یزد، به عنوان نخستین شهر تاریخی ایران و بیست‌ودومین اثر تاریخی کشور درحالی در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد که اکنون مهم‌ترین چالش این شهر پس از حفظ بافت تاریخی‌اش، با وجود میل شدید برای تغییر و ساخت و ساز، بهبود زیرساخت‌های مورد نیاز گردشگرانی است که برای دیدن این جواهر پارسی، راه سفر طولانی را به جان می‌خرند.
این همان چالشی است که مورد اشاره‌ی نماینده ویتنام - پیش از اعلام رأی نهایی یونسکو - نیز قرار گرفت؛ سوال این نماینده در چهل‌ویکمین اجلاس کمیته میراث جهانی، درباره نحوه‌ی خدمات‌دهی به گردشگرانی بود که این شهر تاریخی را برای سفر و دیدن انتخاب می‌کنند و «سیدمصطفی فاطمی» - مشاور عالی اداره میراث فرهنگی و گردشگری یزد - در گفت‌وگو با ایسنا به آن پاسخ داده است.
هرچند او باور دارد یزد، زیرساخت‌های چندان آماده‌ای برای گردشگری ندارد، چون خیلی دیرتر از اصفهان و شیراز وارد دنیای گردشگری شده، اما به ایسنا گفت: زیرساخت‌های این شهر برای شرایط فعلی کفایت می‌کند، ولی با افزایش تعداد گردشگران بویژه پس از جهانی شدن، باید برای آینده پیش‌بینی‌هایی صورت گیرد.
او که برای یک دوره کوتاه در سال ۹۵ سرپرست اداره میراث فرهنگی و گردشگری یزد نیز بود، آماری از رشد گردشگران خارجی این شهر ارائه کرد و افزود: تعداد گردشگران یزد که در سال ۹۳ حدود ۱۲ هزار و ۳۰۰ نفر بود، در سال ۹۵ به ۱۱۳ هزار نفر رسید. این رشد، خیلی خوب و حتی از برنامه‌ها جلوتر بوده است.
فاطمی ادامه داد: یزد به نسبت اصفهان و شیراز سابقه‌ای در گردشگری ندارد، هرچند که شهری تاریخی با میراث فرهنگیِ فراوان است، اما آن دو شهر پیش از انقلاب هم در گردشگری فعال بودند، درحالی‌که یزد نزدیک یک دهه است به حوزه‌ی گردشگری وارد شده که البته در این مدت با رشد خیلی خوبی در جذب گردشگر روبرو بوده است. در واقع آغاز گردشگری در یزد از زمان دولت اصلاحات با ساخت هتل‌های جدید بود.
به گفته‌ی او، در حال حاضر یزد ۳۰۰ واحد اقامتی دارد که تعداد تخت‌های آن در سه سال گذشته از ۳ هزار به ۵ هزار تخت افزایش یافته است که برای یزد جهش خوبی به شمار می‌آید.
این کارشناس گردشگری با این حال، کمبود اقامتگاه مناسب را مهم‌ترین معضل گردشگری این شهر می‌داند و می گوید: یزد فعلا هتل ۵ ستاره ندارد، هتل‌های آن چهار ستاره به پایین هشتند، هرچند با افزایش شمار گردشگران داخلی و خارجی در سالهای اخیر، سه سرمایه‌گذار برای ساخت هتل ۵ ستاره درخواست داده‌اند که به دلیل محدودیت منابع مالی، تا کنون به سرانجام نرسیده؛ البته یکی از این سه پروژه، با توجه به روند و پیشرفتی که دارد احتمالا تا پایان سال به بهره‌برداری برسد.
وی اضافه کرد: تاکید یزد بیشتر روی ساخت هتل ۵ ستاره است، مخصوصا بعد از ثبت جهانی، با این حال فعلا بیشترین متقاضیان سرمایه‌گذاری در حوزه اقامت، خواهان راه‌اندازی واحدهای کوچک‌تر و بومگردی هستند که البته این هم نیاز یزد است، اما کفایت نمی‌کند.
او تاکید کرد: برای ارتقاء و ساخت واحدهای اقامتی بیشتر، یزد حتما به زمان بیشتری نیاز دارد.
فاطمی درباره اعلام آمادگی خارجی‌ها برای سرمایه‌گذاری در یزد نیز اظهار کرد: سرمایه‌گذارهایی از خارج کشور داشتیم، ولی تردیدها در حوزه بین‌الملل همچنان وجود دارد، با این حال ابراز علاقه‌هایی شده، ولی اقدامی نشده است.
وی ادامه داد: یزد پیش از آن‌که در یونسکو ثبت شود با توجه به افزایش شمار گردشگران، تامین زیرساخت را شروع کرده بود. البته هتل تنها زیرساخت مورد نیاز نیست، هرچند که مهم‌ترین نیاز و اساسی‌ترین کمبود این شهر به شمار می‌آید، ولی یزد به سرویس بهداشتی، حمل و نقل درون و برون شهری و همچنین ناوگان هوایی با کیفیت هم نیاز دارد.
او با اشاره به تاکسی گردشگری که چندی پیش در یزد راه‌اندازی شد، گفت: این پروژه همچنان درحال جریان است، هرچند آنطور که ما می‌خواستیم پیش نرفت، چرا که اجرای موفق آن به هماهنگی سایر دستگاه‌ها نیاز دارد.
کارشناس گردشگری یزد، درباره‌ی محدودیت‌های بافت تاریخی این شهر بویژه پس از ثبت در فهرست جهانی یونسکو، که احتمالا مانعی برای گسترش و یا ایجاد زیرساخت‌های گردشگری خواهد شد، اظهار کرد: بافت تاریخی این شهر مثل دریا می‌ماند، باید در ساحلِ آن سرمایه‌گذاری کرد، چون در اطراف این بافت، فضای کافی برای ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز وجود دارد.
مشاور عالی مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان یزد همچنین درباره وجود خط مشئ و یا نقشه‌ی راه گردشگری برای این شهر، گفت: قبلا برنامه پنج سالهای برای یزد با عنوان «خوش‌آمد به یزد» تهیه شده بود که از ابتدای سال ۹۵ آغاز شده؛ در آن برنامه، محورهای گردشگری، تقویم جشنواره‌ها، نمایشگاه‌ها، برنامه‌های سرمایه‌گذاری و استراتژی گردشگری به صورت زمان‌بندی تعیین شده است. در استراتژی کوتاه مدت تمرکز بر تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام، ایجاد بومگردی، افزایش ظرفیت اقامت، رفع ضعف‌های مدیریت هتلداری و تبدیل برخی ساختمان‌های بدون کاربری به هتل و واحد اقامتی، است. در استراتژی بلند مدت نیز سیاست بر خرید یکسری زمین از سازمان مسکن و شهرسازی و واگذاری آن‌ها با قیمت مناسب به سرمایه‌گذاران برای ساخت هتل است. در همین راستا حتی کارخانه نساجی قدیمی که در کنار بافت تاریخی یزد بود به سرمایه‌گذارانی سپرده شد تا به هتل تغیر کاربری داده شود.
فاطمی گفت: برنامه‌های گردشگری و سرمایه‌گذاری در یزد بر اساس و اصول این برنامه که در یزد با عنوان ۹۵ + ۵ معروف شده بود، پیش می‌رود.
