علاوه بر قانون‌گذاری‌های صورت گرفته برای حل مشکل آلودگی هوا همواره راهکارهای کوتاه مدتی هم به عنوان مُسکن‌های مقطعی در برهه‌هایی برای جلوگیری از آسیب‌های بیشتر آلودگی هوا به سلامت شهروندان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اما سوال اینجاست که آیا قوانین موجود بازدارندگی لازم را در زمینه آلودگی هوا دارد یا اینکه اشکال در نحوه اجرای قانون است؟
نمایندگان مجلس در گفت‌وگوهای جداگانه‌ای با ایسنا دغدغه‌های خود درخصوص آلودگی هوا را مطرح کرده‌اند:
طیبه سیاوشی، عضو مجمع نمایندگان تهران در این باره می‌گوید که طبق آمار میزان تلفات انسانی ناشی از آلودگی هوا بیشتر از آمار مرگ و میر ناشی از تصادفات جاده‌ای است.
به گفته وی، قوانین مختلفی در حوزه آلودگی هوا وجود دارد اما این قوانین به دلایل مختلف از جمله زمان‌بر بودن مهار ریزگردها، اصلاح خطوط تولید شرکت‌های خودروساز و موتورسیکلت‌ساز، پیچیدگی‌های انتقال واحدهای آلاینده صنعتی به خارج از شهرها، هزینه‌های مالی جایگزین کردن ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی آلاینده، هزینه‌های مالی و اجرایی جایگزین کردن ناوگان فرسوده حمل و نقل عمومی و امثال آنها، ضمانت اجرایی کافی را ندارند به همین دلیل وجه نظارتی مجلس در این موضوع کم رنگ است.
او با بیان اینکه سهم بخش دولتی و عمومی در آلودگی هوای کلان‌شهرها بیشتر از سایر بخش‌های اقتصادی است، می‌افزاید: سهم دستگاه‌های اجرایی و دستگاه‌های عمومی به خصوص شهرداری و سازمان حمل و نقل ترافیک به دلیل استفاده از خودروهای گازوییل‌سوز و خودروهای فرسوده بنزین‌سوز بیشتر از سایر بخش‌های اقتصادی است و البته سهم سازمان‌های اتوبوس‌رانی و تاکسی‌رانی در این آلودگی بیشتر از سایرین است.
سیاوشی ادامه می‌دهد: قوانین الزام‌آور و غیرالزام‌آور متعددی برای کاهش آلودگی هوا و هوای پاک به تصویب مجلس رسیده است اما به دلیل اجرای «جزیره‌ای، سلیقه‌ای و دل بخواهی» این قوانین توسط دستگاه‌های مسئول هیچ تغییری در بهبود وضعیت تنفسی مردم در شهرهای بزرگ و کلان‌شهرها شاهد نیستیم و این عملکرد جزیره‌ای بیشترین آسیب را به مردم تهران زده است.
وی همچنین معتقد است که گسترش طرح زوج و فرد خودروها از جلوی درب منازل و تعطیلی مدارس در زمان تشدید آلودگی هوا در تهران و سایر کلان‌شهرها راه‌حل‌هایی مقطعی، بی‌فایده و غیرپایدار برای بهبود وضعیت هوا در کلان‌شهرهاست.
نشست مجمع نمایندگان با شورای شهر تهران در پی تشدید آلودگی هوا برگزار می‌شود
سیاوشی همچنین از هماهنگی این مجمع برای انجام یک نشست مشترک با اعضای شورای شهر تهران خبر داد و گفت: این نشست به زودی و با محور چالش‌ها و مشکلات عدیده تهران به ویژه آلودگی هوای شهر تشکیل خواهد شد.
وی اظهار داشت: در جلسه یکشنبه شب جمعی از اعضای مجمع نمایندگان تهران درباره دو موضوع انتصابات شهردار تهران و تشدید آلودگی هوای تهران بحث مفصل شد.
