جمعی از استادان اقتصاد دانشگاه اصفهان گرد هم آمدند و در نشستی نظرات خود را درباره اداره وزارت اقتصاد و وزیر پیشنهادی رییس جمهور و همچنین بررسی عملکرد طیب نیا بیان کردند که بخشی از آن را در ذیل میخوانید:
سعید صمدی در خصوص وزیر پیشنهادی اقتصاد و عملکرد دکتر طیب نیا در جمع دانشجویان دانشکده اقتصاد دانشگاه اصفهان، اظهار کرد: 21 ابر چالش در اقتصاد وجود دارد که برای مقابله با آنها نیازمند همتی بلند هستیم چراکه چالشها مشخص هستند. اولویت اول وزیر اقتصاد باید حل بحران مجموعههای بانکی باشد، وقتی امروز همچنان از نرخ سود 20 تا 22 درصدی صحبت میشود یعنی صنایع و مراکز صنعتی همچنان درگیر هستند و در کنار آن هم تولید، هم صنعت بیمه و در کل اقتصاد درگیر شده است.
وی ادامه داد: امروز دیگر کسی صحبت از مهار تورم نمیکند در حالی که چهار سال پیش همه در مورد تورم صحبت میکردند و وزیر انتخابی نیز بر اساس مهار تورم به کارگیری شد، اما امروز دوست و دشمن کسی در مورد تورم حرفی نمیزند.
عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه اصفهان ادامه داد: بیکاری و عدم سرمایه گذاری و مشکلات پیش روی سرمایه گذاری گرههای دیگری است که مسیر اقتصاد کشور را ناهموار کردهاند توزیع درآمد و عدم تعادل در درآمد از جمله گرههای دیگر است.
صمدی با اشاره به اینکه 21 ابر چالش پیش روی این اقتصاد قرار دارد و حس میشود که کرباسیان مرد عمل است و اجراییتر از طیب نیا به نظر میرسد، گفت: بی انصافی است اگر زحمتهای دکتر طیب نیا را نادیده بگیریم. در تیم اقتصادی دولت یازدهم طیب نیا بهترین بود و کارنامه بهتری از سایرین برجا گذاشت، اما اقتصاد ایران در این مقطع نیازمند تفکر دانشگاهی نیست، بلکه نیازمند یک تفکر اجرایی است.
وی تاکید کرد: طیب نیا طی این سالها به دلیل ناهماهنگی بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه نتوانست بسیاری از کارهایی را که مدنظرش بود پیش ببرد امروز کرباسیان نیز برای رسیدن به اهدافش نیازمند هماهنگی بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه با وزارت اقتصاد است. شاید کرباسیان اقتصاددان نباشد، اما به نظر میرسد میتواند با توجه به رشته تحصیلیاش وزارت اقتصاد را مدیریت کند.
این عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه اصفهان خاطرنشان کرد: باید نرخ سود بانکی کاهش یابد. به نظر بنده در راس وزارت اقتصاد نیازی به متخصص نداریم نیازمند یک فرد عملگرا هستیم. این در حالی است که باید در راس بانک مرکزی یک اقتصاددان داشته باشیم.
بانک مرکزی، اقتصاددان میخواهد
همچنین مدیر قطب اقتصاد بین الملل دانشگاه اصفهان در این جلسه اظهار کرد: واقعیت این است که اگر تخصص در کار نباشد با مشکل جدی مواجه میشویم. طیب نیا شاید در میان تیم اقتصادی موفق ترین بود و بر اساس آموختههای کلاسیک توانست خود را نگه دارد و شاید چون دانشگاهی بود و زد و بند نکرد امروز جایی در کابینه نداشت.
کمیل طیبی ادامه داد: اگر شرطهای آقای طیب نیا بررسی میشد یکی از مهمترین آنها رییس بانک مرکزی و ناهماهنگیهای او با وزارت اقتصاد بود. امروز به عنوان وزیر اقتصاد کابینه معرفی میشد. ما زمانی که به دنیا نگاه می کنیم در می یابیم که هرچه میزان ماندگاری رییس بانک مرکزی بیشتر باشد ثبات اقتصادی هم بیشتر است. بانک مرکزی در راس خود یک اقتصاددان میخواهد. همانطور که وزارت اقتصاد در راس خود یک اقتصاددان میخواهد. کرباسیان با زیر و بم اقتصاد و گمرک این کشور آشنا است ولی اقتصاددان نیست چراکه بنده معتقدم که برای وزارت اقتصاد یک اقتصاددان بهتر است چراکه این وزارت خانه نیازمند تفکر توسعهای است.
وی تصرح کرد: امروز 60 درصد کالای وارداتی کشور کالای سرمایهای است. کالای سرمایهای وارد کشور میشود تا موجب تقویت تولید و افزایش صادرات غیرنفتی شده و سرمایههای تکنولوژیک در کشور افزایش یابد، اما آیا در ایران یک استراتژی درست و حسابی برای واردات و صادرات پیدا میشود؟ مدام شرکای تجاری در حال تغییر هستند و امروز هم شرکای ما کشورهایی همچون عراق، امارات، افغانستان و چین هستند.
