محمود احمدینژاد صبح امروز (چهارشنبه) به همراه حمید بقایی و اسفندیار رحیممشایی به ستاد انتخابات کشور رفت. طبق اعلام قبلی همه فکر میکردند که او قرار است بقایی را برای ثبتنام همراهی کند اما در میان بهت ناظران، خود احمدینژاد هم به همراه بقایی برای حضور در انتخابات نامنویسی کرد تا بسیاری از تحلیلگران سیاسی باز هم این نکته را تایید کنند که محمود و یارانش همیشه قابلیت ایجاد شوک در فضای سیاسی کشور را دارند.
۵ مهر ۹۵ بود که به دنبال برخی صحبتهای مطرحشده در محافل سیاسی که مقام معظم رهبری، محمود احمدینژاد را از حضور در انتخابات ریاستجمهوری نهی کردهاند، حضرت آیتالله خامنهای در درس خارج فقه خود با تایید این موضوع، آن هم پشت بلندگو اعلام کردند که بنا به ملاحظه کشور و ایجاد نشدن فضای دوقطبی در انتخابات چنین توصیهای را فرمودهاند.
در بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب دراینباره آمده بود: «خب بله، یک نفری، یک آقایی آمده پیش من، من هم به ملاحظهی صلاح حال خود آن شخص و صلاح حال کشور به ایشان گفتم که شما در فلان قضیه شرکت نکنید. نگفتیم هم شرکت نکنید، گفتیم صلاح نمیدانیم ما شما شرکت کنید. این را گفتیم. خب یک چیز عادی است. انسان بایستی آن چیزی را که میبیند و میفهمد و فکر میکند که به نفع برادر مؤمناش است باید به او بگوید دیگر. ما هم اوضاع کشور را خب، غالباً بیشتر از اغلب افراد آشنا هستیم. آدمها هم، بخصوص آدمهایی که صدها جلسه با ما نشستند و برخاستند بیشتر و بهتر از دیگران میشناسیم. با ملاحظهی حال مخاطب و اوضاع کشور به یک آقایی انسان توصیه میکند که آقا شما اگر توی این مقوله وارد شدید این دو قطبی در کشور ایجاد میشود. دو قطبی در کشور مضرّ است به حال کشور. من صلاح نمیدانم شما وارد بشوید. بله، این چیز خیلی مهمی که نیست. این یک چیز خیلی طبیعی است، خیلی ساده است. بله، ما این توصیه را به یکی از آقایان، به یکی از برادران کردیم. خب حالا این مایهی اختلاف بشود بین برادران مؤمن، یکی بگوید فلانی گفته، یکی بگوید نگفته، یکی بگوید چرا پشت بلندگو نگفته؟ خب حالا این هم پشت بلندگو. (خنده معظمله و حضار)
دشمنان هم که گوش خواباندند استفاده کنند. ببینید، حواستان جمع باشد. خب به رادیوی «فردا» یا رادیوی «بیبیسی» چه ارتباطی دارد این قضیه؟ میپردازند، بحث میکنند، تحلیل میکنند، علت چیه، چرا گفتند، این چیست معنایش؟ این معنایش این است که دشمن میخواهد استفاده کند. ما چه کار باید بکنیم؟ ما باید نقطهی مقابل دشمن حرکت بکنیم.
یعنی مطلب خیلی عادی است، همینطور که بنده عرض کردم. خب شما برادر مؤمن من هستی. یک چیز را مصلحت شما میدانم، میگویم به شما. این اشکالی که ندارد ظاهراً. چیز خوبی است. لازم هم هست شرعاً. لازم هم هست خیرخواهی. «النّصیحة لِلمُؤمنین» یا «لِلإخوةِ المُؤمنین» یا «لأئمة المؤمنین» در همهی صور. این یک چیزی خوبی است دیگر. انسان باید نصحیت کند. نصحیت یعنی خیرخواهی. من به جنابعالی که مثلاً آقای آشیخ عبدالعالی اسمتان است من باب مثال علاقهمندم. میدانم شما اگر وارد این مقوله شدی به ضررت است. به ضرر کشور هم هست. به شما میگویم وارد نشو. نمیگویم هم وارد نشو. امر و نهی نیست. حالا بعضی گفتند آقا دستور دادند، امر کردند، نه، گفتیم صلاح نمیدانیم. من صلاح نمیدانم. این چیز خوبی است. این چیز بدی نیست.
