تکرار روزهای ناسالم یکی پس از دیگری، تعطیلی مدارس همگی خبر از این دارد که نفس شهرهایمان به شماره افتاده که گاه از شدت این فشار به حالت کما می رود، در میان این نومیدی‌ها آنچه که باعث دلگرمی است؛ تنها احساس بهبود کیفیت هواست، این است که مطمئن شویم در ماه‌ها و سالهای آینده هوا بدتر از این نخواهد شد، این است محیط زیست و داشتن هوای پاک برای دولت کنونی پدیده‌ای لوکس و تجملی تلقی نشده و شوخی گرفته نمی‌شود.
برای همین هم دولت یازدهم با شعار محیط زیستی بودن بر سر کار آمد و آستین اقداماتش را بالا زد؛ از حذف بنزین پتروشیمی و توزیع بنزین یورو4 در کلانشهرهای کشور و توقف شماره‌گذاری خودروهای دیزلی فاقد فیلتر گرفته تا جریمه 50 هزار تومانی خودروهای فرسوده و توقف تولید موتورسیکلت‌های کاربراتوری و ...
اگرچه از ابتدای دولت روحانی تاکنون دو مصوبه برای کاهش آلودگی هوا اجرایی شده است، ولی هنوز در آرزوی هوای پاک به سر می‌بریم که این موضوع مؤید آن ادعای معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت است که "رفع چالش‌های محیط زیستی امری بلندمدت محسوب شده و حل و فصل اینها به طور ضربتی ممکن و میسر نیست."
علاوه بر این هرگز نباید فراموش کنیم که اقدامات مقابله‌ای با آلودگی هوا اقداماتی نوپاست و اگرچه کشور ما از سال 1350 دچار آلودگی هوا بوده و هر شهری که به کلانشهر تبدیل می‌شده به تدریج در زمره شهرهای آلوده قرار می‌گرفته است، ولی در این مدت تصمیمات و تلاش‌های درستی برای مقابله با آلودگی هوا اتفاق نیفتاده است. سابقه اجرای اولین طرح کاهش آلودگی هوا به دوره اصلاحات و سال 79 برمی‌گردد؛ طرح 10 سالهای که با تغییر دولت به کنار گذاشته شده و ابتر ماند و به جرات می‌توان گفت که «آبپاشی آسمان تهران» از جمله اقداماتی بود که در دولت گذشته برای کاهش آلودگی هوا انجام و در خاطره‌ها ثبت شد.
طرحی که به خروج پیکان از خط تولید و حذف سرب از هوای کشور منجر شد. این موضوع بارها مورد انتقاد رئیس سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفت چون معتقد است: بخاطر کنار گذاشته شدن این طرح در زمینه کاهش آلودگی هوا به نقطه صفر و حتی بدتر از آن برگشتیم چون علاوه بر عدم اجرای برنامه‌های مصوب، در دولت‌های نهم و دهم توسعه صنعتی و جمعیتی، افزایش تعداد خودروها، افزایش مصرف مازوت در نیروگاه‌ها، توزیع بنزین پتروشیمی در کشور رخ داد.
تعداد روزهای ناسالم در سال 92 در شهر تهران 160 روز و امسال تا 18 دی ماه 63 روز بوده است.
معصومه ابتکار نیز بارها بر این موضوع که دولت یازدهم در بدترین شرایط اقتصادی و اجتماعی دولت را تحویل گرفته، تاکید داشته و گفته است: منطقی بودن مطالبات و توقعات از دولت و سازمان حفاظت محیط زیست ضرورت دارد. نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم چند دهه سیاست‌های نادرست محیط زیستی و غفلت‌ها، در کوتاه مدت جبران شود.
در وضعیت هوای کشور تا نقطه مطلوب فاصله داریم
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اخیرا با اشاره به لزوم تغییر نگرش‌ها از وجه تقابلی به وجه تعاملی در مواجهه با محیط زیست، از تقویت رویکرد تعاملی در میان تصمیم‌گیران و مقامات ارشد کشور خبر داد و در مورد وضعیت هوای کشور نیز گفت: با وجود سه سال تلاش مداوم در موضوع بهبود کیفیت هوای کشور به ویژه در کلانشهرها، اکنون در نقطه ای هستیم که اگرچه امیدوار کننده و دارای نتایج مثبت ملموس است، اما همچنان تا نقطه مطلوب فاصله دارد.
جلوگیری از تولید خودروهای بنزینی تولید داخل فاقد استاندارد یورو4، توقف تولید موتورسیکلت‌های کاربراتوری از مهر سال 95، ارائه بسته حمایتی تولید خودروها و موتورسیکلت‌های هیبریدی و برقی، بازنگری در تصویب حدود مجاز معاینه فنی خودروها و راه‌اندازی سیستم یکپارچه معاینه فنی خودرو، تغییر سوخت نیروگاه‌ها از مازوت به گازوئیل تا 90 درصد و تشدید برخورد با صنایع از دیگر اقدامات دولت به منظور کاهش آلودگی هوا است.
در این میان یکی از موارد امیدبخش شمارش تعداد روزهای ناسالم و مقایسه آن با سالهای گذشته است. به گفته سعید متصدی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست تعداد روزهای ناسالم در سال 92 در شهر تهران 160 روز و امسال تا 18 دی ماه 63 روز بوده است.
تصویب قطعنامه‌های مقابله با گرد و غبار در سازمان ملل با ابتکار عمل جمهوری اسلامی ایران از دیگر تلاش‌های دولت یازدهم به منظور بهبود کیفیت هوای کشور بوده است.
اگرچه سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان یک سازمان نظارتی و راهبردی بارها به همکاری دستگاه‌های مختلف در دولت کنونی اعتراف کرده و کارنامه عملکردی خوش رنگی به دست آنها داده است اما لازم است دستگاه‌ها تبعیت از دستورالعمل‌های محیط زیستی کشور را بیش از پیش سرلوحه کار خود قرار داده و بدانند که آگاهی عمومی امروز به حدی است که دیگر تنها سازمان حفاظت محیط زیست طرف مطالبه مردم واقع نمی‌شود بلکه همه سازمان‌ها در تیررس انتقاد قرار دارند و موظفند در برابر تصمیماتشان به جامعه پاسخگو باشند.
همچنین علاوه بر دستگاه‌ها عموم مردم نیز باید در این زمینه ورود کنند و کاهش آلودگی هوا را جزو مسئولیت‌های اجتماعی خویش به شمار آورند چه بسا که این کار با شعار امسال روز جهانی هوای پاک که "با هم به سوی هوای پاک" است، تطابق دارد.
از سوی دیگر، لایحه هوای پاک که در انتظار تصویب مجلس شورای اسلامی است، در صورت تصویب و اجرا می‌تواند در بسیاری از بخش‌ها، راهگشای سازمان حفاظت محیط زیست برای اجرای طرح‌های حافظ محیط زیست و ضامن هوای پاک برای شهروندان ایرانی باشد.
