بر اساس آمارهای منتشرشده از سوی وزارت نیرو، متوسط سالانه بارندگی در کشور 250 میلیمتر است، ولی به دلیل تغییرات اقلیمی در 5 تا 6 سال اخیر متوسط بارندگی به 204 میلیمتر در سال کاهش یافته است.
از سوی دیگر در حال حاضر کشور با معضلات تبخیر شدید آب در پشت 600 سد احداث شده در کشور مواجه هستیم که برای رفع این چالش نیاز به اقدامات فناورانه داریم.
در این راستا تاکنون روش‌های نوینی ارائه شده است که از آن جمله می‌توان به استفاده از «توپ‌های پلاستیکی» اشاره کرد؛ ولی بر اساس برآوردهای انجام شده این روش توجیه اقتصادی برای ایران ندارد، ضمن آنکه مانعی برای دسترسی و بازبینی سد است.
بر این اساس محققان پارک علم و فناوری فارس با الهام از این روش، ایده نوینی را در این زمینه ارائه کردند. این محققان با استفاده از نانوپوشش‌ها، لایه‌هایی برای کاهش تبخیر در دریاچه‌های پشت سد عرضه کردند.
نانوپوشش‌های ارائه شده با اعمال بر روی سطح آب علاوه بر آنکه مانع تبخیر آب و موجب نگهداری آب ذخیره‌شده در پشت سد می‌شود، به راحتی می‌توان بازدیدهای دوره‌ای از سدها را انجام داد و این پوشش‌ها مانعی برای انجام بازبینی‌ها نخواهد شد.
با استفاده از قایق‌های موتور این پوشش به کناری می‌رود و با خروج قایق از دریاچه پشت سد، این نانوذرات مجددا به یکدیگر متصل خواهند شد.
علاوه بر این روش، اخیرا کاهش تبخیر آب از طریق پنل‌های خورشیدی نیز در کشور مطرح شده است تا علاوه بر تامین برق از منابع تجدیدپذیر مانع از تبخیر آب شود.
مهندس حسن اطاعتی، مجری طرح در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با تأکید بر اینکه حوضه‌های آبخیز ایران از تبخیر بسیار بالایی برخوردار هستند، گفت: بر این اساس مطالعات گسترده‌ای را در این زمینه انجام دادیم و نتایج داده‌های ما نشان داد که برای جلوگیری از تبخیر آب در سدها می‌توان از پنل‌های خورشیدی استفاده کرد.
وی در این زمینه توضیح داد: در این روش با استفاده از صفحات فتوولتائیک که بر روی یک سوم دریاچه سدها قرار می‌گیرند، علاوه بر جلوگیری از تبخیر آب، می‌توان انرژی تجدیدپذیر را از خود صفحات فتوولتائیک که بر روی آب مخازن سد نصب شده، تولید کرد.
اطاعتی با بیان اینکه مطالعات این طرح با همکاری دانشگاه شیراز انجام شده است، خاطرنشان کرد: مطالعات ما نشان می‌دهد قیمت‌های برق ناشی از روش‌های فتوولتائیک به یک هشتم تقلیل یافته و اجرای این طرح مقرون به‌صرفه و اقتصادی است.
این محقق با اشاره به جزئیات اجرای این پروژه تحقیقاتی ادامه داد: پنل‌های مورد نیاز این طرح از سوی شرکت‌های دانش‌بنیان و مراکز تحقیقاتی قابل تأمین بوده و برنامه‌ریزی‌هایی نیز برای جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی صورت گرفته است.
به گفته اطاعتی، این طرح با همکاری محققان دانشگاهی اجرایی خواهد شد.
مجری طرح با تاکید بر اینکه کشور نیازمند یک رویکرد نوین در برنامه‌ریزی برای بهره‌برداری و نگهداری از طرح‌های عظیم ملی در تمامی زمینههای صنعتی است، ابراز امیدواری کرد که رویکردهای نوین چون «کلینیک سد» و «جلوگیری از تبخیر آب با استفاده از روش‌های نوین» بتواند الهام‌بخش مناسبی برای دیگر صنایع باشد.
وی همچنین تاکید کرد: از نظرات و پیشنهادات سازنده مجامع دانشگاهی و صنعتی که ما را در راستای انجام این رسالت ملی کمک کنند، به گرمی استقبال می‌کنیم.