اینی هم که حالا بگویند که فلانی [رهبری] تحت تأثیر زید و عمرو و بکر و ... است؛ نه، این حرفها چیه؟ بنده از زید و عمرو و بکر و اینها هم بیشتر اطلاع دارم، هم انگیزه بیشتر دارم. آنچه که واقعاً مصلحت باشد، آنچه که مصلحت بدانم بینی و بینالله، ما باید به خدا جواب بدهیم. یکی از دعاهایی که دائماً باید امثال بنده، شما بکنیم این است، «وَاسْتَعمِلْنی لِما تَسْألُنی غَداً عَنه» فردا از ما سؤال میکنند. چرا فلان چیز را گفتید، چرا نگفتید. از نگفتید هم سؤال میکنند. فقط از گفتید نیست. چرا فلان کار را کردید، چرا نکردید. از نکردید هم سؤال میکنند. بنابراین نه، ما این فقرهای که دیروز معنا کردیم ناظر به این قضیه اصلاً نبود. داشتیم حدیث را معنا میکردیم مثل اینکه امروز هم حدیث را معنا میکنیم. آن قضیه هم همینطور است که عرض کردیم. بین برادران مؤمن اختلاف سر این چیزها هیچ مصلحت نیست. شما یک چیزی بگویید، آن یک چیزی بگوید. آن یک چیزی بگوید. یک نفر سومی هم منتظر باشد، به مجردی که شما با هم دعوا کردید، او بیاید از میانه سود خودش را ببرد؛ بردارد ببرد. اینها را باید مراقب بود. امروز کشور به اتحاد نیروها احتیاج دارد. بخصوص نیروهای مؤمن. نیروهای پای کار. سعی کنند از این چیزها اختلاف بوجود نیاورند.»
درست فردای انتشار این بیانات یعنی در ۶ مهر ۹۵، محمود احمدینژاد در نامهای که به مقام معظم رهبری نوشت اعلام کرد که در عمل به منویات معظمله، برنامهای برای حضور در عرصه رقابتهای انتخاباتی سال آینده ندارد. متن نامه احمدینژاد به رهبر معظم انقلاب به شرح زیر بود:
«بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت آیت الله خامنه ای (مدظله العالی)
رهبر معظم انقلاب اسلامی
سلام علیکم
همان گونه که مستحضر هستید در دیدار مورخ نهم شهریورماه سال جاری ، اینجانب برنامه های تبیین انقلاب در سراسر کشور را تشریح نمودم، پس از آن حضرت عالی توصیه فرمودید که در این دوره مصلحت نیست بنده در انتخابات شرکت نمایم و اینجانب نیز تبعیت خود را اعلام نمودم.
ضمن تشکر از بیانات مهم حضرت عالی در جلسه درس خارج فقه مورخ پنجم مهرماه جاری، به استحضار می رسانم که در عمل به منویات رهبر بزرگوار انقلاب، برنامه ای برای حضور در عرصه رقابت های انتخاباتی سال آینده ندارم.
به لطف خداوند متعال و با افتخار همواره به عنوان سرباز کوچک انقلاب و خادم مردم باقی خواهم ماند.
از خداوند منان برای حضرت عالی سلامتی و موفقیت بیشتر و برای ملت بزرگوار ایران عزت و سربلندی روزافزون ، در سایه عنایات حضرت ولی عصر (عج) مسالت دارم.
