«تیک آف» سرمایه گذاری در صنعت هوایی ایران

بتازگی «علی عابدزاده» رییس سازمان هواپیمایی از تاسیس 10 شرکت هواپیمایی جدید تا شش ماه آیند خبر داد و سال گذشته هم دو شرکت هواپیمایی جدید توانستند نسبت به تامین ناوگان خود و انجام محدود پروازهای برنامه ای اقدام کنند. 

پیش از این هم اعلام شده بود که 50 درخواست برای تاسیس ایرلاین جدید به سازمان هواپیمایی کشوری ارسال شده است که البته سیاست وزارت راه و شهرسازی هم ورود شرکت های قوی به این عرصه است تا با افزایش رقابت، قیمت ها کنترل و سطح کیفیت خدمات افزایش یابد. بنابراین با دستور«عباس آخوندی» وزیر راه و شهرسازی قانون به حد نصاب رسیدن کفایت سرمایه برای شرکت های هواپیمایی به اجرا رسید. 

براساس این قانون ارزش دارایی های شرکت های هواپیمایی باید حداقل به 350 میلیارد تومان برسد. البته قانون تنها برای ایرلاین های جدید نیست و وزارت راه و شهرسازی و سازمان هواپیمایی برای شرکت ها مهلتی را تعیین کردند تا آن زمان بتوانند میزان سرمایه خود را به این رقم برسانند. 

از دیگر شرط های سختگیرانه اما منطقی وزارت راه برای تاسیس ایرلاین ها تامین هواپیماهای جوان (ملکی و اجاره ای) است به طوری که سن این هواپیماها در سال خرید نباید از 15 سال بیشتر باشد. همچنین از دیگر الزامات برای تاسیس یک شرکت هواپیمایی مالکیت 5 فروند هواپیما است ، یک شرکت تا زمانی که نتواند این شرایط را احراز کند پروانه بهره برداری دریافت نمی کند.

حال شاهد این هستیم که با سختگیری های صورت گرفته و اعمال شرط و شروط جدید هم سرمایه گذاران از ورود به صنعت هوانوردی استقبال کرده اند و این افزایش سرمایه گذاری ها خبری خوبی از آینده صنعت هوانوردی می دهد. صنعتی که تا چند سال گذشته طبق گفته مدیران شرکت های هواپیمایی به دلیل تحریم ها و زمین گیر شدن پی در پی هوپیماها، از جمله صنایع زیان ده محسوب می شد و حتی در مقطعی مدیران و مسئولان به فکر ادغام ایرلاین ها بودند. 

در دولت یازدهم ورق برگشت و با رفع تحریم هزینه دور زدن تحریم ها حذف شد ، همچنین آزاد سازی نرخ بلیت هواپیما در کنار حفظ بازار رقابتی برای نرخ گذاری بلیت، رونق را به کسب و کار صنعت هوانوردی برگرداند.

**دو عامل موثر در افزایش تقاضا برای تاسیس ایرلاین های جدید 

«مقصود اسعدی سامانی» دبیر انجمن شرکت های هواپیمایی در گفت وگو با پژوهشگر ایرنا درباره استقبال سرمایه گذاران از ورود به صنعت هوانوردی اظهار داشت: در حالی که در سال های گذشته سرمایه گذاری در صنعت هوانوردی سوددهی قابل توجهی نداشت و شاید بتوان گفت: میزان درآمدها با هزینه ها سر به سر می شد اما خوشبختانه در چهار سال گذشته اتفاقاتی خوبی در این صنعت رخ داد و توجه سرمایه گذاران به این حوزه جلب شد.

وی با اشاره به دریافت موافقت اصولی چند شرکت هواپیمایی گفت: طبق ضوابط و مقررات این شرکت ها می توانند نسبت به دریافت مجوز و پروانه بهره برداری اقدام کنند در غیر این صورت موافقت اصولی باطل خواهد شد. 

دبیر انجمن شرکت های هواپیمایی با اشاره به وضعیت 10 شرکت هواپیمایی جدید و اینکه در چه مرحله ای از تاسیس ایرلاین قرار دارند، ادامه داد: برخی از این شرکت ها مراحل خرید هواپیما را آغاز کرده اند و در حال مذاکراه برای خرید هواپیمای نو یا کارکرده اما جوان هستند. برخی دیگر هم هنوز به مرحله تامین ناوگان خود نرسیده اند. 