نماینده مردم تهران در مجلس، نمایندگان تهران و اعضای شورای شهر تهران را اجزای یک پیکر دانست و افزود: پس از تغییر ترکیب اعضای شورای شهر تهران در انتخابات اخیر بن‌بست گذشته برای برگزاری نشست‌های مشترک از بین رفت و اکنون ۳۰ نماینده تهران و ۲۱ عضو شورای شهر تهران خود را اعضای یک پیکر می‌دانند به همین دلیل در جلسه شب گذشته مقرر شد آقای علیجانی دبیر مجمع هماهنگی های لازم برای برگزاری نشست مشترک با اعضای شورای شهر را انجام و پس از قطعی شدن زمان آن اطلاع رسانی شود.
وی البته از اظهار نظر درباره مباحث مطرح شده در این جلسه در خصوص انتصابات انجام شده در شهرداری تهران به دلیل حساسیت موضوع خودداری کرد.
فریده اولاد قباد، عضو هیئت رئیسه فراکسیون محیط زیست مجلس نیز با اشاره به مضرات آلودگی هوای تهران برای جسم و جان مردم یادآور شد: وزارت نفت باید به دنبال استحصال انرژی‌های نو از جمله خورشیدی باشد؛ بسیاری از کشورهای اروپایی هم از این نوع سوخت‌ها به جای بنزین استفاده می کنند.
او همچنین می‌گوید: برنامه‌های کوتاه مدت مانند تعطیلی مدارس یا زوج و فرد خوب است، اما نیاز به برنامه‌های میان مدت و بلند مدت داریم؛ متاسفانه خودروهای تک سرنشین هم در سطح شهر تهران بسیار زیاد است لذا فرهنگ سازی و حمل و نقل عمومی باید در اولویت برنامه‌ها قرار گیرد.
حمید بنایی، عضو کمیسیون عمران مجلس هم با اشاره به برگزاری مستمر جلسات این کمیسیون با مجموعه شهرداری تهران گفت که کمیسیون عمران آمادگی دارد تا به شهرداری برای حل مشکلات پایتخت کمک کند.
او ادامه می‌دهد: باید تلاش‌های مجلس و دولت برای کمک به شهرداری برای حل مشکلات تهران به خصوص معضلات زیست محیطی همچون آلودگی هوا باشد. به همین دلیل قرار است ظرف دو سه ماه آینده از آقای نجفی برای حضور در جلسه کمیسیون عمران دعوت شود.
سیدکاظم دلخوش، سخنگوی فراکسیون محیط زیست مجلس نیز ضرورت ارائه طرح جامعی برای برخورد ضربتی با آلاینده‌های زیست محیطی را مورد اشاره قرار می‌دهد و می‌افزاید: در سال‌های گذشته در مرزهای بین ایران و کشورهای همسایه مالچ‌پاشی صورت می گرفت و بعضا پوشش گیاهان مانع بلند شدن گردوخاک می شد. علاوه بر این تا ۱۰ سال پیش در کشور شش تا هفت میلیون خودرو داشتیم اما اکنون بیش از ۱۶ میلیون خودرو داریم که باعث آلودگی هوا می شود و از رده خارج کردن خودروهای فرسوده هم به طول می انجامد و همین ها از عوامل آلودگی هوا به حساب می آید.
او گسترش کارخانجات در حاشیه شهرها و ساخت و ساز بی‌رویه را موجب افزایش آلودگی هوا در پایتخت و شهرهای بزرگ می‌داند و می‌گوید: سازمان حفاظت از محیط زیست باید طرح جامعی برای برخورد ضربتی با آلاینده‌های زیست محیطی به مجلس ارائه کند. چراکه معتقدیم قوانین فعلی در حوزه محیط زیست با نواقصی روبروست.
سیده فاطمه ذوالقدر، نماینده مردم تهران در مجلس نیز در همین رابطه می‌گوید: طرح زوج و فرد خودروها یا تعطیلی مدارس راه‌حل‌هایی مقطعی و بی‌فایده است. به کار بستن این راه‌حل‌ها شاید در کوتاه مدت قدری از آلایندگی و غلظت آلودگی هوای تهران بکاهد ولی به هیچ وجه راه‌حل اساسی نیست.