محمود احمدینژاد»
با اعلام این خبر و نامه به نظر میرسید تکلیف احمدینژاد برای انتخابات ۹۶ روشن شده است و کاندیدای ریاستجمهوری نخواهد بود. او در اطلاعیه ۲۳ بهمن ۹۵ خود هم اعلام کرد از هیچ فرد یا گروهی در انتخابات حمایت نخواهد کرد. در بخشی از این نامه آمده بود:
«ملت شریف و بزرگوار ایران
سلام و درود خداوند بر شما و همه صالحان ، آزادی خواهان و عدالت طلبان و با تبریک ایام الله دهه فجر
در رد برخی شایعات مبنی بر حمایت اینجانب از کاندیدای خاص در انتخابات سال آینده، و پیرو نامه مورخ ۹۵/۰۷/۰۶ اینجانب به حضور مقام معظم رهبری ، متواضعانه به استحضار میرساند؛
۱- اینجانب عضو هیچ جناح و حزب و گروهی نیستم و خود را تنها قطرهای از اقیانوس زلال ملت ایران و خادم آنان میشمارم و این امر را یک افتخار ابدی میدانم.
۲- از هیچ فرد یا جناح و حزب و گروهی حمایت نکرده و نخواهم کرد. این موضع قطعی و غیرقابلتغییر اینجانب است.
۳- ممکن است برخی افراد یا جریانات و جناحها به خاطر منافع گروهی، اخبار و شایعاتی تحت عنوان حمایت از شخص خاصی به نقل از اینجانب منتشر نماید. صریحا اعلام مینمایم که این نوع شایعات و اخبار حتی اگر از زبان نزدیکان اینجانب باشد، خلاف واقع است و قویا تکذیب میشود.
با آرزوی طول عمر مقام معظم رهبری، از خداوند منان دوام سعادت، عزت و موفقیت ملت ایران را تحت عنایات خاص امام عصر (عج) مسالت دارم.»
اما درست یک هفته بعد از این اطلاعیه، حمید بقایی یار غار و معاون اجرایی احمدینژاد برای حضور در انتخابات اعلام آمادگی کرد تا تناقضات احمدینژاد از همینجا مجددا بعد از چهار سال آغاز شود چرا که احمدینژاد تمام قد به میدان آمد به حمایت از بقایی پرداخت. اسفندیار رحیممشایی هم ضلع سوم این مثلث شد تا تلاش بهاریها برای رسیدن مجدد به پاستور آغاز شود. البته حمایت احمدینژاد برخلاف بیانیه قبلی او توجیهی از طرف او پیدا کرد و آن هم این بود که احمدینژاد مدعی شد از کاندیداتوری بقایی مطلع نبوده و بیانیهاش را قبل از اعلام کاندیداتوری بقایی منتشر کرده و طبعا بعد از حضور بقایی شرایط متفاوت شئده است.
با این وجود احمدینژاد در ۱۶ فروردین ۹۶ یک نشست خبری برگزار کرد و با نشاندن بقایی در کنار خود، دوباره حمایت قطعی خود از او را به رسانهها و مردم گوشزد کرد. اما نکته جالب این نشست خبری تاکید چندباره احمدینژاد بر این موضوع بود که خودش برنامهای برای حضور در انتخابات ندارد. بخشی از پرسش و پاسخها در این نشست خبری به این شرح بود:
-خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان: بعد از اظهارات مقام معظم رهبری مبنی بر عدم حضور شما انتخابات، شما بیانیهای دادید و گفتید از هیچ فرد و جریانی حمایت نمیکنید، حمایتتان از آقای بقایی چه معنایی میدهد و آیا تغییر موضع دادید؟
-احمدی نژاد: من برنامهای برای ریاستجمهوری ندارم. بنده از آقای بقایی بهعنوان نامزد اصلح حمایت خواهم کرد.
