نشست خبری معرفی برنامه‌های ایتالیا به عنوان میهمان ویژه سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، روز یکشنبه (۲۸ اذرماه) با حضور مائورو کنچاتوری - سفیر ایتالیا -، کارلو چرتی - رایزن فرهنگی ایتالیا در ایران - و امیرمسعود شهرام‌نیا - مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران - در محل این موسسه برگزار شد.
در ابتدای جلسه امیرمسعود شهرام‌نیا - مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران - با بیان این‌که از دو سال قبل ایتالیا به عنوان میهمان ویژه سی‌امین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب انتخاب شده است گفت: میهمان ویژه سابقه چندان طولانی در نمایشگاه بین‌المللی کتاب ایران ندارد. امسال چهارمین دوره‌ای است که ما میهمان ویژه داریم. اولین دوره میهمان ویژه نمایشگاه کتاب تهران، افغانستان بود که در بیست‌و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران حضور داشت. این موضوع در دوره بیست و هشتم با حضور عمان استمرار یافت و در دوره بیست و نهم شاهد حضور روسیه به عنوان میهمان ویژه بودیم. حضور میهمان ویژه در نمایشگاه کتاب فرصتی برای گسترش تعاملات فرهنگی و معرفی بیشتر فرهنگ در فضای نمایشگاه است.
او در ادامه متذکر شد: سابقه آشنایی ما با ایتالیا سابقه‌ای طولانی است و آثار فراوانی از ایتالیایی به زبان فارسی ترجمه شده و در نمایشگاه امسال در قالب فهرستی به‌روزشده ارائه می‌شود. اما آثار ترجمه از فارسی به ایتالیایی اندک است و امیدواریم نمایشگاه فرصتی را ایجاد کند تا آثار فارسی به این زبان ترجمه شود.
شهرام‌نیا همچنین گفت: ایران در دو سال آینده میهمان ویژه نمایشگاه کتاب بلونیا که نمایشگاه تخصصی کتاب کودک و نوجوان است خواهد بود.
در بخش دیگری از این نشست، مائورو کنچاتوری - سفیر ایتالیا در ایران - با بیان این‌که حضور در نمایشگاه کتاب برای ایتالیایی‌ها موضوع مهم و قابل توجهی است گفت: روسای دو دولت ایران و ایتالیا در ۲۴ ژانویه ۲۰۱۶ در ایتالیا ملاقات‌هایی داشتند و تفاهم‌نامه‌ای را برای فعالیت و همکاری دو کشور امضا کردند که همکاری‌های فرهنگی نقطه عطف آن بود و بیشترین توجه به فعالیت‌های فرهنگی شده و از نظر ما این تعهد تاریخی برای ایتالیا خواهد بود.
او با اشاره به این‌که داریو فراچکینی - وزیر فرهنگ ایتالیا - در سپتامبر ۲۰۱۵ به صورت رسمی دعوت ایران از ایتالیا برای میهان ویژه نمایشگاه کتاب تهران را قبول کرده است گفت: از همان زمان کمیته هماهنگی تشکیل شد که هدف آن برنامه‌ریزی برای حضور ایتالیا در نمایشگاه کتاب تهران بود. این کمیته از نمایندگان وزارت امور خارجه، وزارت فرهنگ، مرکز کتاب و فرهنگ ایتالیا و سازمان ایچه (معادل مرکز توسعه صادرات ایران) تشکیل شده که همه این اعضا با همکاری مستقیم انجمن ناشران ایتالیا کار خود را آغاز کردند.
سفیر ایتالیا با بیان این‌که مقامات ایرانی علاقه‌ای ندارند که این اتفاق فرهنگی به چند روز برگزاری نمایشگاه محدود شود اظهار کرد: هر دو کشور علاقه‌مندند که این اتفاق ادامه داشته باشد. در واقع مسیری را مشخص کرده‌ایم که با یک‌سری رویدادهای فرهنگی همراه است و ما قصد داریم این مسئله بعد از نمایشگاه ادامه یابد و از جنبه فرهنگی و انتشاراتی بین نشرهای دو کشور همکاری‌هایی صورت گیرد.
او با اشاره به طراحی لوگو ایرانی - ایتالیایی اظهار کرد: این لوگو آرم مشخص حضور ایتالیا در نمایشگاه است و تمامی رویدادهای فرهنگی با این لوگو انجام می‌شود. در واقع محور اصلی تمام فعالیت‌ها تاریخ کتاب و نوشتار و نگارش و تفکر انسانی است که از کتاب منتقل می‌شود.