اسعدی سامانی افزود: صنعت هوانوردی ظاهر پرسودی دارد و به همین دلیل است که با رقم خوردن اتفاقات خوب در این صنعت از جمله رفع تحریم های هوانوردی و آزاد شدن نرخ بلیت هواپیما، توجه سرمایه گذاران را به خود جلب کرده است. البته در تمام ادوار درخواست تاسیس شرکت هواپیمایی جدید وجود داشته اما وقتی سرمایه گذاران با پیچیدگی کار در این صنعت برای راه اندازی یک ایرلاین مواجه می شوند از ادامه کار انصراف می دهند. 

وی با اشاره به الزامات اولیه برای راه اندازی یک شرکت هواپیمایی جدید، گفت: طبق سیاست های جدید وزارت راه و شهرسازی کفایت مالی و حداقل ارزش سرمایه اولیه برای راه اندازی یک ایرلاین در ایران 350 میلیارد تومان است و شرط ارائه پروانه بهره برداری، داشتن حداقل 5 هواپیمای ملکی جوان است. 

وی با اشاره به حاشیه سود صنعت هوانوردی در تمام دنیا، اظهار داشت : یاتا (انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی) در خصوص میزان سوددهی این صنعت اعلام کرده است، حاشیه سود آن چیزی حدود 5 درصد است و از جمله صنایع بسیار سودآور محسوب نمی شود. 

اسعدی سامانی با اشاره به استقبال سرمایه گذاران از فعالیت در صنعت هوانوردی در طول چهار سال گذشته، گفت: در دولت یازدهم اتفاقات مثبتی در صنعت هوانوردی کشورمان رخ داد. پس از سال ها تاخیر، قانون آزاد سازی نرخ بلیت هواپیما به اجرا رسید و همزمان با آن، پس از برجام تحریم های چندین ساله غربی ها علیه صنعت هوانوردی کشورمان برداشته شد. 

دبیر انجمن شرکت های هواپیمایی افزود: آزادسازی نرخ بلیت هواپیما تاثیر بسیار چشم گیری در اقتصاد صنعت هوانوردی داشته و در بلند مدت می تواند عامل تحول ساختار اقتصادی و مدیریتی صنعت هوانوردی شود. همین حذف نرخ ها و پروازهای تکلیفی پس از اجرای قانون آزادسازی قیمت بلیت هواپیما انگیزه سرمایه گذاران را برای سرمایه گذاری در این صنعت افزایش داده است. 

اسعدی سامانی ادامه داد: از سوی دیگر با برداشته شدن تحریم ها، دیگر نیازی نیست که سرمایه گذاران با دور زدن تحریم که هزینه ها را چند ده برابر افزایش می داد، نسبت به تامین ناوگان هوایی اقدام کنند. اخیرا بسیاری از شرکت های هواپیمایی متعلق به بخش خصوصی توانستند با ایرباس قرارداد خرید هواپیماهای نو و جدید منعقد کنند و راه خرید مستقیم هواپیما باز شده است و تمام این ها در کنار هم عاملی شده برای افزایش درخواست های تاسیس ایرلاین های جدید در ایران. 

**اشتغالی که به همراه ایرلاین های نو ایجاد می شود

یکی از مهم ترین مشکلات اقتصاد ایران، مسئله اشتغال است طوری که نرخ بیکاری امروز به بیش از 11 درصد رسیده و اشتغالزایی به مهم ترین مطالبات مردم از دولت تبدیل شده است. اما شاخص های اقتصادی نشانگر ایجاد رونق در فضای اقتصادی کشورمان است ، رونقی که به اشتغال می رسد. به طور قطع یکی از مهم ترین ابعاد و جنبه های تاسیس ایرلاین های جدید علاوه بر اینکه ایران می تواند سهم خود از اقتصاد بین المللی حمل و نقل بازپس بگیرد، موضوع اشتغالزایی آن است.

آمارو گزارش های جهانی نشان می دهد که هر فروند هواپیمای تجاری نزدیک به 1000 شغل ایجاد می‌ کند حال اینکه هماهنطور که گفته شد هر ایرلاین برای تاسیس باید حداقل 5 فروند هواپیمای ملکی داشته باشند به عبارت دیگر هر شرکت هواپیمایی با 5 فروند هواپیما می تواند حداقل برای 5 هزار نفر اشتغال ایجاد کند. از سوی دیگر هر چند سیاست سازمان هواپیمایی افزایش تعداد ایرلاین ها نیست اما با ورود شرکت های هواپیمایی جدید رقابت در بازار افزایش می یابد که این خود موجب ارتقای کیفیت خواهد شد.