-خبرنگار روزنامه سیاست روز: شما از جناب آقای بقایی حمایت کردید، اگر ایشان تایید صلاحیت نشوند واکنش شما چه خواهد بود؟
-احمدینژاد: چه دلیلی برای تایید صلاحیت نشدن ایشان هست؟ دلیلی وجود ندارد. همانطور که دیگران تایید میشوند، ایشان هم باید تایید شود و من همه تلاشم را خواهم کرد که ایشان تایید شوند و این هم راههای گوناگونی دارد، انشاءالله مشکلی پیش نمیآید.
-خبرنگار روزنامه نوآوران: با توجه به اینکه رهبری به شما رهنمود کرده بودند که برای جلوگیری از دوقطبی شدن فضا وارد این بحث نشوید و جناب آقای رئیسی هم به احتمال زیاد وارد صحنه میشوند، در اصل فضا دوقطبی شده! یعنی یک طرف آقای رئیسی هست یک طرف دولت آقای روحانی (فکر نمیکنم اصولگرایان بتوانند نماینده دیگری داشته باشند) ورود شما این فضا رو از دو قطبی خارج میکند. حالا شما گفتید فعلا برنامهای ندارم ولی ممکن است بعدا برنامه داشته باشید! فکر نمیکنید وجود آقای احمدینژاد برعکس باعث شکسته شدن این فضای دو قطبی میشود؟
-احمدی نژاد: فرمودید که مقام معظم رهبری به بنده توصیه کردند که نیا تا دوقطبی نشود بعد فرمودید که الان دوقطبی شده است و از افرادی اسم بردید. ورود ما انتخابات را دو قطبی می کند یا سه قطبی!؟
-خبرنگار: سه قطبی.
-احمدینژاد: یعنی شما میگویید من هم بیایم؟
-خبرنگار: بله!
-احمدینژاد: من الان هم آمدهام دیگر...! من به فکر شما هم هستم. هم کسانی که کف میزنند و هم کسانی که معترض به کف زدن هستند. به فکر همه هستم! ما همه یک ملتیم. باید با هم زندگی کنیم. همه با هم متفاوتیم. دو نفر درون ملت نیستند که عین هم باشند. غیر از من و آقای مشایی و اقای بقایی! از شما تشکر میکنم اما من برنامهای برای انتخابات ریاستجمهوری ندارم و از برادر عزیزم حمایت میکنم.
-خبرنگار شبکه الجزیره: تشکر می کنم از شما آقای دکتر. با توجه به حمایت شما از آقای حمید بقایی، در صورت رد صلاحیت آقای بقایی برنامه شما چیست؟ آیا از کاندیدای دیگری حمایت خواهید کرد؟
-احمدینژاد: بنده گفتم تمام تلاشم را خواهم کرد و ایشان انشاءالله تایید صلاحیت خواهند شد. ضمن اینکه دلیلی برای تایید صلاحیت نشدن آقای بقایی وجود ندارد. کارهای زیادی میتوان انجام داد. عجله نکنید! برمیگردیم به سؤال دوستمان که گفت فعلا! کاندیدای دیگر به این معنا که در ذهن شماست خیر ولی یک فکرهایی شده.
-خبرنگار پرستیوی: با سلام و خسته نباشید. بعضی از همکاران سوال کردند که اگر آقای بقایی از فیلتر شورای نگهبان رد نشود واکنش شما چه خواهد بود، پاسخ شما این بود که من تمام تلاش خود را میکنم و راههای گوناگونی هم دارد. قاعدتا شخصیت شما به گونهای است که اتفاقات را از قبل پیشبینی میکنید که آیا طرف رد میشود یا رد نمیشود. با توجه به عقبهای که شما دارید اگر آقای بقایی تایید صلاحیت نشود و رد بشود یکی از راههایی که میخواهید ورود کنید چیست؟
-احمدی نژاد: پاسختان را صریح میگویم...خیر!
