های نوروز را جلوه می‌دهند، نمایشگاه 400 عکس نوروزی در کشورهای منطقه عضو اکو و اجرای صحنه‌های محیطی و عروسک‌های نوروز را از جمله برنامه‌هایی دانست که در طول این بزرگداشت برگزار می‌شوند.
آئین‌های نوروزی یکدست نبوده‌اند
فرهاد نظری، مدیرکل دفتر ثبت نیز در سخنانی در این نشست خبری بیان کرد: نوروز فقط در تلویزیون نیست، همان‌طور که ایران فقط تهران و اصفهان نیست. بلکه چابهار، بندرلنگه و زابل نیز جزو ایران محسوب می‌شوند. ایران کشوری پهناور است که هر کدام آیین‌های خاص خود را دارند؛ آیین‌هایی که یکدست نبوده‌اند، اما متاسفانه امروز با فراموشی بسیاری از آنها تبدیل به یک امر درونی شده است که در بسیاری از مناطق شهری آن را فراموش کرده‌اند و انجام نمی‌شود.
او با اشاره به برنامه‌ریزی 30 آیین نوروزی در سراسر کشور در نوروز 95 افزود: سعی کرده‌ایم با رعایت یک‌سری استانداردها، ایران را در یک مقیاس بزرگ پوشش دهیم، اما از مردم خواهش می‌کنیم امسال به عنوان نخستین سالی که چنین همایشی را برگزار می‌کنیم انتظار نداشته باشند که بدون ایراد باشد. هرچند تلاش می‌کنیم با بررسی ایرادات و مشکلات این همایش، سال‌های آینده برنامه‌ای در سطح وسیع‌تر و بین‌المللی و بدون ایراد داشته باشیم.
وی تاکید کرد: از مهمترین اهداف برگزاری چنین همایش بزرگداشتی جلوگیری از یکدست شدن آیین‌های نوروز در سراسر کشور است.
او گفت: مفهوم و ماهیت نوروز و شکل اجرای نوروز باید در 12 کشور معرفی شود. بنابراین تلاش می‌شود تا نسخه انگلیسی معرفی نوروز و آئین‌های آن تهیه و در اختیار کشورهایی که با نوروز آشنایی دارند، قرار گیرد.
می‌خواهیم به خود بیاییم و ایرادت‌مان را بررسی کنیم
نظری تاکید کرد: با برگزاری مراسم امسال می‌خواهیم به خودمان بیاییم و ببینیم چه داریم و چه نداریم تا در سال‌های آینده برنامه‌ریزی بهتری در این زمینه داشته باشیم.
وی با اشاره به برگزاری مسابقات چوگان در میدان نقش جهان در دو زمان متفاوت در ایام نوروز گفت: از رئیس فدراسیون چوگان شنیدم که اعضای فدراسیون پیشنهاد کرده‌اند تا مسابقاتی در قالب بین‌المللی در اصفهان و در میدان نقش جهان برگزار شود که اگر بین‌المللی باشد، دست کم 60 هواپیمای اختصاصی برای نقل و انتقال شرکت‌کنندگان این مسابقه اختصاص داده می‌شود. این موردی است که در گردشگری خارجی ایران تاثیری فوق‌العاده دارد، اما متاسفانه ما نسبت به آن بی‌توجه هستیم.
30 ائین نوروزی کشف شد
شبان میرشکرایی، دبیر پنل «نوروزگاه» همایش ملی نوروز نیز در سخنانی با اشاره به بررسی‌هایی که در طول یک سال گذشته برای انتخاب پایلوت‌های نوروزگاه در سراسر کشور داشته‌اند، از به دست آوردن 30 آئین نوروزی که به فراموشی سپرده شده بودند در طول سال‌های گذشته خبر داد.
او تاکید کرد: قرار است به زودی این آئین‌ها در فهرست میراث معنوی به ثبت برسند.
