در این گزارش که ابعاد مختلف حادثه در آن بررسی شده، عامل اصلی حادثه جمع شدن بیش از حد مجاز گاز در قسمتی از تونل عنوان شده که در نهایت منجر به انفجار شدیدی شده است.
در گزارش کمیسیون صنایع و معادن آمده است: «گزارشهایی از سال ۹۳ تا اردیبهشت ۹۶ تهیه شده بود که به مناسب نبودن سیستم تهویه معدن و غیراستاندارد بودن آن اشاره داشت و از سوی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان به شرکت صنعتی و معدنی شمال شرق شاهرود ابلاغ شده است ولی اقدامی مناسب صورت نگرفت.»
اما در خرداد سال ۹۵ بازدید نظارتی سازمان صنعت، معدن و تجارت، سرعت هوا و میزان گازهای خطرناک در تونلها را مناسب گزارش داد؛ همچنین آذر ۹۵ نیز شرکت پارس اولنگ، در بخش استاندارد تهویه، به معدن یادشده نمره بالاتر از میانگین داده که سبب شده این معدن تعطیل نشود.
حالا که این حادثه باعث مرگ ۴۳ کارگر شده، چه کسی باید پاسخگوی نبود نظارت درست بر ایمنی معدن باشد؟ حسین امیری خامکانی، نماینده زرند در مجلس شورای اسلامی با اشاره به مسئولیت وزارت کار در نظارت بر ایمنی واحدهای تولیدی در کشور، میگوید: با تشخیص وزارت کار و حکم این وزارتخانه و همچنین همکاری اداره صنعت و معدن و دادگستری استان، میتوان معدنی را که شرایط ایمن برای کار کردن ندارد، تعطیل کرد.
عبدالله رضیان، عضو کمیسیون صنایع و معادن نیز با تاکید بر مناسب نبودن سیستم تهویه و شرایط ایمنی در معدن زمستان یورت میگوید: گزارش ارزیابی ایمنی معدن آذرماه ۹۵ مبنی بر مناسب بودن شرایط کار در معدن، نشان داده که امکانات معدن از جهت ایمنی مناسب نبوده و از سیستم سنتی و طبیعی استفاده میشده، در صورتی که این سیستم باید بهروز و مکانیزه باشد.
ایمنی معادن زغالسنگ برای کارفرمایان صرفه ندارد
او در ادامه مشکل تمامی معادن زغالسنگ کشور را به روز نبودن امکانات و مکانیزه نبودن آنها عنوان میکند و میافزاید: ایجاد ایمنی بالا و به روز کردن امکانات معادن زغالسنگ با توجه به شرایط اقتصادی این حوزه برای کارفرمایان به صرفه نیست و تقریبا تمامی معادن زغالسنگ ایران به خاطر نداشتن شرایط ایمن باید تعطیل شوند.
عضو کمیسیون صنایع و معادن با اشاره به نقش سازمان صنایع و معادن و نظام مهندسی معدن در زمینه نظارت و کنترل ایمنی معادن، بر سهلانگاری صورت گرفته از سوی این سازمانها تاکید میکند: اینکه مدیر معدن یادشده همزمان مدیر فنی هم بوده، امری غیرقانونی نیست، ولی از لحاظ عرفی سازمان نظام مهندسی معادن باید از این امر جلوگیری میکرد تا ناظری مستقل در آنجا نظارت کند.