سایه یکساله برجام بر سر صنعت نفت
پس از برجام چقدر نفت فروختیم؟
فتیله تولید و صادرات نفت ایران که در زمان تحریم پایین کشیده شده بود، بارفع تحریمها دوباره روشن شده و افزایش تولید و صادرات نفت ایران مجددا کلید خورده و کشورمان در یک مقطع زمانی چهار ماهه تولید را به سطح چهار میلیون بشکه رسانده و صادرات نفت از کمتر از یک میلیون بشکه، به بیش از دو میلیون بشکه افزایش یافت .
نکته دیگر در این زمینه، تغییرات اساسی در فهرست خریداران نفت ایران پس از اجرای برجام است. درحالی که در دوران تحریم این فهرست بسیار کوتاه شده بود و به چند کشور آسیایی محدود بود، در پسابرجام و در زمستان ۱۳۹۵ درکنار خریداران جدید آسیایی، ۱۵ شرکت اروپایی به آن افزوده شده است که روزانه ۷۰۰ هزار بشکه نفت ازایران خریداری میکنند.
عمده خریداران اروپایی نفت ایران شامل شرکتهای توتال فرانسه، ساراس ایتالیا، هلنیک پترولیوم یونان، لوک اویل روسیه، سپسای اسپانیا، انی ایتالیا و تاپراش ترکیه می شود که قراردادهای بلند مدت با شرکت ملی نفت ایران امضا کردهاند.
در طول یک سال اخیر به طور متوسط روزانه، ۱۶۰ هزار بشکه نفت توسط توتال فرانسه، ۶۰ هزار بشکه توسط هلنیک پترولیوم، ۳۰ تا ۶۵ هزار بشکه ازسوی ساراس، حدود ۸۰ هزار بشکه توسط لوک اویل روسیه، ۶۰ هزار بشکه ازسوی سپسا و حدود ۱۵۰ هزار بشکه نفت توسط تاپراش خریداری شده که پیشبینی میشود این روند برای سال ۲۰۱۷ میلادی هم تمدید شود. به تازگی شرکت ملی نفت ایران با شرکت انی ایتالیا قراردادی ١٠٠هزار بشکهای برای فروش نفت در سال ٢٠١٧ میلادی امضا کرده است که از ابتدای ژانویه سال جدید میلادی این قرارداد هم عملیاتی شد.
از سوی دیگر در کنار قراردادهای بلندمدتی که به آنها اشاره شد، شش شرکت بزرگ نفتی اروپایی نیز اقدام به واردات نفت خام از ایران به صورت تک محموله کردهاند که شامل اوام وی اتریش، انی ایتالیا، لوتوس و پی کی ان اورلن لهستان، ام او ال مجارستان، شل و بیپی انگلیس، ویتول سوئیس و رپسول اسپانیا می شود. مقامات رسمی از افزایش ماهانه ۳.۳ میلیارد دلاری درآمد نفت در ماههای اخیر خبر دادهاند.
این در حالی است که صادرات نفت و میعانات گازی از یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه ، به سطح دو میلیون و ۹۰۰ هزار بشکه افزایش یافته است. بر این اساس، درآمد نفتی ماهانه کشور از حدود یک میلیارد دلار در قبل برجام به حدود ۳.۳ میلیارد دلار رسیده است. در عین حال سایت معتبر بلومبرگ نیز، ادامهی مسیر را در مقطع بعد از برجام به شکل زیر تصویر کرده است.