او می‌افزاید: اگرچه مجلس مصوباتی در قانون برنامه ششم توسعه در این باب داشت اما هیچ یک از آنها «الزام‌آور» نیست! بلکه این موارد دولت را مجاز به استفاده از مکانیزم‌ها و سازوکارهایی کرده است که طی قانون برنامه این مشکل حل شود. دولت طی دو سال ابتدایی قانون برنامه هیچ اجباری برای خارج کردن واحدهای آلاینده از شهرها و استانداردسازی و بهبود کیفیت موتور خودروهای کارخانجات خودروساز ندارد.
این نماینده مجلس با بیان اینکه «آشفتگی مدیریتی در تشدید آلودگی هوای تهران موثر است» می‌گوید: مسئولان قول داده بودند با جابه‌جایی ساعت شروع به کار ادارات، مدارس، بانک‌ها و اصناف ترافیک شدید صبحگاهی را کنترل کنند اما این مسئله قید زمان خورد و فقط به ۱۵ روز ابتدایی بازگشایی مدارس محدود شد در حالی که چنین طرح‌هایی باید با مطالعات بیشتر و بررسی ابعاد مختلف به صورت مستمر ادامه داشته باشد.
بررسی آلودگی هوای تهران در جلسه مجمع نمایندگان با استاندار
فریده اولاد قباد نیز با بیان این که مجمع نمایندگان تهران موضوع آلودگی هوای پایتخت را مورد بررسی قرار می‌دهد، اظهار داشت: مجمع نمایندگان تهران امروز (سه‌شنبه) در جلسه‌ای که با استاندار تهران برگزار خواهد شد موضوعات کلان شهر تهران را بررسی خواهد کرد.
نماینده مردم تهران در مجلس همچنین افزود: علاوه بر مسائل شهر تهران قطعا یکی از موضوعاتی که در این جلسه مطرح می‌شود آلودگی هوای تهران است.
سیدکاظم دلخوش، سخنگوی فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی خواستار ارائه طرح جامعی برای برخورد ضربتی با آلاینده‌های زیست محیطی شد و با تاکید بر ضرورت ریشه‌یابی آلودگی هوا در پایتخت و شهرهای بزرگ اظهار داشت: در سال‌های گذشته در مرزهای بین ایران و کشورهای همسایه مالچ‌پاشی صورت می گرفت و بعضا پوشش گیاهان مانع بلند شدن گردوخاک می شد. علاوه بر این تا ۱۰ سال پیش در کشور شش تا هفت میلیون خودرو داشتیم اما اکنون بیش از ۱۶ میلیون خودرو داریم که باعث آلودگی هوا می شود و از رده خارج کردن خودروهای فرسوده هم به طول می انجامد و همین ها از عوامل آلودگی هوا به حساب می آید.
وی با بیان اینکه «سوخت خودروها، گازوئیل و بنزین مصرفی سهم اعظمی در آلودگی هوا دارند» یادآور شد: گسترش کارخانجات در حاشیه شهرها و ساخت و ساز بی‌رویه هم باعث افزایش آلودگی هوا در پایتخت و شهرهای بزرگ می شود. در کنار این نبود کارخانه‌های زباله سوز هم از دیگر علل آلودگی آب، محیط زیست و هوا به حساب می آید.
نماینده مردم صومعه‌سرا در مجلس خاطرنشان کرد: سازمان حفاظت از محیط زیست باید طرح جامعی برای برخورد ضربتی با آلاینده‌های زیست محیطی به مجلس ارائه کند. ما هم این آمادگی را داریم. چراکه معتقدیم قوانین فعلی در حوزه محیط زیست با نواقصی روبروست.
دلخوش در پایان از نبود برنامه‌ریزی مدون برای جلوگیری از آلودگی هوا در سطوح مختلف و هماهنگی دستگاه های مربوطه در این حوزه انتقاد کرد.