با یک وقفه طولانی، همایش نوروز را برگزار می‌کنیم
حسن‌زاده، دبیر علمی همایش و رئیس پژوهشکده مردم‌شناسی نیز در صحبت‌هایی با تاکید بر اینکه مهم است دانش و فرهنگ جدی گرفته شوند، گفت: ما نیاز به تقویت گفتمان علمی و تبدیل آن به یک آگاهی عمومی داریم. نخستین همایش نوروز در سال 77 در حالی برگزار شد که بسیاری از مباحث امروزی دور از نظر ما بود، اما امروز خوشبختانه همه نسبت به آن آگاهی داریم.
وی افزود: امسال قرار است پس از یک وقفه طولانی، همایشی علمی درباره نوروز برگزار شود. ما تلاش می‌کنیم در کشورهای همسایه یک جهان فرهنگی و دانش فرهنگی را ببینیم تا برنامه‌هایی را برای گسترش این قضیه در سطح بین‌المللی ایجاد کنیم. در واقع کشور ترکیه امروز با تقویت دیپلماسی خود از طریق تولیدات به سمت نوروز رفته است، ما هم می‌توانیم به سمت گفتمان‌های علمی برویم و در این زمینه موفقیت‌های زیادی را کسب کنیم.
امسال جشن جهانی نوروز نداریم
یدالله پرمون، رئیس مرکز مطالعات منطقه‌ای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در آسیای غربی همچنین در پاسخ به پرسش خبرنگار ایسنا درباره برگزاری یک جشن نمادین توسط یکی از کشورهای عضو پرونده نوروز در چند روز نخست این آئین باستانی، اظهار کرد: امسال هیچ کشوری کاندیدای برگزاری این مراسم نشده است.
وی با اشاره به برگزاری مراسم‌های مختلف در حوزه ناملموس گفت: متاسفانه نبود ارتباط مناسب با رسانه‌ها باعث شده که تاکنون چنین مواردی زیاد مطرح نشوند. این در حالی است که اشتراکات بالایی بین کشورهای منطقه برای صلح دوستی و وفاق وجود دارد ما ارگان‌ها و تشکل‌های زیادی داریم که فعالیت می‌کنند مانند موزه عروسک‌های ملل، سرای موزه، رهگشا در بادرود و موزه عروسک و اسباب بازی کاشان که هر کدام یک پیشینه اسطوره‌ای و آیینی دارند و کارهای مختلفی را انجام می‌دهند.
پرمون با اشاره به بین المللی بودن پنل تخصصی عروسک‌های ملل به عنوان نخسین برنامه‌ای که در آیین بزرگداشت ملی نوروز برگزار می‌شود گفت: تلاش می‌کنیم علاوه بر مکان‌هایی مانند موزه دوران اسلامی و حیاط این موزه که برای برگزاری این پنل تا امروز در اختیار گرفته‌ایم، محوطه میدان مشق را نیز به آن اضافه کنیم.
او همچنین با انتشار یک فراخوان عمومی در کل کشور برای ظرفیت‌های عمومی عروسک‌ها و حضور در پنل تخصصی عروسک‌های ملل اشاره کرد.
وی تاکید کرد: سازمان میراث فرهنگی به عنوان متولی ارتقای سطح آگاهی‌های عمومی ایجاد ظرفیت ، آشنا کردن مردم با گذشته و مبانی آیینی یک همسویی و همگرایی را در سطح کشور می‌بیند و سیاست ترغیبی ایجاد می‌کند تا بتواند سازمان‌های مختلف را در کنار هم قرار دهد.
او بیان کرد : هیچ کشوری غنای ایران را ندارد اما متاسفانه چیزی که امروز در کشورهای دیگر عضو پرونده نوروز رخ می‌دهد این است که بیش از آنچه که دارند روی نوروزکار می‌کنند چون غنای تاریخی و فرهنگی ایران را ندارند.
رسانه‌ها به دولت پیشنهاد برگزاری جشن جهانی نوروز را بدهند
به گزارش ایسنا، مسئولان پنل‌های تخصصی آیین ملی بزرگداشت نوروز در پاسخ به پرسش ایسنا که چرا ایران به عنوان مدیر پرونده جهانی نوروز تا کنون داوطلب برگزاری جشن جهانی نشده است، از رسانه‌ها خواستند تا این قضیه را به عنوان پیشنهاد به دولت مطرح کنند.