-خبرنگار: خیر یعنی چه؟
-احمدینژاد: یعنی اصلا نمیتوانم راههایم را بگویم! میتوانم بگویم؟! بالاخره ما در حوزه سیاسی فعالیت داریم. شما به من میگویید که طرحهای آیندهات را بگو! این یعنی چه؟ حتما طرحهایی داریم و چیزهای مهمی هم هست!
-خبرنگار: آیا شما به دنبال کودتا هستید!؟
-احمدینژاد: نه. اتفاقا ما به دنبال صلح و آرامش و امنیت هستیم و حافظ منافع ملتیم. کاملا منطقی و مستدل کارها را جلو خواهیم برد.
حالا و تنها چند ساعت بعد از ثبتنام امروز احمدینژاد در انتخابات، نظرات مخالف زیادی علیه این اقدام منتشر شده است و اصلیترین کلیدواژه این صحبتها عمل احمدینژاد برخلاف توصیه مقام معظم رهبری است. هر چند احمدینژاد در نشست خبری خود بعد از ثبتنام سعی کرده این موضوع را توجیه کند و با تأکید بر اینکه برای حمایت از حمید بقایی در انتخابات ثبتنام کرده، گفته است: مقام معظم رهبری به من سفارش کردند که در انتخابات به عنوان کاندیدا شرکت نکنم، من نیز پذیرفتم البته این معنای نهی نبود و توصیه ایشان بود و توصیه ایشان مانع حضورم نمیشد و علیرغم اینکه فشار گستردهای از سوی مردم برای حضور در میدان دارم به قول اخلاقی خود پایبندم و ثبتنام در انتخابات صرفاً برای حمایت از برادر عزیزم آقای بقایی است.
شاید هم احمدینژاد با قظعی شدن حضور حجتالاسلام رئیسی در انتخابات دیگر فضا را دوقطبی شده دانسته و تلاش دارد با این حضور قطب سومی را در انتخابات ۹۶ ایجاد کند. هرچند او نشان داده هیچ وقت نمیتوان اهداف و برنامههایش را حدس زد.
از طرفی نفس ثبتنام احمدینژاد با نامههای چند ماه گذشته و اظهارات هفته پیش او که گفته بود برنامهای برای حضور در انتخابات ندارد، متناقض است اما توجیه او شاید تنها یک نکته داشته باشد و آن هم اینکه او در نشست هفته پیش خود گفته بود که راههای گوناگونی برای تایید صلاحیت بقایی دارد. شاید محمود و یارانش برای جلوگیری از اتفاق چهار سال پیش این تصمیم را گرفتهاند در انتخابات ۹۲ وقتی اسفندیار رحیممشایی رد صلاحیت شد دست احمدینژاد خالی ماند و حالا او قصد دارد با این ثبتنام جلوی رد صلاحیت بقایی را بگیرد. او به میدان آمده تا این پیام را برساند که اگر بقایی رد صلاحیت شود خودش در انتخابات شرکت خواهد کرد؛ هرچند این کار برخلاف توصیه رهبر انقلاب باشد.
حالا توپ در زمین بررسیکنندگان صلاحیت کاندیداها است که یا بقایی را تایید کنند و یا به حضور احمدینژاد تن دهند. هرچند نوع بررسی شورای نگهبان نشان داده که اگر صلاحیت شخصی را احراز نکند بدون هیچ اغماضی روی نامش قلم قرمز میکشد حتی اگر آن شخص محمود احمدینژاد باشد. با این کار، احمدینژاد ریسک بزرگی را به جان خریده چون در صورتی که علاوه بر بقایی، خودش هم رد صلاحیت شود انتخابات ۱۴۰۰ را هم از دست میدهد و به نوعی دچار مرگ زودرس سیاسی خواهد شد. با وجود این تفاسیر همچنان این سوال مطرح است که چرا محمود احمدینژاد در انتخابات ریاستجمهوری ۹۶ ثبتنام کرد؟