مدیر قطب اقتصاد بین الملل دانشگاه اصفهان اظهار کرد: در اقتصاد میگوییم زمانی میتوانیم بنیه قوی داشته باشیم که به تولید انبوه برسیم. این در حالی است که در کابینه معرفی شده جدید در تیم اقتصادی هیچکدام اقتصاددان نیستند بلکه همه مدیریت خواندهاند سوال اینجاست که آیا با این تیم میشود بنیه قوی ساخت؟
طیبی ادامه داد: نیاز اولیه کشور سرمایه است. نگاه امروز اقتصاد با این ترکیب کابینه یک نگاه مهندسی است این نگاه پاسخ نمیدهد در این نگاه توسعه وجود ندارد. یکی از راه حلهای اصلی، کوچک شدن اندازه دولت است. سوال امروز این است که چرا سیستم چند نرخی ارز داریم آیا غیر از ملاحظات سیاسی است؟
وی گفت: امروز در سیستم بانکی استقلال دیده نمیشود. هرچند که باید این اتفاق رخ بدهد. وزیر اقتصاد سیاست گذار است یا اجرایی؟ همین بحث است که در راس وزارتخانه اقتصاد باید یک اقتصاددان بنشیند تا حداقل از مبانی پایه اطلاع داشته باشد.
همچنین شهرام معینی، عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه اصفهان تصریح کرد: رشد اقتصادی در دنیا همواره در حال نوسان است. اگر میبینیم امروز کشورهایی مثل چین، کره جنوبی، سنگاپور و .... رشدهای آنچنانی دارند به دلیل سرمایه تکنولوژی است که از غرب وارد این کشورها شده است. جابه جایی سرمایه، جابه جایی تکنولوژی و توریست رشد اقتصادی را به دنبال دارد. حال میخواهد در راس وزارتخانه اقتصاد کرباسیان باشد یا طیب نیا آیا ما ابزار رشد را داریم؟
نقطه قوت اقتصاد از کابینه بیرون رانده شد
هوشنگ شجری نیز در این خصوص گفت: زمانی که تورم کشور بالا 40 تا 45 درصد باشد. و اولویت کشور مبارزه با تورم می شود. یک مقدار رکود دامن گیر کشور خواهد شد. مبارزه با تورم و رکود و بیکاری سه مشکلی بود که طیب نیا باید با آنها میجنگید و هیچ یک نیز تقصیر طیب نیا نبود. زمینه لازم برای رشد و رونق فراهم شده بود و او باید ادامه میداد. طیب نیا توانسته بود وزارت خانه اقتصاد را کمی آکادمیک کند.
این اقتصاددان افزود: در این چهارسال نقطه ضعف اقتصاد بانک مرکزی و نقطه قوت وزارت اقتصاد بوده است این در حالی است که در دولت دوازدهم در کابینه ارایه شده نقطه قوت بیرون رانده شد و نقطه ضعف باقی ماند. آقای طیب نیا اقتصاد را در زمانی تحویل گرفت که تورم 40 درصدی به همراه رشد منفی بر کشور حاکم بود اتفاقی که در کشورهای بحرانی فقط امکان رخ دادن دارد. ولی زمانی که ایشان چهارساله خود را به اتمام رساند کاهش تورم و رشد اقتصادی مثبت را برای اقتصاد به ارمغان آورد.
وی تاکید کرد: بحرانهای بانکی هیچ ارتباطی به وزارت اقتصاد ندارد بلکه این بحرانها متوجه بانک مرکزی است که کنترل بانکها از دستش رها شده است. رییس بانک مرکزی چندین بار از بحرانهای بانکها جلوی چشم بینندگان تلویزیونی سخن راند، این در حالی است که وظیفه ریاست بانک مرکزی آرام کردن جامعه حتی با وجود مشکل است. بانک مرکزی خودش بحران بانکی ایجاد کرد باید نرخ بهره بانکی کاهش یابد تا این مشکل که گریبان اقتصاد را گرفته بهبود یابد.
همچنین علیمراد شریفی گفت: در آمریکا طی یکصد سال گذشته 11 رییس بانک مرکزی عوض شده است، اما در ایران طی 50 سال تاکنون 17 رییس بانک مرکزی تغییر کردهاند. چرا این نهاد به این مهمی تا این اندازه کوتاه مدت و آشوب زده است. این تغییرات چنین پیام صادر میکند که مردم ایران یک جامعه کوتاه مدت هستند و این بحث به جامعه ایرانی ضربهای جدی وارد کرده است. دکتر طیب نیا مشکل نداشت چون کاری از دستش بر نمیآمد. تعارض منافع و فشارهای سیاسی نگذاشت او در مسیر درست حرکت کند. اگر این کابینه به خصوص در بخش اقتصادی بررسی نشود جامعه روبه تباهی میرود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان اظهار کرد: امروز روزمهها کاملا مشخص است. سوال اینجاست که آیا کرباسیان میتواند به بانک مرکزی سیگنال درست بدهد؟ توان اجرایی را که آقای احمدی نژاد هم داشت، ولی آیا چیزی جز یک باتلاق اقتصادی پیش روی ما نهاد؟ وقتی اتاق فکر در وزارت اقتصاد باشد وقتی بانک مرکزی اجازه دخالت ندهد و در مسیر درست حرکت کند هیچکس نمیتواند در موردش بی جا حرکت کند. ترامپ در آمریکا در مورد همه چیز اظهار نظر میکند، امادر خصوص بانک مرکزی آمریکا هیچ حرفی نزده است. شرح خدمات اقتصاد و بانک مرکزی در ایران مشخص نیست. حتی اگر ما بهترینها را هم بیاوریم به خاطر چرخه معیوب اقتصاد راه به جایی نمیبریم.