در سال ۱۳۹۵ رکود مسکن، شوک ثانویه را به درآمدهای مالیه شهرداری تهران وارد کرد؛ زیرا پیش بینی می شد تغییر کاربری و عوارض مازاد تراکم بتواند نیمی از بودجه ۱۷ هزار و ۸۸۰ میلیارد تومانی شهرداری را پوشش دهد اما کل درآمد شهرداری در نیمه اول سال جاری از ۷۲۰۰ میلیارد تومان فراتر نرفت و همچنین درآمد حاصل از واگذاری تراکم، عملا ۱۲ درصد کمتر از سالهای قبل بود.
وزیر راه و شهرسازی که همواره انتقادات تندی به نحوه مدیریت کلانشهر تهران دارد، اتکا به درآمد ناپایدار تراکم را نوعی "فروش حق نفس کشیدن" می داند. او با اشاره به بودجهی شهرداری تهران تاکید کرد: بودجه سال ۱۳۹۶ شهرداری تهران که توسط شورای شهر به تصویب رسید حدود ۱۸ هزار میلییارد تومان است که در آن نوشته شده درآمد حاصل از محل فروش تراکم ۸ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان. با این وضع اگر شما ضابطه قرص و محکمی برای تک بنا بگذارید، چه نتیجه ای میگیرید؟
به گفته آخوندی، پایه بسیار قرص و محکم زندگی مدرن، حاکمیت قانون و نظارت عمومی بر اجرای قانون است. یعنی کسی جرأت نمی کند در زندگی مدرن از قانون تخطی کند ولی وقتی در یک شهر اینطور قانون فروخته میشود در این بستر هرچه ضابطه هم بگذارید دردی را دوا نمیکند. به همین دلیل لازم است مقداری از تک بنا به ساختار محیطی برگردیم که این اتفاقات در آن رخ میدهد.
گفته می شود ۲۷۵ بنای بیش از ۱۱ طبقه در معابر ۶ تا ۱۲ متر پایتخت ساخته شده است. براساس مصوبات کمیسیون ماده ۵ حدفاصل سالهای ۸۸ تا ۹۴ بیشترین تعداد مصوبات این کمیسیون به ترتیب مربوط به مناطق یک با ۶۳ مورد، ۶ با ۲۵ مورد، ۳ با ۲۴ مورد و ۲ با ۱۴ مورد بوده که حجم زیادی از بناهای بلندمرتبه را به خود اختصاص میدهد.
در حالی که گفته می شود تهران با معضلی به نام بلندمرتبهسازی های فاقد مطالعه بخصوص در یک دهه اخیر مواجه بوده این شهر هم اکنون جزو ۱۱ شهر بلند جهان قرار دارد. همچنین پایتخت ایران رکوردار گودبرداریهای عمیق در جهان شناخته شده که مدیرکل دفتر سازمانهای مهندسی و تشکلهای حرفه ای وزارت راه و شهرسازی با بیان اینکه ساختمانی با ۷۰ متر عمق در تهران ساخته شده گفت: این رکود می تواند در گینس ثبت شود.
یکی از مناطقی که پهنه سبز تهران در دهه ۶۰ لقب گرفته بود، حالا محل رشد قارچ گونه آسمان خراشها شده است. در ابتدای سال جاری منطقه ۲۲ با ۷۱ پروانه، سهمی تنها ۱.۶ درصدی از تعداد پروانه های ساختمانی را به خود اختصاص داده است؛ موضوعی که نشان داد ساختمان های مسکونی ساخته شده در این منطقه بسیار بلندمرتبه و پرتراکم تر از سایر مناطق تهران هستند. مسوولان شهرداری می گویند شورای عالی شهرسازی و معماری مقصر وضعیت منطقه ۲۲ است و از سوی دیگر، دولتی ها بیان می کنند آنچه در این منطقه رخ داده، تصمیمات خودسرانه مدیریت شهری است.
نرخ جمعیتپذیری برای منطقه ۲۲ تا افق سال ۱۴۰۴، حدود ۵۰۰ هزار نفر تعیین شده است اما هم اکنون با اسکان جمعیت در واحدهایی که در این منطقه ساخته شده یا در حال ساخت است، سقف جمعیتی تعریف شده، عملا یک دهه زودتر تکمیل شده است. طبق گزارشی که در پاییز ۱۳۹۲ توسط مرکز آمار ارایه شد از مجموع ۸ میلیون و ۳۳۵ متر مربع زیربنای پیش بینی شده برای ساخت و ساز مسکونی در مناطق ۲۲ گانه تهران، منطقه ۲۲ با زیربنای یک میلیون و ۸۹۶ هزار متر مربع و سهم ۲۲.۷ درصدی در صدر قرار داشته است.
عباس آخوندی با اشاره به ساختوسازهای بیرویه و بلندمرتبه در منطقه ۲۲ تهران گفت: منطقه ۲۲ منطقه فاجعه توسعه مدیریت شهری ایران است و همین یک جمله برای این منطقه کفایت میکند. در این منطقه نه طرح تفصیلی رعایت شد نه طرح جامع. آنچه که رعایت شده نظرات خودسرانه مدیریت شهری بوده است. اصلا در طرح تفصیلی چنین چیزهایی که آنجا اجرا شد نداشتیم. ما در طرح تفصیلی ساختمان ۳۰ طبقه به بالا نداشتیم اما در منطقه ۲۲ این کار را انجام دادند.
وی با طرح این سوال که در این شرایط وظیفهی سیاستگذار چیست، اظهار کرد: آیا وظیفهی سیاستگذار متوقف کردن این روند و جولان سوداگران است یا برای اینکه ثابت کند وی خیلی خوب کار میکند، کمک به افزایش تعداد مسکن لوکس است؛ تا به عنوان مثال، تعداد این واحدها از ۱۰۰ هزار واحد به ۱۱۰ هزار واحد افزایش یابد؟ من هیچ وقت نمیخواهم افتخار این رشد سوداگری به نام من ثبت شود. اصلا این افتخار نیست. این یک ضایعه بزرگ برای شهر تهران است و هماکنون آنچه که در کلانشهرها رخ داده رکود بخش سوداگری است.