اگر در مناطقی از دنیا مانند برخی نواحی آفریقا، علت انواع بیماریها و مرگ و میرها، فقدان غذای مناسب و گرسنگی است، در ایران، مردم به خاطر «تغذیۀ بد» میمیرند.
اغلب ایرانیها نهتنها دسترسی مناسبی به غذا دارند بلکه طبق اعلام «فائو» سالانه ۳۵ میلیون تن مواد غذایی در ایران دور ریز میشود. گذشته از این، ۷۰ درصد مردم ایران نیز دچار چاقی هستند.
بیماریهایی مانند دیابت نیز رفته رفته در زمره تهدیدات ملی قرار میگیرند به طوری که طبق آمار وزارت بهداشت، هماکنون ۱۰ درصد ایرانیها دیابت دارند و بیم آن میرود تا یک دهه آینده یک سوم مردم ایران دیابتی شوند. انواع بیماریهای دیگر مانند فشار خون، ناکارآییهای گوارشی، سرطان و ... نیز که جای خود دارند.
واقعیت این است که اگر «تغذیه بد» عامل نیمی از مرگ و میر ایرانیهاست، پس با بهبود فرهنگ غذایی، هر کدام از ما میتوانیم لااقل درباره خود و خانوادهمان ریسک ابتلا به بیماریهای مرگبار را کاهش دهیم.
پیشنهاد جدی ما که همین امروز میتوانید آن را عملی کنید، "تنظیم تغذیه بر اساس طبع" است.
انسانها دارای طبعهای مختلفی هستند که معروفترین آنها عبارتند از: "گرم و خشک، گرم و تر، سرد و خشک، سرد و تر".
هر انسانی باید بر اساس طبع خودش تغذیه کند. به عنوان مثال اگر کسی دارای طبع سرد باشد و مدام غذاهایی که دارای طبع سرد هستند بخورد، در درازمدت سلامتیاش به خطر میافتد.
بنابراین، اولین کاری که باید بکنیم این است که تشخیص دهیم طبع ما در زمره کدام یک از چهار گروه اصلی انواع طبعها قرار دارد.
برای تشخیص طبع، راههای مختلفی وجود دارد که با کمی جستوجو در سایتهای معتبر میتوان اطلاعات خوبی درباره نحوه شناسایی طبع به دست آورد، هرچند که مراجعه به پزشکی که تخصص طب سنتی هم دارد روش مطمئنتری به شمار میرود.
گام دوم این است که طبیعت انواع مواد غذایی را بشناسیم و برنامه غذایی روزانه خود شامل وعدههای اصلی و میان وعدهها را بر اساس آن تنظیم نماییم. مثلاً اگر دریافتیم که طبع ما سرد است و در یک مهمانی، روی میز موز و خیار باشد، ما میوه گرم (موز) را انتخاب میکنیم و از خوردن میوه سرد (خیار) خودداری میکنیم. یا اگر خیار را خوردیم، در کنارش "مصلح" آن را نیز میخوریم. مصلح در طب ایرانی غذایی است که باعث میشود اثر غذایی که پیش از آن خوردهایم تعدیل شود. مثلاً مصلح خیار، مویز است و اگر کسی بعد از خوردن خیار، مویز بخورد، اثر طبع سرد آن بر روی فرد دارای طبع سرد خنثی میشود.
خوشبختانه طبع انواع غذاها و نیز مصلحهای آنان نیز در سایتهای معتبر وجود دارد و میتوانیم با یک جستوجوی ساده، این اطلاعات ارزشمند را نیز بهدست آوریم.
گام سوم برای سلامتی، "خوردن به اندازه" است. اکثر ما ایرانیها گذشته از این که غذاهای مناسب نمیخوریم، بلکه همان غذاهای نامناسب طبعمان را نیز بیش از اندازه میخوریم. نتیجه نیز مشخص است: آسیب کبد، بر هم خوردن تعادل شیمیایی بدن، ابتلا به انواع بیماریها و مرگ زودرس.
بنابراین در کنار انتقاد از سیستم آموزشی و رسانهها که اینها را یادمان نمیدهند، بهتر است این سه گام عملی و بسیار سودمند را از همین امروز برداریم و خود و خانوادهمان را از فاجعهای که همه ما را در برگرفته و مدام از بین ما قربانی میگیرد، نجات دهیم.
در اینباره بیشتر خواهیم نوشت تا سطح آگاهیهای عمومی مردم در خصوص تغذیه بر اساس طبع را به سهم خود بالا ببریم.