سفیر ایتالیا در تهران ادامه داد: اولین رویداد فرهنگی ما در تاریخ ۶ دسامبر با رونمایی لوگو بود و نشستی برگزار کردیم که به مرمت و حفاظت از پاسارگاد اختصاص داشت. فعالیت بعدی ما در تاریخ ۱۹ و ۲۰ ژانویه ۲۰۱۷ است که به کارگاه ترجمه از زبان ایتالیایی به فارسی اختصاص دارد که در محل شهر کتاب برگزار می‌شود. دلیل انتخاب ترجمه این است که افکاری را به رشته تحریر درمی‌آورد، آن را جهانی و به دیگران معرفی می‌کند. یکی از هماهنگ‌کننده‌های اصلی این کارگاه نادیا ماراستی استاد مدعو دانشگاه آزاد تهران شمال است.
فراچکینی افزود: همچنین در تاریخ ۲۲ و ۲۳ ژانویه سمینار ایران‌شناسی در ایتالیا برگزار می شود. در مرکز دایره‌المعارف اسلامی ایران بزرگداشتی برای یک ایران‌شناس ایتالیایی برگزار خواهد شد. در تاریخ ۱۹ و ۲۰ آوریل ۲۰۱۷ نشست فناوری دوجانبه خواهیم داشت که بر اساس تفاهم‌نامه‌ای که بین وزارت علوم ایران و شهر علم ایتالیا به امضا رسیده است برگزار می‌شود. در واقع این موضوع به‌روز است و به کاربری و استفاده علم در تولیدات اختصاص دارد.
او با بیان این‌که تلاش می‌کنیم تا غنای بیشتری به این رویداد فرهنگی بدهیم گفت: شاید نمایشگاه عکسی برگزار کنیم که فعالیت باستان‌شناسان ایتالیایی در زمینه مرمت آثار ایرانی باشد.
سفیر ایتالیا در خصوص کیفیت حضور این کشور در نمایشگاه کتاب تهران گفت: فضایی که به ایتالیا اختصاص داده شده ۳۰۰ مترمربع است که بخشی از آن به نمایش و فروش آثار ایتالیایی به زبان اصلی و ترجمه است و بخش دیگری از فضا نیز به ملاقات‌های بین اصحاب فرهنگ ایران و ایتالیا اختصاص خواهد داشت. همچنین فضایی را برای ملاقات ناشران ایرانی و ایتالیایی اختصاص خواهیم داد. برای حضور در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۱۵ نفر از نویسندگان، شاعران، تصویرگران و همچنین ناشران ایتالیایی دعوت به عمل می‌آید.
همچنین کارلو چرتی - رایزن فرهنگی ایتالیا در تهران - گفت: این رویداد برای ما خیلی مهم است و از نزدیک با فرهنگ ایران آشنا می‌شویم. لوگویی که برای این نمایشگاه انتخاب کرده‌ایم سمبول و نمادی است که توسط انجمن ناشران ایتالیایی مطرح شد. فکر می‌کنم رنگ‌هایی که در لوگو استفاده شده از رنگ‌های ایرانی و ایتالیایی است و نام کشور ایتالیا در این لوگو به فارسی نوشته شده است. این لوگو خلاصه حضور ما در نمایشگاه بین‌المللی کتاب ایران در سال ۲۰۱۷ خواهد بود.
در ادامه، سفیر ایتالیا در پاسخ به این‌که حضور این کشور به عنوان میهمان ویژه چه تفاوتی با حضورش در سایر نمایشگاه‌ها دارد گفت: فکر می‌کنم بحث تاریخی ایتالیا و ایران که ورای تاریخ کتاب است مهم باشد. شرایط ویژه‌ای است که دو کشور رابطه نزدیکی داشته باشند.
همچنین رایزن فرهنگی ایتالیا در خصوص این‌که این کشور تا کنون میهمان ویژه چه کشورهایی بوده است گفت: سال گذشته میهمان ویژه نمایشگاه کتاب ابوظبی بودیم و قبل از آن مکزیک بوده است.
چرتی تاکید کرد: ایتالیا همکاری و ارتباط نزدیکی با نمایشگاه‌های جهان و اروپا از جمله نمایشگاه کتاب فرانکفورت دارد.
رایزن فرهنگی ایتالیا در ایران همچنین درباره این‌که چه کتاب‌هایی در این کشور از زبان فارسی ترجمه شده‌اند گفت: بیشتر آثار ترجمه از آثار کلاسیک ایرانی بوده است مانند کتاب «شاهنامه» که در سال ۱۹۰۰ میلادی به نظم ترجمه شده است. آثار رومی، نظامی و حافظ هم ترجمه شده است. اما در خصوص ادبیات معاصر باید به نویسندگانی چون محمود دولت‌آبادی، مصطفی مستور و فریبا وفی اشاره کنم. ترجمه از ادبیات معاصر ایران خیلی کم است و امیدوارم در حاشیه دیدارهای ناشران ایرانی و ایتالیایی در نمایشگاه کتاب تهران این اتفاق بیفتتد که آثار ایرانی به زبان ایتالیایی ترجمه شود.
